สิทธิบัตร (อังกฤษ : patent ) เป็นทรัพย์สินทางปัญญา รูปแบบหนึ่งที่ให้คุ้มครองการประดิษฐ์ ที่อาจมีลักษณะเป็นผลิตภัณฑ์หรือกระบวนการอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยทั่วไปแล้ว เจ้าของสิทธิบัตรมีสิทธิที่จะห้ามผู้อื่นผลิตและจำหน่ายสิ่งประดิษฐ์นั้นๆ จนกว่าสิทธิบัตรจะหมดอายุ ประเทศที่เป็นสมาชิกองค์การการค้าโลก จะต้องมีกฎหมายสิทธิบัตรตามความตกลงทางทรัพย์สินทางปัญญาที่เกี่ยวกับการค้า (ความตกลงทริปส์) โดยสิทธิบัตรตามความตกลงนี้ จะต้องมีอายุความคุ้มครองอย่างน้อย 20 ปี ในหลักการกฎหมายแล้ว การประดิษฐ์ที่จะได้รับสิทธิบัตรจะต้องมีลักษณะเป็นการประดิษฐ์ขึ้นใหม่ สามารถประยุกต์ในทางอุตสาหกรรม และไม่เป็นที่ประจักษ์โดยง่าย
บางประเทศยังมีทร้พย์สินทางปัญญาที่คุ้มครองการประดิษฐ์เช่นเดียวกัน แต่มีเงื่อนไขการได้รับที่เข้มงวดน้อยกว่าและอายุการคุ้มครองสั้นกว่า เรียกว่าอนุสิทธิบัตร (petty patent ) หรือผลิตภัณฑ์อรรถประโยชน์ (utility model ) นอกจากนี้ ทรัพย์สินทางปัญญาอื่นที่มีลักษณะใกล้เคียงกับสิทธิบัตร อาจเรียกว่าสิทธิบัตรในกฎหมายบางประเทศ เช่น การคุ้มครองการออกแบบทางอุตสาหกรรม (industrial design ) เรียกว่า สิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ ในประเทศไทย หรือ design patent ในสหรัฐอเมริกา เป็นต้น
ประโยชน์ของสิทธิบัตร เอกสารสิทธิบัตรนานาชาติเป็นแหล่งรวมผลงานประดิษฐ์คิดค้นทั่วโลกที่สำคัญที่สุด ได้เปิดวิธีการผลิตสินค้าอุตสาหกรรมทุกชนิดทุกสาขาทั่วโลก สิทธิบัตรคุ้มครองเป็นรายประเทศ จดทะเบียนในประเทศใด ก็คุ้มครองเฉพาะในประเทศนั้น
หมายความว่าเราสามารถนำเทคโนโลยีที่ไม่ได้จดทะเบียนในประเทศไทยมาผลิตสินค้าจำหน่ายในประเทศได้ สามารถผลิตหรือส่งออกไปจำหน่ายในประเทศที่ไม่ได้จดทะเบียนสิทธิบัตรในเรื่องนั้น ๆ หรือนำมาใช้เป็นฐานความรู้ในการวิจัยพัฒนาและต่อยอดได้
ประเภทของสิทธิบัตร รูปแบบหรือประเภทของสิทธิบัตรตาม พ.ร.บ. สิทธิบัตรจะมีอยู่ 3 ประเภท คือ
สิทธิบัตรการประดิษฐ์ (invention patent) หมายถึง การคิดค้นเกี่ยวกับ กลไก โครงสร้าง ส่วนประกอบ ของสิ่งของเครื่องใช้ เช่น กลไกของกล้องถ่ายรูป, กลไกของเครื่องยนต์, ยารักษาโรค เป็นต้น หรือการคิดค้นกรรมวิธีในการผลิตสิ่งของ เช่น วิธีการในการผลิตสินค้า, วิธีการในการเก็บรักษาพืชผักผลไม้ไม่ให้เน่าเสียเร็วเกินไป เป็นต้นสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์(design patent) หมายถึง การออกแบบรูปร่าง ลวดลาย หรือสีสัน ที่มองเห็นได้จากภายนอก เช่น การออกแบบแก้วน้ำให้มีรูปร่างเหมือนรองเท้า เป็นต้นอนุสิทธิบัตร (petty patent) เป็นการให้ความคุ้มครองสิ่งประดิษฐ์คิดค้น เช่นเดียวกับสิทธิบัตรการประดิษฐ์ แต่แตกต่างกันตรงที่การประดิษฐ์ที่จะขอรับอนุสิทธิบัตร เป็นการประดิษฐ์ที่มีเป็นการปรับปรุงเพียงเล็กน้อย และมีประโยชน์ใช้สอยมากขึ้นมาก
เงื่อนไขในการขอรับสิทธิบัตรการประดิษฐ์/อนุสิทธิบัตร การประดิษฐ์ที่ขอรับสิทธิบัตรได้ กฎหมายกำหนดว่า จะต้องมีคุณสมบัติครบทั้ง 3 อย่าง ดังต่อไปนี้
