อักษรคุรมุขี

อักษรคุรมุขี หรือ อักษรกูร์มูคี หรือ อักษรเกอร์มุกห์ เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาปัญจาบ ประดิษฐ์โดยคุรุนานักเทพ คุรุคนแรกของศาสนาซิกข์ และเผยแพร่โดยคุรุอังกัตเทพ คุรุคนที่ 2 เมื่อราว พ.ศ. 2100 พัฒนามาจากอักษรสรทะ ใช้เขียนคัมภีร์คุรุครันถสาหิบทั้ง 1,430 หน้า คำว่าคุรมุขีแปลว่า “มาจากปากของคุรุ” ภาษาอื่นที่เขียนด้วยอักษรคุรมุขีได้คือ ภาษาพรัช ภาษาฮินดี ภาษาสันสกฤต และภาษาสินธี

อักษรคุรมุขี
ชนิด	อักษรสระประกอบ
ภาษาพูด	ภาษาปัญจาบ
ช่วงยุค	ประมาณ พ.ศ. 2082 (ค.ศ. 1539) –ปัจจุบัน
ระบบแม่	อักษรโปรโต-คานาอันไนต์ อักษรฟินิเชีย อักษรอราเมอิก อักษรพราหมี อักษรคุปตะ อักษรศารทา อักษรคุรมุขี
ระบบพี่น้อง	Takri
ช่วงยูนิโคด	U+0A00–U+0A7F
ISO 15924	`Guru`
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทศาสตร์สัทอักษรสากล หากไม่มีการสนับสนุนเร็นเดอร์ที่เหมาะสม คุณอาจเห็นเครื่องหมายคำถาม กล่อง หรือสัญลักษณ์อื่นแทนอักขระยูนิโค้ด

บทความนี้มีอักษรในตระกูลอักษรพราหมีปรากฏอยู่ คุณอาจเห็นสัญลักษณ์อื่นแทนตัวอักษร หรือมองเห็นสระวางผิดตำแหน่ง หากคอมพิวเตอร์ของคุณไม่สามารถแสดงผลได้อย่างถูกต้อง

จุดกำเนิด

ต้นกำเนิดของอักษรนี้คืออักษรพราหมี อักษรคุรมุขีรุ่นแรกพัฒนามาเป็นอักษรคุปตะเมื่อราว พ.ศ. 900–1300 ตามด้วยอักษรสรทะ เมื่อราว พ.ศ. 1300 สุดท้ายปรับรูปเป็นอักษรสรทะแบบเทวเสศะเมื่อราว พ.ศ. 1500–1900 อักษรคุรมุขีปัจจุบันประดิษฐ์โดยคุรุองค์ที่ 2 ของศาสนาสิกข์คือ คุรุอังกัตเทพ แต่ก็อาจกล่าวได้ว่าที่จริงแล้วคุรุท่านนี้ได้จัดมาตรฐานของอักษรนี้ใหม่มากกว่า รูปแบบของอักษรคุรมุขีพบในอักษรโบราณตั้งแต่ราว พ.ศ. 1000–1500 แม้แต่คุรุนานักเทพ ก็เคยใช้อักษรแบบอักษรคุรมุขีในงานเขียนของท่าน

คุรุอังกัตเทพปรับปรุงอักษรนี้เพื่อใข้เขียนคัมภีร์ของศาสนาสิกข์ อักษรที่ใช้เขียนภาษาปัญจาบมาก่อนหน้านี้คืออักษรตกริและอักษรลันทะ อักษรลันทะที่แปลว่า “ไม่มีหาง” เป็นอักษรที่ใช้ทั่วไปในชีวิตประจำวันและการค้า แต่ไม่ใช้ในทางวรรณกรรมเพราะไม่มีรูปสระ จึงเป็นเหตุให้ท่านคุรุไม่นำอักษรนี้ไปใช้เพราะจะเกิดปัญหาในการออกเสียง

