บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ ลัทธินอสติก ไญยนิยม
ประวัติ ยุคโบราณ • สมัยซีเรีย-อียิปต์ ยุคกลาง • สมัยใหม่ • ศาสนามานเดศาสนามาสดา
นักไญยนิยมยุคแรก ไฟโล ไซมอน มารกัส ซีรินธัส • วาเลนตินุส บาสิลิเดส
คัมภีร์ไญยนิยม พระวรสารไญยนิยม หอสมุดนักฮัมมาดี รหัส ธชาคอส • รหัส แอสคิว บทคัดลอก แอปไดแอส • รหัส บรูซ • รหัส เบอร์ลิน ไญยนิยมกับพันธสัญญาใหม่ •วรรณกรรมเคลเมนไทน์ •
เรื่องที่เกี่ยวข้อง นอสซีส • ฌาน วีแกน เทวปรัชญาศาสนาคริสต์ • เทวปรัชญา ลัทธิเพลโตกับไญยนิยม หมวดหมู่นอสติก
บทความนี้เกี่ยวกับลัทธิ สำหรับวรรณกรรม ดูที่
มังกรหยก ศาสนามาณีกี หรือ ศาสนามานี หรือ มานีธรรม (मानी धर्म - Manichaeism) หรือ หมอหนีเจี้ยว หรือ ม๊อนี้ก่า (摩尼教) เป็นศาสนา แบบ เอกเทวนิยม และไญยนิยม (Gnosticism) ที่มีต้นกำเนิดในจักรวรรดิแซสซานิด มีพระมานีหัยยา (मानी हय्या) เป็นศาสดา แม้ว่างานเขียนของท่านจะหายสาบสูญไปทั้งหมดแล้ว แต่ยังคงมีฉบับแปลในภาษาต่าง ๆ ตกทอดมาถึงปัจจุบัน
ศาสนามานี เป็นสาขาหนึ่งของ ศาสนาโซโรอัสเตอร์ เป็นต้นกำเนิดของ ลัทธิบัวขาว ลัทธิเซียนเทียนเต้า และ ลัทธิอนุตตรธรรม สอนเชิงจักรวาลวิทยา ว่าจักรวาลแบ่งออกเป็นสองด้าน คือด้านความดีงาม จิตวิญญาณ และความสว่าง กับความชั่ว ร้าย วัตถุ และความมืด สันนิษฐานว่าศาสนามานีได้รับแนวคิดนี้มาจากแนวคิดของพวกไญยนิยมในเมโสโปเตเมีย
ศาสนามานีกีแพร่หลายมากในภูมิภาคที่ใช้ภาษาแอราเมอิก และภาษาซีรีแอก ราว คริสต์ศตวรรษที่ 3 - 7 จนกลายเป็นศาสนาที่แพร่หลายมากที่สุดในโลกศาสนาหนึ่งในยุคนั้น ศาสนจักรมานีแพร่ไปทางตะวันออกไกลถึงประเทศจีน และทางตะวันตกไกลถึงจักรวรรดิโรมัน โดยมีศาสนิกชนส่วนมากเป็นทหาร จนได้ชื่อว่าเป็นศาสนาของกองทัพ และกลายเป็นคู่แข่งของศาสนาคริสต์ แทนลัทธิเพกัน ที่เสื่อมไปก่อนหน้านั้นแล้ว ศาสนามานีในภูมิภาคตะวันออกดำรงอยู่นานกว่าทางตะวันตก โดยเสื่อมสลายไปราวคริสต์ศตวรรษที่ 14 ทางใต้ของจีน
ศาสนิกชนของศาสนานี้เรียกว่า ชาวมานี หรือ มานีเชียน ซึ่งในปัจจุบันใช้หมายรวมถึง ผู้มีแนวคิดทางจริยศาสตร์ รูปแบบหนึ่งที่มองศีลธรรม แบบทวินิยม คือมีความดีความชั่วอยู่จริง และอยู่แยกกันต่างหากอย่างชัดเจน
วรรณกรรม
อ้างอิง ราชบัณฑิตยสถาน , พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน , พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 186 Widengren, Geo Mesopotamian elements in Manichaeism (King and Saviour II): Studies in Manichaean, Mandaean, and Syrian-gnostic religion , Lundequistska bokhandeln, 1946. Jason BeDuhn; Paul Allan Mirecki (2007). Frontiers of Faith: The Christian Encounter With Manichaeism in the Acts of Archelaus . BRILL. pp. 6–. ISBN 978-90-04-16180-1 . สืบค้นเมื่อ 27 August 2012 . Andrew Welburn, Mani, the Angel and the Column of Glory: An Anthology of Manichaean Texts (Edinburgh: Floris Books, 1998), p. 68 Jason David BeDuhn The Manichaean Body: In Discipline and Ritual Baltimore: Johns Hopkins University Press. 2000 republished 2002 p.IX
