อำเภอถลาง

อำเภอถลาง อำเภอหนึ่งในจังหวัดภูเก็ต

อำเภอถลาง
อำเภอ
คำขวัญ:  เมืองประวัติศาสตร์ ธรรมชาติเลิศล้ำ ฟื้นฟูวัฒนธรรม สังคมสันติสุข
พิกัดภูมิศาสตร์: 8°1′54″N 98°20′0″E / 8.03167°N 98.33333°E / 8.03167; 98.33333
อักษรไทย	อำเภอถลาง
อักษรโรมัน	Amphoe Thalang
จังหวัด	ภูเก็ต
พื้นที่
• ทั้งหมด	252.0 ตร.กม. (97.3 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	108,052 คน
• ความหนาแน่น	428.78 คน/ตร.กม. (1,110.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	83110
รหัสภูมิศาสตร์	8303
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอถลาง เลขที่ 357 ถนนเทพกระษัตรี ตำบลเทพกระษัตรี อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต 83110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอถลางมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอตะกั่วทุ่ง (จังหวัดพังงา)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวพังงา
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองภูเก็ตและอำเภอกะทู้
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับทะเลอันดามัน

ประวัติ

พื้นที่เดิมของเกาะถลาง หรือ เกาะภูเก็ต ในแผนที่ของคลอดิอุส ปโตเลมี ประมาณ พ.ศ. 700 ระบุไว้ในชื่อ JUNK CEYLON เมื่อครั้งที่หลวงจีนอี้จิงเดินทางผ่านไปสืบพระพุทธศาสนาเรียกบริเวณนี้เป็น SILAN เปลี่ยนเสียงเป็น สลาง ในสมัยสุโขทัย มีปรากฏในจดหมายเหตุไทย - ฝรั่งเศส เป็น Jun Salon ฝ่ายเอกสารไทยใช้ ฉลาง มาจนถึงรัชกาลที่ 3 จึงมีปรากฏคำ ถลาง แทนชื่ออื่นทั้งหมด

ในหัวเมืองฝั่งทะเลตะวันตกของภาคใต้มีศูนย์กลางปกครองที่เมืองถลาง เจ้าเมืองถลางจะได้รับโปรดเกล้าฯเป็นผู้สำเร็จราชการแปดหัวเมือง (เมืองกระ เมืองคุระ เมืองคุรอด เมืองตะกั่วป่า เมืองตะกั่วทุ่ง (บางคลี) เมืองกราภูงา เมืองภูเก็จ และเมืองถลาง)

ศูนย์กลางการปกครองเมืองถลางในสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ อยู่ที่บ้านลิพอน (ตำบลศรีสุนทร)มีพญาถลางคางเสงเป็นเจ้าเมือง ย้ายไปอยู่ที่บ้านดอน (ตำบลเทพกระษัตรี)มีพญาถลางจอมเฒ่าบ้านดอนเป็นเจ้าเมือง และเกาะบ้านเคียน (ตำบลเทพกระษัตรี) ในสมัยกรุงธนบุรี มีพญาถลางจอมรั้งบ้านเคียน พญาถลางอาด พญาถลางชู พญาสุรินทราชาพิมลอัยาขัน เป็นเจ้าเมือง พ.ศ. ๒๓๒๙ มีพญาเพชรคีรีศรีพิชัยสงครามรามคำแหง(เทียน ประทีป ณ ถลาง) เป็นเจ้าเมือง ถัดไปเป็นพระยาถลางฤกษ์ (จันทโรจวงศ์) พญาถลางทับ พญาถลางคิน และพญาถลางชู(เจ้าเมืองถลางคนสุดท้าย)

อำเภอถลางในอดีตเป็นเมืองของสองวีรสตรีท้าวเทพกระษัตรี และ ท้าวศรีสุนทร เดิมเรียกว่า อำเภอเมืองถลาง มีเจ้าเมืองปกครองเรียกว่า พระยาถลาง ได้จัดตั้งเป็นอำเภอ เมื่อปี พ.ศ. 2441

• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอถลาง มณฑลภูเก็ต เป็น อำเภอเมืองถลาง
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2481 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอเมืองถลาง จังหวัดภูเก็ต เป็น อำเภอถลาง อีกครั้ง
• วันที่ 5 ธันวาคม 2483 โอนพื้นที่หมู่ 7,9 (ในขณะนั้น) ของตำบลดอน ไปขึ้นกับตำบลลิพอน
• วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลเทพกระษัตรี ในท้องที่บางส่วนของตำบลเทพกระษัตรี
• วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลศรีสุนทร ในท้องที่อำเภอถลาง
• วันที่ 23 กรกฎาคม 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลเชิงทะเล ในท้องที่บางส่วนของตำบลเชิงทะเล
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเทพกระษัตรี และสุขาภิบาลเชิงทะเล เป็นเทศบาลตำบลเทพกระษัตรี และเทศบาลตำบลเชิงทะเล ตามลำดับ

เหตุการณ์สำคัญ

10 ตุลาคม พ.ศ. 2558 ได้เกิดเหตุเผาทำลายสถานีตำรวจภูธรถลาง ส่งผลให้มีผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก โดยเป็นเหตุจลาจล

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอถลางแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 46 หมู่บ้าน

1. เทพกระษัตรี (Thep Krasattri) 11 หมู่บ้าน 2. ศรีสุนทร (Si Sunthon) 8 หมู่บ้าน 3. เชิงทะเล (Choeng Thale) 6 หมู่บ้าน 4. ป่าคลอก (Pa Khlok) 9 หมู่บ้าน 5. ไม้ขาว (Mai Khao) 7 หมู่บ้าน 6. สาคู (Sakhu) 5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอถลางประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเชิงทะเล ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเชิงทะเล
• เทศบาลตำบลเทพกระษัตรี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเทพกระษัตรี
• เทศบาลตำบลศรีสุนทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีสุนทรทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลป่าคลอก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าคลอกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเทพกระษัตรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเทพกระษัตรี (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเทพกระษัตรี)
• องค์การบริหารส่วนตำบลเชิงทะเล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชิงทะเล (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเชิงทะเล)
• องค์การบริหารส่วนตำบลไม้ขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไม้ขาวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสาคู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสาคูทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

• ท่าอากาศยานภูเก็ต(สนามบินนานาชาติ ภูเก็ต) ตำบลไม้ขาว
• พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ถลาง ตำบลศรีสุนทร
• วนอุทยานสัตว์ป่าเขาพระแทว
• วัดพระทอง(วัดพระผุด) ตำบลเทพกระษัตรี
• วัดพระนางสร้าง ตำบลเทพกระษัตรี
• อนุสาวรีย์ท้าวเทพกระษัตรีท้าวศรีสุนทร ตำบลศรีสุนทร
• อุทยานแห่งชาติสิรินาถ ตำบลสาคู และตำบลไม้ขาว

อ้างอิง

1. [1]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ
2. [2]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามจังหวัด และอำเภอบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๑
3. [3]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในอำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต
4. [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเทพกษัตรี อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต
5. [5]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]
6. [6]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเชิงทะเล อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต
7. [7]พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