เป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ คือ เป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่หรือยังไม่เคยมีจำหน่ายหรือขายมาก่อน หรือยังไม่เคยเปิดเผยรายละเอียดของสิ่งประดิษฐ์ในเอกสารสิ่งพิมพ์ใด ๆ ในโทรทัศน์ หรือในวิทยุ มาก่อน เว้นแต่การตีพิมพ์เผยแพร่ของเอกสารนั้นจะเป็นส่วนหนึ่งของการเผยแพร่เพื่อสาธารณประโยชน์ในการสร้างสรรงานประดิษฐ์ที่จัดขึ้นโดยรัฐฯ มีขั้นการประดิษฐ์ที่สูงขึ้น คือ ไม่เป็นขั้นตอนการประดิษฐ์ที่สามารถทำได้ง่าย โดยผู้พบเห็นทั่วไป หรืออาจพูดได้ว่า มีการแก้ไขปัญหาทางเทคนิคของสิ่งประดิษฐ์ที่มีมาก่อน และ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการผลิตทางอุตสาหกรรม หัตถกรรม เกษตรกรรม และพาณิชยกรรมได้ การประดิษฐ์ที่ขอรับสิทธิบัตร/อนุสิทธิบัตรไม่ได้ จุลชีพและส่วนประกอบส่วนใดส่วนหนึ่งของจุลชีพที่มีอยู่ตามธรรมชาติ สัตว์ พืช หรือสารสกัดจากสัตว์หรือพืช เช่น แบคทีเรียที่มีอยู่ตามธรรมชาติ,พืชสมุนไพร,ยารักษาโรคที่สกัดจากสมุนไพร เป็นต้น กฎเกณฑ์และทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ เช่น สูตรคูณ เป็นต้น ระบบข้อมูลสำหรับการทำงานของเครื่องคอมพิวเตอร์ เช่น โปรแกรมคอมพิวเตอร์ เป็นต้น วิธีการวินิจฉัย บำบัด หรือรักษาโรคมนุษย์ หรือสัตว์ การประดิษฐ์ ที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดี อนามัย หรือ สวัสดิภาพของประชาชน เช่น การคิดสูตรยาบ้า เป็นต้น
เงื่อนไขในการขอรับสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ การออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ขอรับสิทธิบัตรได้ กฎหมายกำหนดว่า จะต้องมีคุณสมบัติครบทั้ง 2 อย่าง ดังต่อไปนี้
เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ คือ เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ยังไม่เคยมีหรือขายมาก่อน หรือยังไม่เคยเปิดเผยในเอกสารสิ่งพิมพ์ใด ๆ ในทีวี หรือในวิทยุมาก่อน สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการผลิตทางอุตสาหกรรม หรือหัตถกรรมได้ การออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ขอรับสิทธิบัตรไม่ได้ แบบผลิตภัณฑ์ที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดี ของประชาชน
การขอรับความคุ้มครองสิทธิบัตร/อนุสิทธิบัตร การยื่นขอจดทะเบียนจะต้องมีเอกสาร ดังนี้
คำขอรับสิทธิบัตรการประดิษฐ์/อนุสิทธิบัตร ต้องประกอบด้วย
แบบพิมพ์คำขอ แบบสบ/สผ/อสป/001-ก รายละเอียดการประดิษฐ์ บทสรุปการประดิษฐ์ รูปเขียน (ถ้ามี) เอกสารอื่น ๆ หนังสือรับรองสิทธิเกี่ยวกับการขอรับสิทธิบัตร/อนุสิทธิบัตร (กรณีที่ผู้ขอเป็นบุคคล) หนังสือโอนสิทธิ (กรณีที่ผู้ขอไม่ได้เป็นผู้ประดิษฐ์) หนังสือมอบอำนาจ ต้นฉบับหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล ออกให้ไม่เกิน 6 เดือน (กรณีผู้ขอเป็นนิติบุคคล) สัญญาการว่าจ้าง/เอกสารแสดงการเป็นนายจ้างของผู้ประดิษฐ์ คำขอรับสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ ต้องประกอบด้วย
