ลิงกังใต้ หรือ ลิงกะบุด (อังกฤษ : Southern pig-tailed macaque ; ชื่อวิทยาศาสตร์ : Macaca nemestrina ) เป็นลิงชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์ลิงโลกเก่า (Cercopithecidae)
มีรูปร่างอ้วนสั้น ขนสั้นสีเทาหรือสีน้ำตาล หน้าค่อนข้างยาว ขนบนหัวสั้นมีสีเทาหรือสีน้ำตาล และขึ้นวนเป็นก้นหอย ขนตรงส่วนใต้ท้องมีสีจางจนเกือบขาว ขนบริเวณหลังเป็นสีน้ำตาลไหม้หรือดำ หางค่อนข้างสั้น ตัวเมียมีขนาดเล็กกว่า และมีขนปรกหน้าผากน้อยกว่าลิงตัวผู้
อาศัยอยู่ตามป่าดิบบริเวณเชิงเขา ชอบเปลี่ยนที่อยู่ไปเรื่อย ไม่ค่อยอยู่เป็นที่ บางตัวออกหากินตัวเดียว ไม่รวมฝูง ชอบลงมาอยู่ตามพื้นดินมากกว่าอยู่บนต้นไม้ แต่เวลานอนขึ้นไปนอนบนต้นไม้ ชอบส่งเสียงร้องและมักร้องรับกันทั้งฝูง เริ่มผสมพันธุ์ได้เมื่อมีอายุ 3-4 ปี ผสมพันธุ์ได้ทุกฤดู ระยะตั้งท้องประมาณ 5-7 เดือน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว และมีอายุยืนราว 25 ปี ตัวผู้หรือแต่ละตัวอาจผสมพันธุ์กับตัวอื่นได้หลายตัว และไม่อยู่เป็นคู่แน่นอน
จัดเป็นลิงที่มีสมาชิกในฝูงน้อยกว่าลิงชนิดอื่น ๆ คือ มีไม่เกิน 40-45 ตัว
กินอาหารจำพวกผลไม้, เมล็ดพืช และแมลงขนาดเล็ก เวลากินอาหารมักชอบเก็บไว้ข้างแก้มแล้วค่อย ๆ เอามือดันอาหารที่เก็บไว้ออกมากินทีละน้อย
เดิมลิงกังใต้เคยถูกจัดให้เป็นชนิดย่อย ของลิงกังเหนือ (M. leonina ) แต่ปัจจุบันได้ถูกแยกให้เป็นชนิดต่างหาก
พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่คอคอดกระในประเทศไทยลงไปจนถึงแหลมมลายู, เกาะสุมาตรา, เกาะบอร์เนียว, เกาะบังกา
ในประเทศไทย ลิงกังใต้ เป็นลิงที่คนไทย รู้จักและคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เพราะมักจะถูกจับมาเลี้ยง และฝึกให้แสดงต่าง ๆ ตามคำสั่ง เช่น ละครลิง หรือปีนต้นมะพร้าว เก็บลูกมะพร้าว ที่เกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี จนกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่เป็นรู้จักกันอย่างดีทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ เป็นต้น
สำหรับการฝึกให้เก็บมะพร้าว จะใช้ลิงตัวผู้ เนื่องจากมีตัวใหญ่ เรี่ยวแรงมากกว่าลิงตัวเมีย ลิงที่จะใช้ฝึกเป็นอย่างดีอยู่ในช่วงอายุไม่เกิน 3-5 เดือน และต้องเป็นลิงนิสัยดี เชื่อฟังต่อผู้เลี้ยง มีขน เป็นมัน สุขภาพแข็งแรง ฟัน ไม่มีความผิดปกติ เพราะจะมีผลต่อการกัดขั้วมะพร้าว ซึ่งลิงบางตัวใช้เวลาฝึกเพียง 3 เดือนก็ใช้เก็บมะพร้าวได้แล้ว โดยการฝึกจะเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไปทีละขั้นตอน
ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 มีชาวบ้านที่อำเภอรามัน จังหวัดยะลา ได้พบลิงกังใต้เผือก ตัวหนึ่ง ในป่าสวนยาง แถบเทือกเขาบูโด โดยพฤติกรรมของลิงตัวนี้แปลกกว่าลิงกังใต้ป่าโดยทั่วไป กล่าวคือ ไม่ดุร้ายก้าวร้าวต่อมนุษย์ และไม่มีอาการตื่นกลัวด้วย ซึ่งผู้ที่พบได้นำขึ้นทูลเกล้าฯถวายแด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
สถานะในกฎหมาย ปัจจุบัน เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2535
อ้างอิง ↑ Groves, C. (2005-11-16). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds) (บ.ก.). Mammal Species of the World (3rd edition ed.). Johns Hopkins University Press. p. 163. ISBN 0-801-88221-4 . CS1 maint: multiple names: editors list (link) CS1 maint: extra text: editors list (link) CS1 maint: extra text (link) Richardson, M., Mittermeier, R. A., Rylands, A. B. & Konstant, B. (2008). Macaca nemestrina . In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 4 January 2009. "กัง". dictionary.sanook.com. สืบค้นเมื่อ 11 January 2015 . ศูนย์ลิงสมุย ฝึกลิงโชว์ต่างชาติ วอนรัฐฯ พัฒนาโอทอปท่องเที่ยว เพื่อนเกษตร, รายการ เช้าข่าวเจ็ดสี ทางช่อง 7: วันพฤหัสบดี ที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2554 ชาวยะลาแห่ดูลิงกังเผือกแน่นทุกวัน เจ้าของเตรียมถวาย“ในหลวง" จากผู้จัดการออนไลน์
แหล่งข้อมูลอื่น