การที่อักษรนี้ใช้เขียนคัมภีร์ศาสนาสิกข์จึงทำให้มีความสำคัญในทางวรรณกรรมสำหรับชาวสิกข์ อักษรนี้เป็นอักษรราชการของปัญจาบตะวันออก ส่วนปัญจาบตะวันตกใช้อักษรอาหรับดัดแปลงแบบอูรดูเรียกว่า ชาร์มูคี อักษรคุรมุขีมี 35 ตัว 3 ตัวแรกเป็นฐานของเสียงสระไม่ใช่พยัญชนะ และมีพยัญชนะอีก 6 ตัวสร้างขึ้นโดยเติมจุดใต้พยัญชนะเดิม พยัญชนะทุกตัวมีพื้นเสียงเป็นอะ สระลอยคือ อุระ ไอระ และอิริ นอกจากไอระที่ใช้แทนเสียง /อ/ แล้ว ไม่มีรูปพยัญชนะใดที่เขียนโดยไม่มีรูปสระ

พยัญชนะ

การถอดเป็นอักษรไทยตามรูป ใช้กับภาษาที่จัดพยัญชนะวรรคตามแบบภาษาบาลี, ภาษาสันสกฤตเท่านั้นดูเพิ่มที่พยัญชนะวรรค

อักษรคุรมุขี	ถอดเป็นอักษรโรมัน	ถอดเป็นอักษรไทยตามรูป	ถอดเป็นอักษรไทยตามเสียง
ਕ	ka	ก	/ก/
ਖ	kha	ข	/ค/
ਗ	ga	ค	ไม่มีในระบบเสียงภาษาไทย
ਘ	gha	ฆ	ไม่มีในระบบเสียงภาษาไทย
ਙ	nga	ง	/ง/
ਚ	ca	จ	/จ/
ਛ	cha	ฉ	/ช/
ਜ	ja	ช	ไม่มี
ਝ	jha	ฌ	ไม่มี
ਞ	nya	ญ	ไม่มี
ਟ	tta	ฏ	ไม่มี
ਠ	ttha	ฐ	ไม่มี
ਡ	dda	ฑ	ไม่มี
ਢ	ddha	ฒ	ไม่มี
ਣ	nna	ณ	ไม่มี
ਤ	ta	ต	/ต/
ਥ	tha	ถ	/ท/
ਦ	da	ท	/ด/
ਧ	dha	ธ	ไม่มี
ਨ	na	น	/น/
ਪ	pa	ป	/ป/
ਫ	pha	ผ	/พ/
ਬ	ba	พ	/บ/
ਭ	bha	ภ	ไม่มี
ਮ	ma	ม	/ม/
ਯ	ya	ย	/ย/
ਰ	ra	ร	/ร/
ਲ	la	ล	/ล/
ਲ਼	lla	-	ไม่มี
ਵ	va	ว	/ว/
ਸ਼	sha	ศ	ไม่มี
ਸ	sa	ส	/ซ/
ਹ	ha	ห	/ฮ/
ਖ਼	khha	ฃ	ไม่มี
ਗ਼	ghha	ฅ	ไม่มี
ਜ਼	za	ซ	ไม่มี
ੜ	rra	ฬ	ไม่มี
ਫ਼	fa	ฝ	/ฟ/

สระ

สระลอย

ਅ = อะ (a), ਆ = อา (aa), ਇ = อิ (i), ਈ = อี (ii), ਉ = อุ (u), ਊ = อู (uu), ਏ = เอ (e), ਐ = ไอ (ai), ਓ = โอ (o), ਔ = เอา (au)

สระจม

ਕ = ka, ਕਾ = kaa, ਕੀ = ki, ਕਿ= kii, ਕੁ = ku, ਕੂ = kuu, ਕੇ = ke, ਕੈ = kai, ਕੋ = ko, ਕੌ = kau

ตัวเลข

เลขคุรมุขี	เลขอารบิค
੦	0
੧	1
੨	2
੩	3
੪	4
੫	5
੬	6
੭	7
੮	8
੯	9
੧੦	10

เครื่องหมายพิเศษ

ੴ ใช้ในทางศาสนา หมายถึง พระเจ้าองค์เดียว