มาดามญู

เจิ่น เหละ ซวน (เวียดนาม: Trần Lệ Xuân; 22 สิงหาคม ค.ศ. 1924 – 24 เมษายน ค.ศ. 2011) เป็นที่รู้จักในนาม มาดามญู เป็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง "อย่างไม่เป็นทางการ" ของเวียดนามใต้ช่วง ค.ศ. 1955–1963 เป็นภรรยาของโง ดิ่ญ ญู น้องชายและหัวหน้าที่ปรึกษาของโง ดิ่ญ เสี่ยม ประธานาธิบดีประเทศเวียดนามใต้

เจิ่น เหละ ซวน
สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของเวียดนามใต้
ดำรงตำแหน่ง 26 ตุลาคม ค.ศ. 1955 – 2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1963
ประธานาธิบดี	โง ดิ่ญ เสี่ยม
ถัดไป	มาดามเหงียน กาว กี่
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	22 สิงหาคม ค.ศ. 1924(1924-08-22) ฮานอย อินโดจีนของฝรั่งเศส
เสียชีวิต	24 เมษายน ค.ศ. 2011 (86 ปี) โรม ประเทศอิตาลี
พรรคการเมือง	เกิ่นลาว
คู่สมรส	โง ดิ่ญ ญู (สมรส ค.ศ. 1943–1963)
ญาติ	เจิ่น วัน เจือง (บิดา) เทิน ถิ นาม เจิน (มารดา) โง ดิ่ญ เสี่ยม (พี่เขย) เจิ่น วัน เคียม (น้องชาย)
บุตร	โง ดิ่ญ จ๊าก โง ดิ่ญ กวี่ญ โง ดิ่ญ เล ถวี โง ดิ่ญ เล เกวียน
ศิษย์เก่า	วิทยาลัยอาลแบร์ ซาร์โร
ศาสนา	โรมันคาทอลิก (เดิม ศาสนาพุทธ)

เจิ่น เหละ ซวน เกิดในครอบครัวชนชั้นสูงในฮานอย ในช่วงที่ตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส ปู่ของเธอทำงานใกล้ชิดกับผู้ปกครองอาณานิคม ส่วนบิดาชื่อเจิ่น วัน เจือง สำเร็จการศึกษาด้านกฎหมายจากฝรั่งเศส และดำรงตำแหน่งเลขานุการต่างประเทศคนแรกของดินแดนอินโดจีนในอาณัติของญี่ปุ่น ส่วนมารดาชื่อเทิน ถิ นาม เจิน เป็นเชื้อพระวงศ์ เธอเข้าเรียนที่วิทยาลัยอาลแบร์ ซาร์โร ซึ่งเป็นโรงเรียนภาษาฝรั่งเศสในฮานอย เธอสนใจในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศส ชอบการขับร้องเพลงบรรยายธรรมชาติป่าเขาของฝรั่งเศส ต่อมาเธอตั้งเป้าประสงค์ในการเรียนนี้เพื่อขจัดความเป็นเวียดนามและทำให้ตนเป็นหญิงสาวชาวฝรั่งเศสที่เพรียบพร้อม ซึ่งนโยบายของโรงเรียนฝรั่งเศสในเวียดนามคือการอ้างตัวเป็นผู้เจริญแล้ว (คือเป็นอารยะ) มาพัฒนาคนเวียดนามให้เป็น "คนฝรั่งเศสผิวเหลือง" เพราะการเป็นคนเวียดนามนั้นเป็น "อนารยชน" หลังเธอหยุดเรียนและออกจากโรงเรียน เหละ ซวนพูดภาษาฝรั่งเศสในบ้านและเขียนภาษาเวียดนามไม่ได้เลย จนเธอโตขึ้นจึงเริ่มร่างสุนทรพจน์ฝรั่งเศสและแปลออกเป็นภาษาเวียดนาม

