ศรีสุดา รัชตะวรรณ

ศรีสุดา จุลละบุษปะ (นามสกุลเดิม: รัชตะวรรณ) (12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2473 - 1 สิงหาคม พ.ศ. 2548) เป็นอดีตนักร้องวงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ และวงดนตรีสุนทราภรณ์

ศรีสุดา รัชตะวรรณ
ศรีสุดา รัชตวรรณ ในวัยสาว
สารนิเทศภูมิหลัง
เกิด	12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2473 ศรีสุดา รัชตะวรรณ
เสียชีวิต	1 สิงหาคม พ.ศ. 2548 (74 ปี) กรุงเทพมหานคร
คู่สมรส	วินัย จุลละบุษปะ (พ.ศ. 2499 - 2542)
อาชีพ	นักร้อง
ปีที่แสดง	พ.ศ. 2491 - 2543

ประวัติ

ศรีสุดา รัชตะวรรณ เกิดที่จังหวัดยะลา เป็นบุตรของหลวงอรรถจารีวรานุวัตร (บุญมาก รัชตะวรรณ)2444-2513 และนางบุญทวน รัชตะวรรณ 2447-2524 บิดามารดามีพื้นเพเป็นชาวมอญ อยู่ที่จังหวัดปทุมธานี แต่ศรีสุดาเกิดที่ยะลาเพราะบิดารับราชการเป็นอัยการ ย้ายไปอยู่ที่นั่น

วัยเยาว์

ศึกษาที่โรงเรียนจอมสุรางค์อุปถัมภ์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แล้วต่อที่โรงเรียนสตรีวัดระฆัง ถนนอรุณอมรินทร์ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร

วัยทำงาน

สมัครเป็นนักร้องวงดนตรีกรมโฆษณาการ แต่อัตรานักร้องหญิงเต็ม จึงไปสมัครงานเป็นเสมียนที่กรมไปรษณีย์กลาง และได้พบกับครูพจน์ จารุวณิช เจ้าของคณะละครวิทยุ และวงดนตรีจารุกนก และได้มีโอกาสเล่นละครและร้องเพลงร่วมกับวง ระหว่าง พ.ศ. 2491 - 2495

ในปี พ.ศ. 2495 ช่วงเปลี่ยนจากกรมโฆษณาการเป็นกรมประชาสัมพันธ์ ตำแหน่งนักร้องหญิงของวงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ว่างลง เนื่องจากมัณฑนา โมรากุล, เพ็ญศรี พุ่มชูศรี และสุปาณี พุกสมบุญ ลาออก ศรีสุดา รัชตะวรรณจึงไปสมัครเป็นนักร้องอีกครั้ง ในครั้งนั้น มีผู้สอบผ่านเข้าเป็นนักร้องในคราวเดียวกัน 3 คน โดยรวมกับ วรนุช อารีย์ และ พูลศรี เจริญพงษ์

ที่วงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ ได้พบกับ วินัย จุลละบุษปะ และใช้ชีวิตคู่กันมาตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2499 โดยไม่มีบุตร (ทั้งคู่เพิ่งจดทะเบียนสมรสกันเมื่อ พ.ศ. 2533)

หลังวินัย จุลละบุษปะ เกษียณอายุราชการ เมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2526 ทั้งคู่ร่วมกันตั้งวงดนตรีชื่อว่า วงดนตรีสังคีตสัมพันธ์ โดยมีเสถียร ปานคง อดีตข้าราชการกรมประชาสัมพันธ์ เป็นผู้ควบคุมวง

ศรีสุดา รัชตะวรรณ รับราชการที่กรมประชาสัมพันธ์เป็นเวลา 39 ปี จึงได้รับตำแหน่งเป็นหัวหน้างานบันเทิง (คนที่ 5 ต่อจาก เอื้อ สุนทรสนาน, ระวี พงษ์ประภาส, วินัย จุลละบุษปะ และใหญ่ นภายน) จนกระทั่งเกษียณอายุราชการเมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2534

ด้านการแสดง

เคยแสดงละครเรื่องมายา พ.ศ. 2524 ได้รับบทเป็น ศุภลักษณ์ น้องสาวของอินทนิน และแสดงภาพยนตร์เรื่อง พล นิกร กิมหงวน พ.ศ. 2502

อาการเจ็บป่วย และบั้นปลายชีวิต

ประมาณ พ.ศ. 2542 - 2543 ศรีสุดา รัชตะวรรณ มีอาการป่วยด้วยโรคสมองขาดเลือด ทำให้ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้ พูดไม่ได้ ต้องให้อาหารทางสายยาง ช่วยเหลือคนเองไม่ได้ แพทย์ได้ให้การรักษาจนอาการดีขึ้น ขยับแขนขาได้ แต่กล้ามเนื้อแขนอ่อนแรงยืนและเดินด้วยตนเองไม่ได้ และไม่สามารถรักษาให้หายเป็นปกติเช่นคนธรรมดาได้ อีกทั้งไม่สามารถประกอบกิจการงานใด ๆ ด้วยตนเองได้ โดยได้เข้ารับการรักษาตัวที่วชิรพยาบาล จนถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2548 สิริอายุ 75 ปี

