มหาวิหารเอก

มหาวิหารเอก (ละติน: Basilica maior) คือมหาวิหารชั้นสูงสุดในคริสตจักรโรมันคาทอลิก ซึ่งมีอยู่ 4 แห่งคือ มหาวิหารนักบุญยอห์น ลาเตรัน มหาวิหารนักบุญเปาโลนอกกำแพง มหาวิหารซันตามาเรียมัจโจเร ในกรุงโรม ประเทศอิตาลี และมหาวิหารนักบุญเปโตรในนครรัฐวาติกัน

มหาวิหารใด ๆ นอกจาก 4 แห่งข้างต้นนี้ถือว่าเป็นมหาวิหารรอง (ละติน: Basilica minor)

รายนาม

1. อัครมหาวิหารนักบุญยอห์น ลาเตรัน มีชื่อเต็มว่าอัครมหาวิหารพระผู้ไถ่ นักบุญยอห์นแบปติสต์ และนักบุญยอห์นผู้นิพนธ์พระวรสาร ที่ลาเตรัน เป็นอาสนวิหารประจำตำแหน่งมุขนายกแห่งกรุงโรม (ปัจจุบันเรียกว่าพระสันตะปาปา) นับเป็นคริสต์ศาสนสถานแห่งเดียวที่ได้รับขนานนามว่าอัครมหาวิหาร
2. มหาวิหารนักบุญเปโตร หรือมหาวิหารวาติกัน สร้างบนหลุมศพนักบุญซีโมนเปโตร พระสันตะปาปาพระองค์แรก
3. มหาวิหารนักบุญเปาโลนอกกำแพง สร้างบนหลุมศพนักบุญเปาโลอัครทูต
4. มหาวิหารซันตามาเรียมัจโจเร เป็นโบสถ์ที่ใหญ่ที่สุดในกรุงโรม สร้างขึ้นเพื่ออุทิศแด่พระนางมารีย์พรหมจารี

มหาวิหารอัครบิดร/มหาวิหารสันตะปาปา

มหาวิหารอัครบิดร (Patriarchal basilica) คือ มหาวิหารที่เป็นสัญลักษณ์ถึงเขตอัครบิดร 5 แห่งตามหลักเบญจาธิปไตยในการปกครองคริสตจักรในอดีต มหาวิหารอัครบิดรมี 5 แห่ง ได้แก่ มหาวิหารเอก 4 แห่ง และมหาวิหารนักบุญลอว์เรนซ์นอกกำแพง แต่ละมหาวิหารสื่อถึงเขตอัครบิดรดังนี้

1. มหาวิหารนักบุญยอห์น ลาเตรัน หมายถึง เขตอัครบิดรโรม
2. มหาวิหารนักบุญเปโตร หมายถึง เขตอัครบิดรคอนสแตนติโนเปิล
3. มหาวิหารนักบุญเปาโลนอกกำแพง หมายถึง เขตอัครบิดรอะเล็กซานเดรีย
4. มหาวิหารซันตามาเรียมัจโจเร หมายถึง เขตอัครบิดรแอนติออก
5. มหาวิหารนักบุญลอว์เรนซ์นอกกำแพง หมายถึง เขตอัครบิดรเยรูซาเลม

ต่อมามีพระสันตะปาปาประกาศยกสถานะมหาวิหารอัครบดรขึ้นอีก 2 แห่งคือ

1. มหาวิหารแม่พระแห่งปวงทูตสวรรค์ โดยสมเด็จพระสันตะปาปาปิอุสที่ 10 เมื่อวันที่ 11 เมษายน ค.ศ. 1909
2. มหาวิหารนักบุญฟรังซิสแห่งอัสซีซี โดยสมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16

เมื่อสมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 ประกาศเลิกใช้ตำแหน่ง "อัครบิดรแห่งทิศตะวันตก" ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 ทำให้มหาวิหารอัครบิดรทั้ง 7 แห่ง เปลี่ยนสถานะเป็นมหาวิหารสันตะปาปา (Papal basilica) จนปัจจุบัน

ระเบียงภาพ

•  

  มหาวิหารนักบุญยอห์น ลาเตรัน
  41°53′9.26″N 12°30′22.16″E / 41.8859056°N 12.5061556°E / 41.8859056; 12.5061556

•  

  มหาวิหารนักบุญเปโตร
  41°54′8″N 12°27′12″E / 41.90222°N 12.45333°E / 41.90222; 12.45333

•  

  มหาวิหารนักบุญเปาโลนอกกำแพง
  41°51′31″N 12°28′38″E / 41.85861°N 12.47722°E / 41.85861; 12.47722

•  

  มหาวิหารซันตามาเรียมัจโจเร
  41°53′51″N 12°29′55″E / 41.89750°N 12.49861°E / 41.89750; 12.49861

อ้างอิง

1.   Gietmann, G. and Thurston, Herbert (1913). "Basilica". สารานุกรมคาทอลิก. New York: Robert Appleton Company.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
2. For ancient basilicas, it is often refer to them as Immemorial basilicas
3. Archbasilica Papale di San Giovanni in Laterano – Arcibasilica del SS.mo Salvatore e dei Santi Giovanni Battista ed Evangelista al Laterano - Cattedrale di Roma (Annuario Pontificio 2012, ISBN 978-88-209-8722-0, p. 1293).
4. Basilicas (www.gcatholic.com)

 

วิกิพจนานุกรม มีความหมายของคำว่า:
basilica