แบบพิมพ์คำขอ แบบสบ/สผ/อสป/001-ก คำพรรณนาแบบผลิตภัณฑ์ (ถ้ามี) รูปเขียน เอกสารอื่น ๆ หนังสือรับรองสิทธิเกี่ยวกับการขอรับสิทธิบัตร (กรณีที่ผู้ขอเป็นบุคคล) หนังสือโอนสิทธิ (กรณีที่ผู้ขอไม่ได้เป็นผู้ออกแบบผลิตภัณฑ์) หนังสือมอบอำนาจ ต้นฉบับหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล ออกให้ไม่เกิน 6 เดือน (กรณีผู้ขอเป็นนิติบุคคล) สัญญาการว่าจ้าง/เอกสารแสดงการเป็นนายจ้างของผู้ออกแบบผลิตภัณฑ์ ผู้ประดิษฐ์คิดค้นสามารถที่จะเลือกว่า จะยื่นขอความคุ้มครองสิทธิบัตรหรืออนุสิทธิบัตร อย่างใดอย่างหนึ่ง แต่จะขอความคุ้มครองทั้งสองอย่างพร้อมกั
อ้างอิง Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights, Article 27 World Intellectual Property Organization (2008). WIPO intellectual property handbook: Policy, law and use (PDF) . p. 17. ISBN 978-92-805-1291-5 Burk, Dan L. (2017). "Patents and related rights: A global kaleidoscope". ใน Dreyfuss, Rochelle; Pila, Justine (บ.ก.). Oxford Handbook of Intellectual Property Law . Oxford University Press. doi :10.1093/oxfordhb/9780198758457.013.22. พระราชบัญญัติสิทธิบัตร พ.ศ. 2522 Beebe, Barton (2017). "Design protection". ใน Dreyfuss, Rochelle; Pila, Justine (บ.ก.). Oxford Handbook of Intellectual Property Law . Oxford University Press. doi :10.1093/oxfordhb/9780198758457.013.25.
ทธ, ตร, มมองและกรณ, วอย, างในบทความน, อาจไม, ได, แสดงถ, งม, มมองท, เป, นสากลของเร, องค, ณสามารถช, วยแก, ไขบทความน, โดยเพ, มม, มมองสากลให, มากข, หร, อแยกประเด, นย, อยไปสร, างเป, นบทความใหม, เร, ยนร, าจะนำสารแม, แบบน, ออกได, อย, างไรและเม, อไร, งกฤษ, patent, เป,. mummxngaelakrnitwxyanginbthkhwamnixacimidaesdngthungmummxngthiepnsaklkhxngeruxngkhunsamarthchwyaekikhbthkhwamni odyephimmummxngsaklihmakkhun hruxaeykpraednyxyipsrangepnbthkhwamihm eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir siththibtr xngkvs patent epnthrphysinthangpyyarupaebbhnungthiihkhumkhrxngkarpradisth thixacmilksnaepnphlitphnthhruxkrabwnkarxyangidxyanghnung odythwipaelw ecakhxngsiththibtrmisiththithicahamphuxunphlitaelacahnaysingpradisthnn cnkwasiththibtrcahmdxayu praethsthiepnsmachikxngkhkarkarkhaolk catxngmikdhmaysiththibtrtamkhwamtklngthangthrphysinthangpyyathiekiywkbkarkha khwamtklngthrips odysiththibtrtamkhwamtklngni catxngmixayukhwamkhumkhrxngxyangnxy 20 pi inhlkkarkdhmayaelw karpradisththicaidrbsiththibtrcatxngmilksnaepnkarpradisthkhunihm samarthprayuktinthangxutsahkrrm aelaimepnthipracksodyngay 1 siththibtrshrthxemrika bangpraethsyngmithrphysinthangpyyathikhumkhrxngkarpradisthechnediywkn aetmienguxnikhkaridrbthiekhmngwdnxykwaaelaxayukarkhumkhrxngsnkwa eriykwaxnusiththibtr petty patent hruxphlitphnthxrrthpraoychn utility model 2 3 nxkcakni thrphysinthangpyyaxunthimilksnaiklekhiyngkbsiththibtr xaceriykwasiththibtrinkdhmaybangpraeths echn karkhumkhrxngkarxxkaebbthangxutsahkrrm industrial design eriykwa siththibtrkarxxkaebbphlitphnth inpraethsithy 4 hrux design patent inshrthxemrika epntn 5 enuxha 1 praoychnkhxngsiththibtr 2 praephthkhxngsiththibtr 