หม่อมเจ้าผจงรจิตร์ กฤดากร

หม่อมเจ้าผจงรจิตร์ กฤดากร (30 เมษายน พ.ศ. 2446 – 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2524) เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ประสูติแต่หม่อมเจิม กฤดากร ณ อยุธยา

หม่อมเจ้าผจงรจิตร์ กฤดากร
หม่อมเจ้า ชั้น 4
สวามี	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์
พระมารดา	หม่อมเจิม กฤดากร ณ อยุธยา
ประสูติ	30 เมษายน พ.ศ. 2446
สิ้นชีพิตักษัย	22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2524 (78 ปี)

หม่อมเจ้าผจงรจิตร์ประสูติที่วังถนนพระอาทิตย์ แล้วเข้าศึกษาที่วังบางขุนพรหม หลังพระบิดาสิ้นพระชนม์เมื่อหม่อมเจ้าผจงรจิตร์มีชันษาได้ 24 ปี จึงย้ายไปประทับที่บ้านถนนนเรศที่ทรงจับจองไว้ ที่ภายหลังได้ตัดถนนนเรศจึงเปิดเป็นบ้านให้เช่า

หม่อมเจ้าผจงรจิตร์เสกสมรสกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช เชษฐาร่วมพระบิดา มีธิดา 3 คน คือ หม่อมราชวงศ์วิภาสิริ วุฒินันท์, หม่อมราชวงศ์อัจฉริยา คงสิริ และหม่อมราชวงศ์ภรณี รอสส์ หม่อมเจ้าผจงรจิตร์และพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช สวามี เสด็จไปขอลี้ภัยทางการเมืองที่เมืองไซ่ง่อน ประเทศเวียดนาม จากเหตุการณ์กบฏบวรเดช กระทั่งหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ทรงย้ายไปประทับที่ประเทศกัมพูชา และเสด็จกลับประเทศไทยพร้อมสวามี เมื่อปี พ.ศ. 2491 หม่อมเจ้าผจงรจิตร์ทรงตั้งโรงงานย้อมผ้าและพิมพ์ผ้า ที่ไซ่ง่อน และหัวหิน พัฒนาโรงงานทอผ้าลายไทยขึ้นมาจนประสบความสำเร็จ ถือว่าเป็นจุดกำเนิดผ้าโขมพัสตร์

หม่อมเจ้าผจงรจิตร์ถึงชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2524 สิริชันษา 78 ปี ต่อมา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เสด็จไปพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันพุธที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2525 ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2511 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)

อ้างอิง

1. "สาแหรกข้างแม่ "จิตภัสร์" ไม่ใช่แค่ "กฤดากร" แต่ยังมี "สนิทวงศ์"". ASTVผู้จัดการรายวัน. 28 ธันวาคม 2556. สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. "บังอบายเบิกฟ้า ทำไม "บวรเดช" ต้องกบฏ". ไทยโพสต์. 31 มกราคม พ.ศ. 2553. สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
3. "หม่อมเจ้าหญิง ผจงรจิตร์ กฤดากร". Kridakorn. สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2557. Check date values in: |accessdate= (help)
4. ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. ISBN 974-221-818-8
5. ข่าวในพระราชสำนัก (หน้า ๑๗)
6. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า, เล่ม ๘๕ ตอนที่ ๔๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๑, ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๑๑