อาณาจักรอังวะ
อาณาจักรอังวะ (อังกฤษ: Ava Kingdom; พม่า: အင်းဝခေတ်, ออกเสียง: [ʔɪ́ɴwa̰ kʰɪʔ]) อาณาจักรอิสระที่ปกครอง พม่าตอนบน ระหว่าง ค.ศ. 1364 ถึง 1555 สถาปนาเมื่อ ค.ศ. 1364 เป็นอาณาจักรที่สืบทอดจาก อาณาจักรมยีนไซ่ง์ อาณาจักรปี้นยะ และอาณาจักรซะไกง์ ที่ปกครองพม่าตอนกลางภายหลังจากการล่มสลายของ อาณาจักรพุกาม ในช่วงปลาย คริสต์ศตวรรษที่ 13
อาณาจักรอังวะ အင်းဝခေတ် | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ค.ศ. 1364–ค.ศ. 1555 | |||||
อาณาจักรอังวะ ประมาณ ค.ศ. 1450 | |||||
| สถานะ | อาณาจักร รัฐบรรณาการของ รัฐฉาน (ค.ศ. 1527 – 1555) | ||||
| เมืองหลวง | ซะไกง์, ปี้นยะ, อังวะ | ||||
| ภาษาทั่วไป | พม่า ฉาน | ||||
| ศาสนา | พุทธเถรวาท | ||||
| การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||
| กษัตริย์ | |||||
• ค.ศ. 1364–1367 | พระเจ้าตะโดมินพญา | ||||
• ค.ศ. 1367–1400 | พระเจ้าฝรั่งมังศรีชวา | ||||
• ค.ศ. 1400–1422 | พระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง | ||||
• ค.ศ. 1426–1439 | พระเจ้าโม่ญี่นตะโด้ | ||||
• ค.ศ. 1527–1542 | พระเจ้าโตฮาน-บว่า | ||||
| สภานิติบัญญัติ | ลุตตอ | ||||
| ประวัติศาสตร์ | |||||
• สถาปนา | เมษายน ค.ศ. 1364 | ||||
| ค.ศ. 1385–1424 | |||||
• ราชวงศ์โม่ญี่น | ค.ศ. 1426 | ||||
• แยกตัวจากรัฐบรรณาการ | ค.ศ. 1480–1527 | ||||
• ส่วนหนึ่งของรัฐฉาน | ค.ศ. 1527–1555 | ||||
• ล่มสลาย | 22 มกราคม ค.ศ. 1555 | ||||
| สกุลเงิน | จ๊าด | ||||
| |||||
เช่นเดียวกันกับอาณาจักรเล็กๆ ก่อนหน้าบริเวณนั้น กษัตริย์อังวะซึ่งเป็นชาวพม่าและฉาน ล้วนกล่าวว่าตนสืบเชื้อสายมาจากกษัตริย์พุกาม
ประวัติ
อาณาจักรอังวะสถาปนาโดยพระเจ้าตะโดมินพญาในปี ค.ศ. 1364:227 หลังการล่มสลายของ อาณาจักรซะไกง์ และอาณาจักรปี้นยะ ในการรุกรานของรัฐฉานจากทางเหนือ ในปีแรกของการดำรงอยู่อังวะซึ่งมองตนเป็นผู้สืบทอดอำนาจต่อจากอาณาจักรพุกาม ได้พยายามที่จะรวบรวมดินแดนเมื่อครั้งที่สมัยอาณาจักรพุกามพิชิตได้ โดยการทำสงครามต่อเนื่องยาวนานกับอาณาจักรหงสาวดีของชาวมอญทางภาคใต้ รัฐฉานในภาคเหนือและภาคตะวันออก และรัฐยะไข่ทางภาคตะวันตก
ในขณะที่สามารถยึดครองตองอูและบางส่วนของรัฐฉาน (กะเล่, โม่ญี่น, โมกองและตี่บอ) ช่วงจุดสูงสุดของการยึดครองดินแดนของอาณาจักรอังวะได้หยุดลงในช่วง สงครามสี่สิบปี กับอาณาจักรหงสาวดี (ค.ศ. 1385-1424) หลังจากนั้นในช่วงจากยุค ค.ศ. 1420 ถึงต้นยุค ค.ศ. 1480 อาณาจักรอังวะต้องเผชิญหน้ากับการกบฏกษัตริย์องค์ใหม่เข้ามามีอำนาจแทน ในยุค ค.ศ. 1480 และยุค ค.ศ. 1490 อาณาจักรแปรทางตอนใต้และรัฐฉานภายใต้อิทธิพลของอังวะในภาคเหนือประกาศอิสรภาพ และตองอูซึ่งเริ่มมีอำนาจเหนือกว่าอังวะ ในปี ค.ศ. 1510 ตองอูก็แยกตัวออกไป
อังวะตกอยู่ภายใต้การรุกรานอย่างรุนแรงจากรัฐฉานในช่วงแรกของคริสต์ศตวรรษที่ 16 ในปี ค.ศ. 1527 รัฐฉานนำโดยเมืองโม่ญี่นซึ่งเป็นพันธมิตรกับแปร ได้เข้ายึดครองอังวะและปกครองพม่าตอนบน ในฐานะที่อาณาจักรแปรเป็นพันธมิตรกับรัฐฉาน จึงมีเพียงตองอูอาณาจักรเล็ก ๆ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของอังวะ หรือบริเวณทิศตะวันออกของทิวเขาพะโค ยังคงเป็นเมืองอิสระสุดท้ายของชาวพม่า
ความล้มเหลวในการยับยั้งอาณาจักรตองอูพิสูจน์แล้วว่ามีบทเรียนราคาแพง ทำให้อาณาจักรอังวะถูกล้อมรอบด้วยอาณาจักรที่เป็นศัตรู อาณาจักรตองอูที่แข็งแกร่งมากขึ้นเริ่มมีความคิดที่จะรวบรวมดินแดน หลังได้รับชัยชนะในการรุกรานอาณาจักรหงสาวดีของชาวมอญในปี ค.ศ. 1534-1541 อาณาจักรตองอูหันหลังให้กับอาณาจักรแปรและรัฐฉาน และส่งกองทัพไปเข้าโจมตีแปรในปี ค.ศ. 1542 และพุกามเมืองตอนใต้ของอาณาจักรอังวะในปี ค.ศ. 1544 ในเดือนมกราคมปี ค.ศ. 1555 พระเจ้าบุเรงนอง แห่งตองอูก็สามารถพิชิตอาณาจักรอังวะได้สำเร็จ อันเป็นการสิ้นสุดอาณาจักรอังวะที่มีมานานเกือบสองร้อยปี
อ้างอิง
- ↑ Htin Aung 1967: 84–103
- Phayre 1883: 63–75
- Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- Phayre 1883: 100–101
บรรณานุกรม
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma (1967 ed.). London: Susil Gupta.