3 enguxnikhinkarkhxrbsiththibtrkarpradisth xnusiththibtr 3 1 karpradisththikhxrbsiththibtr xnusiththibtrimid 4 enguxnikhinkarkhxrbsiththibtrkarxxkaebbphlitphnth 4 1 karxxkaebbphlitphnththikhxrbsiththibtrimid 5 karkhxrbkhwamkhumkhrxngsiththibtr xnusiththibtr 6 xangxingpraoychnkhxngsiththibtr aekikhexksarsiththibtrnanachatiepnaehlngrwmphlnganpradisthkhidkhnthwolkthisakhythisud idepidwithikarphlitsinkhaxutsahkrrmthukchnidthuksakhathwolk siththibtrkhumkhrxngepnraypraeths cdthaebiyninpraethsid kkhumkhrxngechphaainpraethsnnhmaykhwamwaerasamarthnaethkhonolyithiimidcdthaebiyninpraethsithymaphlitsinkhacahnayinpraethsid samarthphlithruxsngxxkipcahnayinpraethsthiimidcdthaebiynsiththibtrineruxngnn hruxnamaichepnthankhwamruinkarwicyphthnaaelatxyxdidpraephthkhxngsiththibtr aekikhrupaebbhruxpraephthkhxngsiththibtrtam ph r b siththibtrcamixyu 3 praephth khux siththibtrkarpradisth invention patent hmaythung karkhidkhnekiywkb klik okhrngsrang swnprakxb khxngsingkhxngekhruxngich echn klikkhxngklxngthayrup klikkhxngekhruxngynt yarksaorkh epntn hruxkarkhidkhnkrrmwithiinkarphlitsingkhxng echn withikarinkarphlitsinkha withikarinkarekbrksaphuchphkphlimimihenaesiyerwekinip epntn siththibtrkarxxkaebbphlitphnth design patent hmaythung karxxkaebbruprang lwdlay hruxsisn thimxngehnidcakphaynxk echn karxxkaebbaekwnaihmiruprangehmuxnrxngetha epntn xnusiththibtr petty patent epnkarihkhwamkhumkhrxngsingpradisthkhidkhn echnediywkbsiththibtrkarpradisth aetaetktangkntrngthikarpradisththicakhxrbxnusiththibtr epnkarpradisththimiepnkarprbprungephiyngelknxy aelamipraoychnichsxymakkhunmakenguxnikhinkarkhxrbsiththibtrkarpradisth xnusiththibtr aekikhkarpradisththikhxrbsiththibtrid kdhmaykahndwa catxngmikhunsmbtikhrbthng 3 xyang dngtxipni epnsingpradisthihm khux epnsingpradisthihmhruxyngimekhymicahnayhruxkhaymakxn hruxyngimekhyepidephyraylaexiydkhxngsingpradisthinexksarsingphimphid inothrthsn hruxinwithyu makxn ewnaetkartiphimphephyaephrkhxngexksarnncaepnswnhnungkhxngkarephyaephrephuxsatharnpraoychninkarsrangsrrnganpradisththicdkhunodyrth mikhnkarpradisththisungkhun khux imepnkhntxnkarpradisththisamarththaidngay odyphuphbehnthwip hruxxacphudidwa mikaraekikhpyhathangethkhnikhkhxngsingpradisththimimakxn aela samarthnaipichpraoychninkarphlitthangxutsahkrrm htthkrrm ekstrkrrm aelaphanichykrrmidkarpradisththikhxrbsiththibtr xnusiththibtrimid aekikh culchiphaelaswnprakxbswnidswnhnungkhxngculchiphthimixyutamthrrmchati stw phuch hruxsarskdcakstwhruxphuch echn aebkhthieriythimixyutamthrrmchati phuchsmuniphr yarksaorkhthiskdcaksmuniphr epntn kdeknthaelathvsdithangwithyasastraelakhnitsastr echn sutrkhun epntn rabbkhxmulsahrbkarthangankhxngekhruxngkhxmphiwetxr