ศาสนามาณ, บทความน, เป, นส, วนหน, งของ, ทธ, นอสต, ไญยน, ยมประว, คโบราณ, สม, ยซ, เร, ปต, คกลาง, สม, ยใหม, ศาสนามานเดศาสนามาสดา, กไญยน, ยมย, คแรกไฟโล, ไซมอน, มารก, สซ, นธ, วาเลนต, สบาส, เดสค, มภ, ไญยน, ยมพระวรสารไญยน, ยม, หอสม, ดน, กฮ, มมาด, รห, ธชาคอส, รห, แอสค,. bthkhwamniepnswnhnungkhxng lththinxstik iyyniymprawtiyukhobran smysieriy xiyiptyukhklang smyihm sasnamanedsasnamasda sasnamanikinkiyyniymyukhaerkifol ismxn markssirinths waelntinusbasiliedskhmphiriyyniymphrawrsariyyniym hxsmudnkhmmadi rhs thchakhxs rhs aexskhiwbthkhdlxk aexpidaexs rhs brus rhs ebxrlin iyyniymkbphnthsyyaihm wrrnkrrmekhlemnithn eruxngthiekiywkhxngnxssis chan wiaeknethwprchyasasnakhrist ethwprchyalththiephlotkbiyyniym hmwdhmunxstikdkhkbthkhwamniekiywkblththi sahrbwrrnkrrm duthi mngkrhyk sasnamaniki 1 hrux sasnamani hrux manithrrm म न धर म Manichaeism hrux hmxhnieciyw hrux mxnika 摩尼教 epnsasnaaebb exkethwniym aelaiyyniym Gnosticism thimitnkaenidinckrwrrdiaesssanid miphramanihyya म न हय य epnsasda aemwanganekhiynkhxngthancahaysabsuyipthnghmdaelw aetyngkhngmichbbaeplinphasatang tkthxdmathungpccubnsasnamani epnsakhahnungkhxng sasnaosorxsetxr epntnkaenidkhxng lththibwkhaw lththiesiynethiyneta aela lththixnuttrthrrm sxnechingckrwalwithyawackrwalaebngxxkepnsxngdan khuxdankhwamdingam citwiyyan aelakhwamswang kbkhwamchwray wtthu aelakhwammud snnisthanwasasnamaniidrbaenwkhidnimacakaenwkhidkhxngphwkiyyniyminemosopetemiy 2 sasnamanikiaephrhlaymakinphumiphakhthiichphasaaexraemxikaelaphasasiriaexk 3 raw khriststwrrsthi 3 7 cnklayepnsasnathiaephrhlaymakthisudinolksasnahnunginyukhnn sasnckrmaniaephripthangtawnxxkiklthungpraethscin aelathangtawntkiklthungckrwrrdiormn 4 odymisasnikchnswnmakepnthhar cnidchuxwaepnsasnakhxngkxngthph aelaklayepnkhuaekhngkhxngsasnakhrist aethnlththiephknthiesuxmipkxnhnannaelw sasnamaniinphumiphakhtawnxxkdarngxyunankwathangtawntk odyesuxmslayiprawkhriststwrrsthi 14 thangitkhxngcin 5 sasnikchnkhxngsasnanieriykwa chawmani hrux maniechiyn sunginpccubnichhmayrwmthung phumiaenwkhidthangcriysastrrupaebbhnungthimxngsilthrrmaebbthwiniym khuxmikhwamdikhwamchwxyucring aelaxyuaeykkntanghakxyangchdecnwrrnkrrm aekikhthukklawthungin niyaykalngphayinkhxngkimyng chudmngkrhyk inchux nikayemngkaxangxing aekikh rachbnthitysthan phcnanukrmsphthsasnasakl xngkvs ithy chbbrachbnthitysthan phimphkhrngthi 3 rachbnthitysthan 2552 hna 186 Widengren Geo Mesopotamian elements in Manichaeism King and Saviour II Studies in Manichaean Mandaean and Syrian gnostic religion Lundequistska bokhandeln 1946 Jason BeDuhn Paul Allan Mirecki 2007 Frontiers of Faith The Christian Encounter With Manichaeism in the Acts of Archelaus BRILL pp 6 ISBN 978 90 04 16180 1 subkhnemux 27 August 2012 Andrew Welburn Mani the Angel and the Column of Glory An Anthology of Manichaean Texts Edinburgh Floris Books 1998 p 68 Jason David BeDuhn The Manichaean Body In Discipline and Ritual Baltimore Johns Hopkins University Press 2000 republished 2002 p IX bthkhwamekiywkbsasnaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy sasnaekhathungcak https th wikipedia org w index php title sasnamaniki amp oldid 8250294, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
