ดนตรีสมัยโรแมนติก

สมัยโรแมนติก เป็นยุคของดนตรีคลาสสิกในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ค.ศ. 1810–1910) ซึ่งเน้นอารมณ์ของดนตรีมากกว่าความสมดุลของบทตอน และเน้นความเป็นตัวตนของคีตกวีมากกว่ากฎเกณฑ์ทางดนตรีที่มีมาแต่เดิม

คำว่า "โรแมนติก" ได้รับการนำมาประยุกต์ใช้ในวงการดนตรี ค.ศ. 1810 ซึ่งเอามาจากวงการวรรณกรรม มีความหมายว่า อารมณ์ที่รุนแรงของมนุษย์ โดยลักษณะดนตรีแบบโรแมนติกนี้เริ่มขึ้นในงานของนักประพันธ์เพลงและนักดนตรีชื่อลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟิน ดนตรีสมัยโรแมนติกนั้นเริ่มต้นด้วยเพลงขับร้องและเพลงเปียโนสั้น ๆ ต่อมาเป็นเพลงสำหรับวงออร์เคสตรา

ลักษณะ

ดนตรีสมัยโรแมนติกมีลักษณะของแนวทำนองที่เต็มไปด้วยการบรรยายความรู้สึก มีแนวทำนองเด่นชัด ลักษณะการแบ่งวรรคตอนเพลงไม่ตายตัว การประสานเสียงได้พัฒนาต่อจากสมัยคลาสสิกทำให้เกิดการคิดคอร์ดใหม่ ๆ เพิ่มขึ้น เพื่อใช้แสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึก มีการนำคอร์ดที่เสียงไม่กลมกลืนมาใช้มากขึ้น มีการใช้โน้ตนอกคอร์ด บันไดเสียงที่มีโน้ตครึ่งเสียง (chromatic scale) การเปลี่ยนบันไดเสียงหนึ่งไปอีกบันไดเสียงหนึ่งอย่างคาดไม่ถึง การประสานเสียงแบบสหศัพท์ (homophony) ยังคงเป็นลักษณะเด่นสืบเนื่องมาจากสมัยคลาสสิก การใช้เสียงดัง-เบา มีตั้งแต่ ppp ไปจนถึง fff คีตลักษณ์ของเพลง (form) ยังคงเป็นแบบโซนาตาฟอร์มแบบสมัยคลาสสิก แต่มีความยืดหยุ่นของโครงสร้าง

ในยุคนี้ดนตรีบรรเลงและบทเพลงสำหรับเปียโน เป็นที่นิยมประพันธ์กันมากขึ้น ลักษณะของวงออร์เคสตราจะมีขนาดใหญ่ขึ้นตามแต่ผู้ประพันธ์เพลงจะกำหนด เพลงคฤหัสถ์หรือเพลงสำหรับชาวบ้านเป็นที่นิยมประพันธ์กัน แต่เพลงโบสถ์ก็ยังคงมีการประพันธ์อยู่เช่นกัน ในลักษณะของเพลงแมส ที่ใช้เพื่อประกอบศาสนพิธี และเพลงเรเควียม ที่ใช้ในพิธีศพ สำหรับบทเพลงอุปรากร และเพลงร้องก็มีพัฒนาการควบคู่ไป เนื้อร้องมีตั้งแต่การล้อการเมือง ความรัก ไปจนถึงเรื่องโศกนาฏกรรม

นักดนตรี

• โจอักกีโน รอสซีนี (Gioacchino Rossini)
• ฟรันทซ์ เพเทอร์ ชูเบิร์ท (Franz Peter Schubert)
• แอ็กตอร์ แบร์ลีโยซ (Hector Berlioz)
• เอ็ดวัด ฮาเกอรึป กริกก์ (Edvard Hagerup Grieg)
• เฟลิคส์ เม็นเดิลส์โซน-บาร์ท็อลดี (Felix Mendelssohn-Batholdy)
• เฟรเดริก ฟร็องซัว ชอแป็ง (Frédéric François Chopin)
• โรแบร์ท อเล็คซันเดอร์ ชูมัน (Robert Alexander Schumann)
• ฟรันทซ์ ลิสท์ (Franz Liszt)
• ริชชาร์ท วากเนอร์ (Richard Wagner)
• จูเซปเป แวร์ดี (Giuseppe Verdi)
• แบดริช สเมตานา (Bedrich Smetana)
• โยฮันเนิส บรามส์ (Johannes Brahms)
• ฌอร์ฌ บีแซ (Georges Bizet)
• ปิออตร์ อิลิช ไชคอฟสกี (Pyotr Ilyich Tchaikovsky)
• อันโตญีน ดโวชาก (Antonín Dvořák)
• จาโกโม ปุชชีนี (Giacomo Puccini)
• กุสทัฟ มาเลอร์ (Gustav Mahler)
• ริชชาร์ท ชเตราส์ (Richard Strauss)
• จีน ซิเบเลียส (Jean Sibelius)
• เซียร์เกย์ รัคมานีนอฟ (Sergej Rakhmaninov)
• นิกโกเลาะ ปากานีนี (Niccolò Paganin)
• มอริส ราแวล (Maurice Ravel)
• ชาร์ล-ฟร็องซัว กูโน (Charles-François Gounod)
• เซียร์เกย์ เซียร์เกเยวิช โปรโคฟีเอฟ (Sergei Sergeyevich Prokofiev)