echn opraekrmkhxmphiwetxr epntn withikarwinicchy babd hruxrksaorkhmnusy hruxstw karpradisth thikhdtxkhwamsngberiybrxy hruxsilthrrmxndi xnamy hrux swsdiphaphkhxngprachachn echn karkhidsutryaba epntnenguxnikhinkarkhxrbsiththibtrkarxxkaebbphlitphnth aekikhkarxxkaebbphlitphnththikhxrbsiththibtrid kdhmaykahndwa catxngmikhunsmbtikhrbthng 2 xyang dngtxipni epnkarxxkaebbphlitphnthihm khux epnkarxxkaebbphlitphnththiyngimekhymihruxkhaymakxn hruxyngimekhyepidephyinexksarsingphimphid inthiwi hruxinwithyumakxn samarthnaipichpraoychninkarphlitthangxutsahkrrm hruxhtthkrrmidkarxxkaebbphlitphnththikhxrbsiththibtrimid aekikh aebbphlitphnththikhdtxkhwamsngberiybrxy hruxsilthrrmxndi khxngprachachn karkhxrbkhwamkhumkhrxngsiththibtr xnusiththibtr aekikhkaryunkhxcdthaebiyncatxngmiexksar dngnikhakhxrbsiththibtrkarpradisth xnusiththibtr txngprakxbdwy aebbphimphkhakhx aebbsb sph xsp 001 k raylaexiydkarpradisth khxthuxsiththi bthsrupkarpradisth rupekhiyn thami exksarxun hnngsuxrbrxngsiththiekiywkbkarkhxrbsiththibtr xnusiththibtr krnithiphukhxepnbukhkhl hnngsuxoxnsiththi krnithiphukhximidepnphupradisth hnngsuxmxbxanac tnchbbhnngsuxrbrxngkarcdthaebiynnitibukhkhl xxkihimekin 6 eduxn krniphukhxepnnitibukhkhl syyakarwacang exksaraesdngkarepnnaycangkhxngphupradisthkhakhxrbsiththibtrkarxxkaebbphlitphnth txngprakxbdwy aebbphimphkhakhx aebbsb sph xsp 001 k khaphrrnnaaebbphlitphnth thami khxthuxsiththi rupekhiyn exksarxun hnngsuxrbrxngsiththiekiywkbkarkhxrbsiththibtr krnithiphukhxepnbukhkhl hnngsuxoxnsiththi krnithiphukhximidepnphuxxkaebbphlitphnth hnngsuxmxbxanac tnchbbhnngsuxrbrxngkarcdthaebiynnitibukhkhl xxkihimekin 6 eduxn krniphukhxepnnitibukhkhl syyakarwacang exksaraesdngkarepnnaycangkhxngphuxxkaebbphlitphnthphupradisthkhidkhnsamarththicaeluxkwa cayunkhxkhwamkhumkhrxngsiththibtrhruxxnusiththibtr xyangidxyanghnung aetcakhxkhwamkhumkhrxngthngsxngxyangphrxmkxangxing aekikh Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights Article 27 World Intellectual Property Organization 2008 WIPO intellectual property handbook Policy law and use PDF p 17 ISBN 978 92 805 1291 5 Burk Dan L 2017 Patents and related rights A global kaleidoscope in Dreyfuss Rochelle Pila Justine b k Oxford Handbook of Intellectual Property Law Oxford University Press doi 10 1093 oxfordhb 9780198758457 013 22 phrarachbyytisiththibtr ph s 2522 Beebe Barton 2017 Design protection in Dreyfuss Rochelle Pila Justine b k Oxford Handbook of Intellectual Property Law Oxford University Press doi 10 1093 oxfordhb 9780198758457 013 25 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title siththibtr amp oldid 9776346, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