ครั้นจำเริญวัยขึ้น มารดาก็แนะนำชายหนุ่มที่มีคุณสมบัติดีหลายคนแก่เธอ แต่เหละ ซวนชอบโง ดิ่ญ ญู ชายผู้มีอายุมากกว่าเธอ 14 ปี และเรียกเธอว่า "หลานสาว" ตามธรรมเนียมเวียดนาม ทั้งสองหมั้นหมายกันใน ค.ศ. 1940 และสมรสกันใน ค.ศ. 1943 เมื่ออายุได้ 18 ปี เดิมเคยนับถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน ก่อนเปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกหลังการสมรสกับสามี เธอมีบทบาททางการเมืองอยู่เนือง ๆ หลังโง ดิ่ญ เสี่ยม ขึ้นเป็นประธานาธิบดีซึ่งครองโสด และรายล้อมไปด้วยองครักษ์ "มีแต่คนหล่อ ๆ รอบตัวเขา" เหละ ซวน หรือมาดามญูในฐานะน้องสะใภ้ผู้มีทักษะทางสังคมต่ำ จึงดำรงตำแหน่งเป็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของประเทศอย่างไม่เป็นทางการ เธอมักผสานความเชื่อคาทอลิกที่เธอนับถือกับลัทธิพื้นบ้านเพื่อสร้างเรื่องราวแก่ตนเอง เช่น เธออ้างตัวว่าเป็นพี่น้องตระกูลจึง ซึ่งเป็นวีรสตรีเวียดนามผู้ต่อต้านการรุกรานของจีน กลับชาติมาเกิด และโดยเฉพาะในช่วงวิกฤตศาสนาพุทธ มาดามญูเป็นที่รู้จักจากการแสดงความคิดเห็นที่รุนแรงและไม่เหมาะสมกับผู้ประท้วงต่อต้านรัฐบาลโดยกลุ่มชาวพุทธหลายครั้ง เช่น "หากพระรูปไหนทำบาร์บีคิวให้เห็นอีก ฉันจะปรบมือให้ พร้อมถวายไฟแช็กและน้ำมันให้" ที่กล่าวถึงกรณีพระทิก กว๋าง ดึ๊ก และ "ช่างน่าอายเสียเหลือเกินที่เห็นคน [ผู้นำชาวพุทธ] ไร้มารยาท อ้างตัวว่าจะเป็นผู้นำ" แต่หลังโง ดิ่ญ ญู สามี และโง ดิ่ญ เสี่ยม พี่เขย ถูกลอบสังหารใน ค.ศ. 1963 เธอจึงลี้ภัยไปประเทศฝรั่งเศส และเสียชีวิตที่ประเทศอิตาลี

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. Karnow, pp. 280–284
2. Lacouture, p. 79.
3. J. Lacouture, Vietnam: Between Two Truces, p. 79
4. Demery, p. 33.
5. Prochnau, pp. 122–23.
6. Demery, p. 37
7. Jones, p. 293
8. Demery, p. 98.
9. Langguth, p. 216
10. Jones, p. 266
11. (ในภาษาเวียดนาม) "Bà Trần Lệ Xuân qua đời". BBC News. 24 April 2011. สืบค้นเมื่อ 2011-04-25.

บรรณานุกรม

• Halberstam, David; Singal, Daniel J. (2008). The Making of a Quagmire: America and Vietnam during the Kennedy Era. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-6007-9.
• Hammer, Ellen J. (1987). A Death in November: America in Vietnam, 1963. New York City: E. P. Dutton. ISBN 0-525-24210-4.
• Jacobs, Seth (2006). Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America's War in Vietnam, 1950–1963. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. ISBN 0-7425-4447-8.
• Jones, Howard (2003). Death of a Generation: How the Assassinations of Diem and JFK Prolonged the Vietnam War. New York City: Oxford University Press. ISBN 0-19-505286-2.
• Karnow, Stanley (1997). Vietnam: A History. New York City: Penguin Books. ISBN 0-670-84218-4.
• Langguth, A. J. (2000). Our Vietnam: the war, 1954–1975. New York City: Simon & Schuster. ISBN 0-684-81202-9.
• Maclear, Michael (1981). Vietnam: The Ten Thousand Day War. New York City: Methuen Publishing. ISBN 0-423-00580-4.
• Olson, James S. (1996). Where the Domino Fell. St. Martin's Press. ISBN 0-312-08431-5.
• Tucker, Spencer C. (2000). Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social and Military History. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-040-9.
• Warner, Denis (1964). The Last Confucian: Vietnam, South-East Asia, and the West. Sydney: Angus and Robertson.
• Moyar, Mark (2006). Triumph Forsaken The Vietnam War, 1954–1965. Cambridge.
• Demery, Monique (2013). Finding the Dragon Lady: The Mystery of Vietnam's Madame Nhu. New York: PublicAffairs. ISBN 978-1610392815.