อำเภอพุทธมณฑล

สำหรับสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย ดูที่ พุทธมณฑล

อำเภอพุทธมณฑล เป็นอำเภอที่ตั้งขึ้นใหม่และมีพื้นที่กับประชากรน้อยที่สุดในจังหวัดนครปฐม

อำเภอพุทธมณฑล
อำเภอ
คำขวัญ:  ดินแดนธรรมะ พระปางลีลา การศึกษาก้าวหน้า พัฒนาคุณธรรม
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°48′7″N 100°19′18″E / 13.80194°N 100.32167°E / 13.80194; 100.32167
อักษรไทย	อำเภอพุทธมณฑล
อักษรโรมัน	Amphoe Phutthamonthon
จังหวัด	นครปฐม
พื้นที่
• ทั้งหมด	76.33 ตร.กม. (29.47 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	43,296 คน
• ความหนาแน่น	567.22 คน/ตร.กม. (1,469.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	73170
รหัสภูมิศาสตร์	7307
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอพุทธมณฑล เลขที่ 199 หมู่ที่ 5 ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม 73170
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอพุทธมณฑลตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกสุดของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงเรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบางเลน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอไทรน้อย อำเภอบางใหญ่ อำเภอบางกรวย (จังหวัดนนทบุรี) และเขตทวีวัฒนา (กรุงเทพมหานคร) มีคลองนราภิรมย์ คลองทวีวัฒนา และแนวแบ่งเขตการปกครองระหว่างจังหวัดนครปฐมกับกรุงเทพมหานครเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสามพราน มีคลองบางกระทึก ถนนพุทธมณฑล สาย 4 และถนนสุภาพบุรุษเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอนครชัยศรี มีคลองชัยขันธ์เป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

• วันที่ 1 เมษายน 2534 จัดตั้ง กิ่งอำเภอพุทธมณฑล โดยแยกพื้นที่ตำบลศาลายา ตำบลคลองโยง และ ตำบลมหาสวัสดิ์ จากอำเภอนครชัยศรี
• วันที่ 28 สิงหาคม 2534 จัดตั้งสุขาภิบาลศาลายาในท้องที่บางส่วนของตำบลศาลายา
• วันที่ 5 ธันวาคม 2539 ยกฐานะเป็น อำเภอพุทธมณฑล
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 เปลี่ยนแปลงฐานะจากสุขาภิบาลศาลายาเป็นเทศบาลตำบลศาลายาด้วยผลของกฎหมาย

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอพุทธมณฑลแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 3 ตำบล 18 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	ศาลายา		(Sala Ya)		6 หมู่บ้าน
2.	คลองโยง		(Khlong Yong)		8 หมู่บ้าน
3.	มหาสวัสดิ์		(Maha Sawat)		4 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอพุทธมณฑลประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลศาลายา ครอบคลุมพื้นที่หมู่ที่ 6 และบางส่วนของหมู่ที่ 3–5 ตำบลศาลายา
• เทศบาลตำบลคลองโยง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองโยงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลศาลายา ครอบคลุมพื้นที่หมู่ที่ 1–2 และบางส่วนของหมู่ที่ 3–5 ตำบลศาลายา
• องค์การบริหารส่วนตำบลมหาสวัสดิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาสวัสดิ์ทั้งตำบล

ประชากร

ชื่อ	ปีที่จัดตั้ง	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2561)	ความหนาแน่น (คน/ตร.กม.)	จำนวนบ้าน (ธันวาคม 2561)
เทศบาลตำบลศาลายา	2542	13.5	11,071	820.07	7,286
เทศบาลตำบลคลองโยง	2550 (2538)	31.63	10,306	325.82	4,232
องค์การบริหารส่วนตำบลศาลายา	2538	18.23	10,312	565.66	6,758
องค์การบริหารส่วนตำบลมหาสวัสดิ์	2539	12.97	9,773	753.50	4,239
ทั้งหมด		76.33	41,462	543.19	22,515

สถานศึกษา

• มหาวิทยาลัยมหิดล
• มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
• มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
• สถาบันกันตนา
• สถาบันวิชาการทหารเรือชั้นสูง (โรงเรียนเสนาธิการทหารเรือ)
• วิทยาลัยนาฏศิลป
• กองบังคับการฝึกอบรมตำรวจกลาง (โรงเรียนนายสิบตำรวจ)
• วิทยาลัยการอาชีพพุทธมณฑล สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
• สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์
• โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย นครปฐม (พระตำหนักสวนกุหลาบมัธยม)
• โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
• โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา ในพระสังฆราชูปถัมป์
• โรงเรียนวัดสาลวัน
• ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพุทธมณฑล
• โรงเรียนสาธิตนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล
• มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ศูนย์การศึกษาจังหวัดนครปฐม
• โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ มหามงคล
• โรงเรียนบ้านคลองมหาสวัสดิ์ ตั้งตรงจิตร 17
• โรงเรียนบ้านคลองโยง
• โรงเรียนบุณยศรีสวัสดิ์
• โรงเรียนบ้านคลองสว่างอารมณ์
• โรงเรียนวัดมะเกลือ (กาญจนลักษณ์วิทยา)

สถานที่สำคัญ

• พุทธมณฑล สร้างขึ้นในวาระฉลอง 25 พุทธศตวรรษ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้พระพุทธศาสนา เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ และยังมีพระไตรปิฎกหินอ่อนด้วย
• วัดญาณเวศกวัน วัดขนาดเล็กใกล้พุทธมณฑล เจ้าอาวาสคือ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)
• สวนศิลปะมีเซียม ยิบอินซอย ถนนพุทธมณฑล สาย 7 เป็นสถานที่รวบรวมงานประติมากรรมของคุณมีเซียม ยิบอินซอย
• หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) หน่วยงานจัดการอนุรักษ์ฟิล์มภาพยนตร์ สังกัดกระทรวงวัฒนธรรม

อ้างอิง

1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม ตั้งเป็นกิ่งอำเภอพุทธมณฑล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (15 ง): (ฉบับพิเศษ) 1067. 31 มกราคม 2534. Check date values in: |date= (help)
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลศาลายา กิ่งอำเภอพุทธมณฑล อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 109 (53 ง): (ฉบับพิเศษ) 52-54. 22 เมษายน 2535. Check date values in: |date= (help)
3. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเหนือคลอง อำเภอนายายอาม อำเภอท่าตะเกียบ อำเภอขุนตาล อำเภอแม่ฟ้าหลวง อำเภอแม่ลาว อำเภอรัษฎา อำเภอพุทธมณฑล อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอเจาะไอร้อง อำเภอชำนิ อำเภอโนนดินแดง อำเภอปางมะผ้า อำเภอสนธิ อำเภอหนองม่วง อำเภอเบญจลักษ์ อำเภอโพนนาแก้ว อำเภอบุ่งคล้า อำเภอดอนมดแดง และอำเภอลืออำนาจ พ.ศ. ๒๕๓๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (62 ก): 5–8. 20 พฤศจิกายน 2539. Check date values in: |date= (help)
4. พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. 2542 ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2542 มีผลบังคับเมื่อพ้น 90 วันนับแต่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ทำให้สุขาภิบาลทั่วประเทศเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นเทศบาลไปพร้อมกัน
5. http://www.salayacity.com/images/pdf/annual_2018.pdf
6. http://www.obt-salaya.go.th/about#yw0_tab_4