งก, งใต, สถานะการอน, กษ, ไม, นคง, iucn, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, animaliaไฟล, chordataช, mammaliaอ, นด, primatesวงศ, cercopithecidaeสก, macacaสป, nemestrinaช, อทว, นามmacaca, nemestrina, linnaeus, 1766, แผนท, แสดงการกระจายพ, นธ, อพ, องmacaca, bro. lingkngit 1 sthanakarxnurksimmnkhng IUCN 3 1 2 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Primateswngs Cercopithecidaeskul Macacaspichis M nemestrinachuxthwinamMacaca nemestrina Linnaeus 1766 aephnthiaesdngkarkracayphnthuchuxphxngMacaca broca Miller 1906 Macaca carpolegus Raffles 1821 Macaca fusca Shaw 1800 Macaca libidinosus I Geoffroy 1826 Macaca longicruris Link 1795 Macaca maimon de Blainville 1839 Macaca nucifera Sody 1936 Macaca platypygos Schreber 1774 lingkngit hrux lingkabud 3 xngkvs Southern pig tailed macaque 1 chuxwithyasastr Macaca nemestrina 1 epnlingchnidhnung cdxyuinwngslingolkeka Cercopithecidae miruprangxwnsn khnsnsiethahruxsinatal hnakhxnkhangyaw khnbnhwsnmisiethahruxsinatal aelakhunwnepnknhxy khntrngswnitthxngmisicangcnekuxbkhaw khnbriewnhlngepnsinatalihmhruxda hangkhxnkhangsn twemiymikhnadelkkwa aelamikhnprkhnaphaknxykwalingtwphuxasyxyutampadibbriewnechingekha chxbepliynthixyuiperuxy imkhxyxyuepnthi bangtwxxkhakintwediyw imrwmfung chxblngmaxyutamphundinmakkwaxyubntnim aetewlanxnkhunipnxnbntnim chxbsngesiyngrxngaelamkrxngrbknthngfung erimphsmphnthuidemuxmixayu 3 4 pi phsmphnthuidthukvdu rayatngthxngpraman 5 7 eduxn xxklukkhrngla 1 tw aelamixayuyunraw 25 pi twphuhruxaetlatwxacphsmphnthukbtwxunidhlaytw aelaimxyuepnkhuaennxncdepnlingthimismachikinfungnxykwalingchnidxun khux miimekin 40 45 twkinxaharcaphwkphlim emldphuch aelaaemlngkhnadelk ewlakinxaharmkchxbekbiwkhangaekmaelwkhxy examuxdnxaharthiekbiwxxkmakinthilanxyedimlingkngitekhythukcdihepnchnidyxykhxnglingkngehnux M leonina aetpccubnidthukaeykihepnchnidtanghak 1 phbkracayphnthutngaetkhxkhxdkrainpraethsithylngipcnthungaehlmmlayu ekaasumatra ekaabxreniyw ekaabngkainpraethsithy lingkngit epnlingthikhnithyruckaelakhunekhyknepnxyangdi ephraamkcathukcbmaeliyngaelafukihaesdngtang tamkhasng echn lakhrling hruxpintnmaphrawekblukmaphraw thiekaasmuy cnghwdsurasdrthani cnklayepnsthanthithxngethiywthiepnruckknxyangdithngchawithyaelachawtangchati epntn 4 sahrbkarfukihekbmaphraw caichlingtwphuenuxngcakmitwihy eriywaerngmakkwalingtwemiy lingthicaichfukepnxyangdixyuinchwngxayuimekin 3 5 eduxn aelatxngepnlingnisydi echuxfngtxphueliyng mikhnepnmn sukhphaphaekhngaerng fnimmikhwamphidpkti ephraacamiphltxkarkdkhwmaphraw sunglingbangtwichewlafukephiyng 3 eduxnkichekbmaphrawidaelw odykarfukcaepnaebbkhxyepnkhxyipthilakhntxn 5 ineduxnkumphaphnth ph s 2552 michawbanthixaephxramn cnghwdyala idphblingkngitephuxktwhnung inpaswnyangaethbethuxkekhabuod odyphvtikrrmkhxnglingtwniaeplkkwalingkngitpaodythwip klawkhux imduraykawrawtxmnusy aelaimmixakartunklwdwy sungphuthiphbidnakhunthuleklathwayaed phrabathsmedcphraecaxyuhw 6 sthanainkdhmaypccubn epnstwpakhumkhrxng tamphrarachbyytisngwnaelakhumkhrxngstwpa phuththskrach 2535xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 1 3 Groves C 2005 11 16 Wilson D E and Reeder D M eds b k Mammal Species of the World 3rd edition ed Johns Hopkins University Press p 163 ISBN 0 801 88221 4 CS1 maint multiple names editors list link CS1 maint extra text editors list link CS1 maint extra text link Richardson M Mittermeier R A Rylands A B amp Konstant B 2008 Macaca nemestrina In IUCN 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 4 January 2009 kng dictionary sanook com subkhnemux 11 January 2015 sunylingsmuy fuklingochwtangchati wxnrth phthnaoxthxpthxngethiyw ephuxnekstr raykar echakhawecdsi thangchxng 7 wnphvhsbdithi 29 knyayn ph s 2554 chawyalaaehdulingkngephuxkaennthukwn ecakhxngetriymthway inhlwng cakphucdkarxxnilnaehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb Macaca nemestrina khxmulekiywkhxngkb Macaca nemestrina cakwikispichisekhathungcak https th wikipedia org w index php title lingkngit amp oldid 9246443, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
