วงโคจรค้างฟ้า

วงโคจรค้างฟ้า (อังกฤษ: geostationary orbit หรือ Geostationary Earth Orbit , อักษรย่อ: GEO) เป็นวงโคจรที่มีระยะทางห่างจากพื้นโลก 35,786 กิโลเมตร (22,236 ไมล์) ขึ้นไปเหนือเส้นศูนย์สูตรของโลก มีทิศทางการโคจรทวนเข็มนาฬิกาเหมือนทิศทางการหมุนของโลก วัตถุที่อยู่ในวงโคจรดังกล่าวจะมีคาบการโคจรเกือบเท่ากับของโลก คือ 23 ชั่วโมง 56 นาที 4 วินาที และนั่นเองทำให้เมื่อสังเกตวัตถุที่อยู่ในวงโคจรนี้จากโลก วัตถุจะปรากฏนิ่งในตำแหน่งเดิมตลอดเวลา เราจึงเรียกดาวเทียมในวงโคจรค้างฟ้านี้ว่า ดาวเทียมประจำที่ ซึ่งส่วนมากเป็น ดาวเทียมสื่อสาร และ ดาวเทียมอุตุนิยมวิทยา วงโคจรที่มีลักษณะใกล้เคียงกับวงโคจรค้างฟ้าคือ วงโคจรพ้องคาบโลก ที่แตกต่างกันตรงที่ไม่ได้โคจรในระนาบเดียวกับเส้นศูนย์สูตร

วงโคจรค้างฟ้าจากมุมมองด้านบน ซึ่งดาวเทียมทั้งสองจะอยู่ตำแหน่งเติมตลอดเมื่อมองจากพื้นโลก

แนวคิดเรื่อง วงโคจรพ้องคาบโลก เพื่อการสื่อสารนั้นถูกเผยแพร่เป็นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1928 โดยชาวโครเอเชีย Herman Potočnik แต่ไม่เป็นที่แพร่หลาย ต่อมาแนวคิดนี้ปรากฏในวรรณกรรมวิทยาศาสตร์ซึ่งได้รับความนิยมมาก เรื่อง Venus Equilateral โดย จอร์จ โอ. สมิทธิ์ แต่เขาก็ไม่ได้สนใจในรายละเอียด ต่อมาก็ได้ไปปรากฏในนิยายวิทยาศาสตร์อีกเรื่องที่แต่งโดยนักประพันธ์ชาวอังกฤษ อาร์เธอร์ ซี. คลาร์ก จากกระแสนิยมในวรรณกรรมของเขา แนวคิดนี้จึงแพร่หลาย ตามด้วยข้อมูลและทฤษฏีมากมายถึงหลักการของมัน ในปี ค.ศ. 1945 เอกสารชื่อ "Extra-Terrestrial Relays — Can Rocket Stations Give Worldwide Radio Coverage?" (การถ่ายทอดภาคพื้นดินครั้งยิ่งใหญ่ — ฐานปล่อยจรวดจะสามารถกระจายสัญญาณวิทยุได้ครอบคลุมทั่วโลกหรือไม่?) ถูกตีพิมพ์ในนิตยสาร ไวร์เลสส์ เวิลด์ ซึ่งคลาร์กได้ยอมรับถึงการเชื่อมบทนำของเขาไปยังวรรณกรรมชุด Venus Equilateral ฉบับสมบูรณ์ ซึ่งคลาร์กได้พรรณนาถึงวงโคจรดังกล่าวเป็นครั้งแรกว่า มันจะเป็นประโยชน์สำหรับการออกอากาศและการสื่อสารผ่านดาวเทียม ซึ่งในบางครั้ง มันก็ถูกเรียกว่า วงโคจรคลาร์ก แต่วงโคจรที่คลาร์กจินตนาการไว้นั้น มีเส้นรอบวงยาว 265,000 กิโลเมตร ซึ่งเกือบจะใกล้เคียงกับความเป็นจริงในเวลาต่อมา

นอกจากนี้ ยังมีแนวคิดในการใช้ประโยชน์จากวงโคจรค้างฟ้า ในการสร้างลิฟต์อวกาศ อีกด้วย

อ้างอิง

1. Noordung, Hermann (1995) [1929]. The Problem With Space Travel. Translation from original German. DIANE Publishing. p. 72. ISBN 978-0-7881-1849-4. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
2. "(Korvus's message is sent) to a small, squat building at the outskirts of Northern Landing. It was hurled at the sky. … It … arrived at the relay station tired and worn, … when it reached a space station only five hundred miles above the city of North Landing." Smith, George O. (1976). The Complete Venus Equilateral. New York: Ballantine Books. pp. 3–4. ISBN 0-345-25551-8-185 Check |isbn= value: invalid prefix (help).
3. "It is therefore quite possible that these stories influenced me subconsciously when … I worked out the principles of synchronous communications satellistes …", op. cit, p. x
4. "Extra-Terrestrial Relays — Can Rocket Stations Give Worldwide Radio Coverage?" (PDF). Arthur C. Clark. October 1945. สืบค้นเมื่อ 2009-03-04.
5. "Basics of Space Flight Section 1 Part 5, Geostationary Orbits". NASA. สืบค้นเมื่อ 2009-06-21.

แหล่งข้อมูลอื่น

• แหล่งที่มาแบบกราฟิกของรัศมีวงโคจรค้างฟ้าของโลก 2008-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
• Orbital Mechanics (Rocket and Space Technology) (อังกฤษ)
• รายชื่อดาวเทียมในวงโคจรค้างฟ้า (อังกฤษ)
• Clarke Belt Snapshot Calculator 2006-06-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• 3D Real Time Satellite Tracking องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ (NASA)