บทประพันธ์ที่สำคัญในสมัยโรแมนติก

• 1.ประเภทซิมโฟนี (Symphony)

Symphony No. 3 (Eroica) - เบทโฮเฟิน

Symphony No. 6 (Pastoral) - เบทโฮเฟิน

Symphony No. 9 (Choral) - เบทโฮเฟิน

Symphony No. 8, in B minor (Unfinished) - ชูเบิร์ท

Symphony No. 4 (Italian) - เม็นเดิลส์โซน

Symphony No. 3 (Rhenish) - ชูมัน

Symphony No. 1-4 - บรามส์

Symphony No. 6 (Pathetique) - ไชคอฟสกี

Symphony No. 9 (From the New World) - ดโวชาก

• 2.ประเภทคอนแชร์โต (Concerto)

Piano Concerto No.5 (Emperor) - เบทโฮเฟิน

Piano Concerto in B-flat minor - ไชคอฟสกี

Piano Concerto in A minor Op.16 - กริกก์

Piano Concerto No. 1 in E minor - ชอแป็ง

Piano Concerto No.2 - รัคมานีนอฟ

Violin Concerto in D, Op.61 - เบทโฮเฟิน

Violin Concerto in E minor, Op.64 - เม็นเดิลส์โซน

Violin Concerto in D major, Op.77 - บรามส์

Violin Concerto in D major, Op.35 - ไชคอฟสกี

• 3.ประเภทอุปรากร (Opera)
  • 3.1 Serious Opera

Carmen - บีแซ

Aida - แวร์ดี

La Traviata - แวร์ดี

Madama Butterfly - ปุชชีนี (Puccini)

Tristan and Isolde - วากเนอร์

William Tell - รอสซีนี

• • 3.2 Comic Opera

The Barber of Seville - รอสซีนี

The Barthered Bride - รอสซีนี

The Doctor Despite Himself - กูโน

• 4.ประเภทดนตรีบรรยายเรื่องราว (Program Music) แบ่งย่อยได้ 4 ชนิดคือ
  • 4.1 Concert Overture

Habrides Overture - เม็นเดิลส์โซน

Overture1812 - ไชคอฟสกี

Romeo and Juliet - ไชคอฟสกี

• • 4.2 Incidental Music

A Midsummer Night's Dream - เม็นเดิลส์โซน

The Planets - โฮลสต์

Peer Gynt - กรีก

Scheherazade - ริมสกี-คอร์สคอฟ

The Carnival of the Animals - แซ็ง-ซ็องส์

• • 4.3 Program Symphony

Dante - ลิสท์

Faust - ลิสท์

Harold in Italy - แบร์ลีโยซ

Romeo and Juliet - แบร์ลีโยซ

Symphony Fantastique - แบร์ลีโยซ

• • 4.4 Tone Poem (Symphonic Poem)

Don Juan - ชเตราส์

Don Quixote - ชเตราส์

Finlandia - ซิเบเลียส

The Moldau - สเมนตานา

• 5.ประเภทบัลเลต์ (Ballet)

Borelo - ราแวล

Cinderella Ballet - โปรโคฟีเอฟ

Romeo and Juliette - โปรโคฟีเอฟ

The Sleeping Beauty - ไชคอฟสกี

Swanlake - ไชคอฟสกี

• 6.ประเภทดนตรีแชมเบอร์ (Chamber Music)

Piano Quintet in A Major, Op.114 - ชูเบิร์ท

String Quintet in C D.956 (2 violins, viola, 2 cellos) - ชูเบิร์ท

String Sextet in Bb Op.18 (Spring) - บรามส์

• 7.ประเภทโซนาตา (Sonata)

Piano Sonata in C minor (Pathetique) - เบทโฮเฟิน

Piano Sonata in Bb minor - ชอแป็ง

Violin Sonata Op.47 (Kreutzer) - ชอแป็ง

• 8.ประเภทอื่น ๆ
  • 8.1 บทเพลงร้องและเพลงสำหรับเปียโน

Erikonig - ชูเบิร์ท

Nocturne in Eb Major Op.9 No.2 - ชอแป็ง

Études Op.10 - ชอแป็ง

Ballade No. 1 in G minor, Op. 23 - ชอแป็ง

• • 8.2 บทเพลงแมส

Missa Solemnis - เบทโฮเฟิน

Requiem - แบร์ลีโยซ

Requiem - แวร์ดี

German Requiem - บรามส์

อ้างอิง

• คมสันต์ วงค์วรรณ์. ดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2551
• ณรุทธ์ สุทธจิตต์. สังคีตนิยม ความซาบซึ้งในดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2548