ขณะที่ศรีสุดา รัชตะวรรณ เจ็บป่วยอยู่นั้น นางสุมล ฤชุพันธุ์ นาวาโท รัชต รัชตะวรรณ ผู้ซึ่งเป็นน้องสาวและน้องชายร่วมบิดามารดาเดียวของศรีสุดา รัชตะวรรณ และนางประไพ รัชตะวรรณ ผู้เป็นพี่สะใภ้ ได้ยื่นคำร้องต่อศาลขอให้ศาลมีคำสั่งให้ศรีสุดา รัชตะวรรณ เป็นคนเหมือนไร้ความสามารถ ศาลได้ไต่สวนพยานหลักฐานของบรรดาน้องชายน้องสาวและพี่สะใภ้แล้ว มีคำสั่งให้ศรีสุดา รัชตะวรรณ เป็นคนเสมือนไร้ความสามารถและให้อยู่ในความพิทักษ์ของน้องสาวน้องชายและพี่สะใภ้ดังกล่าว เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543

บทเพลงที่ได้รับความนิยม

บทเพลงขับร้องเดี่ยว

พบกันด้วยเพลง ,กบใต้กอบัว ,แมวกะหนู ,กิเลสคน ,กีฬาหัวใจ ,ช้าช้า ,ทะเลรัก ,เงิน ,เพลงอภินันท์ ,เมื่อมาอย่ากลัว ,รักเอ๋ยรัก ,สวรรค์สวิง ,อารมณ์หวัง ,ยิ้ม ,ช่างร้ายนัก ,รักฉันสักคน ,รักจริงไหม ,สวรรค์อุรา ,งานเงิน เป็นต้น

ขับร้องนำหมู่

• นกเขาไพร (คู่ เลิศ )

สุขกันเถอะเรา,ชื่นชีวิต (นำหมู่ร่วมกับวินัย จุลละบุษปะ) ,เพลงฟ้า ,โลกอลวน ,ชะชะช่าพาเพลิน ,ชะชะช่ากล่อมใจ,เพลงพาสุข,กามฤทธิ์,นี่แหละสวรรค์ ,จะเป็นอย่างไรถ้าหญิงชายไม่รักกัน(นำหมู่ร่วมกับวรนุช อารีย์) ,ศรรัก ,ป่วยการรัก ,เพลงเนรมิตร ,ภัยพ่ายน้ำใจไทย ,เพลงพาชื่น (นำหมู่คู่วรนุช อารีย์) เป็นต้น

บทเพลงขับร้องคู่

ไพรพิศดาร (คู่เลิศ ประสมทรัพย์) ,นกเขาไพร (คู่เลิศ ประสมทรัพย์ ), รักจำร้าง(คู่วินัย จุลละบุษปะ) ,ไม่รักใครเลย (ร่วมกับวินัย จุลบุษปะ, เลิศ ประสมทรัพย์,สมศักดิ์ เทพานนท์) ,จุดไต้ตำตอ (ร่วมกับเลิศ ประสมทรัพย์ ,สมศักดิ์ เทพานนท์) ,หนีไม่พ้น (ร่วมกับเลิศ ประสมทรัพย์,สมศักดิ์ เทพานนท์) , รื่นเริงใจ (ร่วมกับ วรนุช อารีย์ ,มาริษา อมาตยกุล) ,สามนัด (ร่วมกับเลิศ ประสมทรัพย์,วรนุช อารีย์ ,มาริษา อมาตยกุล ) ,ตามทุย( คู่ชวลี ช่วงวิทย์,เลิศ ประสมทรัพย์,สมศักดิ์ เทพานนท์ ,คู่รักคู่ขอ(คู่เลิศ ประสมทรัพย์) ,พนาโศก(คู่เลิศ ประสมทรัพย์ เป็นต้น

ผลงานนำมาบันทึกเสียงใหม่

บ้านเรือนเคียงกัน(ต้นฉบับสุปาณี พุกสมบุญ,มองอะไร(ต้นฉบับสุปาณี พุกสมบุญ,หนูเล็ก(ต้นฉบับจันทนา โอบายวาทย์,รื่นเริงใจ(ต้นฉบับมัณฑนา โมรากุล),ปากกับใจ(ต้นฉบับสุปาณี พุกสมบุญ เป็นต้น

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2533   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)

อ้างอิง

• ไพบูลย์ สำราญภูติ. เพลงลูกกรุง, TK Park Music Library ชุดดนตรีไทย. กรุงเทพ : สำนักงานอุทยานการเรียนรู้, พ.ศ. 2550. 168 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 978-974-8218-82-3

1. ประวัติ ศรีสุดา รัชตะวรรณ จาก เว็บสุนทราภรณ์
2. 'ศรีสุดา' แห่งวงสุนทราภรณ์ลาโลก
3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศศาลเยาวชนและครอบครัวกลาง เรื่อง ศาลมีคำสั่งให้ นางศรีสุดา รัชตะวรรณ หรือจุลละบุษปะ เป็นคนเสมือนไร้ความสามารถและให้อยู่ความอนุบาลของนางสุมล ฤชุพันธุ์ ที่ 1, นางประไพ รัชตะวรรณ ที่ 2 นาวาโท รัชต รัชตะวรรณ ที่ 3, เล่ม 117, ตอนที่ 101 ง, 19 ธันวาคม 2543, หน้า 42.
4. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 5 ธันวาคม 2533 เล่ม 108 ตอนที่ 111 ราชกิจจานุเบกษา 24 มิถุนายน พ.ศ. 2534