เขตยานนาวา

สำหรับยานนาวาในความหมายอื่น ดู ยานนาวา (แก้ความกำกวม)

ยานนาวา เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร สภาพทั่วไปเป็นแหล่งการค้า การบริการ และแหล่งที่อยู่อาศัยหนาแน่นมาก

เขตยานนาวา
เขต
คำขวัญ:  สะพานสวย วัดงาม นามกระเดื่อง เรืองอุตสาหกรรม
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°41′49″N 100°32′35″E / 13.69694°N 100.54306°E / 13.69694; 100.54306
อักษรไทย	เขตยานนาวา
อักษรโรมัน	Khet Yan Nawa
พื้นที่
• ทั้งหมด	16.662 ตร.กม. (6.433 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	76,564 คน
• ความหนาแน่น	4,595.13 คน/ตร.กม. (11,901.3 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10120
รหัสภูมิศาสตร์	1012
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 209/1 ซอยนราธิวาสราชนครินทร์ 28 ถนนนราธิวาสราชนครินทร์ แขวงช่องนนทรี เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร 10120
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/yannawa
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตยานนาวาตั้งอยู่บริเวณทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยาหรือฝั่งพระนคร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่การปกครองต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตสาทรและเขตคลองเตย มีถนนจันทน์ คลองช่องนนทรี ถนนจันทน์เก่า ถนนนางลิ้นจี่ ถนนเย็นอากาศ ซอยเชื้อเพลิง 4 (ศรีรุ้ง) ขอบทางรถไฟสายแม่น้ำฟากตะวันตก และแนวเส้นตรงที่ต่อจากปลายทางของทางรถไฟสายแม่น้ำไปบรรจบกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพระประแดง (จังหวัดสมุทรปราการ) มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอพระประแดงและเขตราษฎร์บูรณะ มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตบางคอแหลมและเขตสาทร มีถนนรัชดาภิเษกและถนนสาธุประดิษฐ์เป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

แต่เดิมบริเวณยานนาวา (รวมสาทรและบางคอแหลม) มีชื่อเรียกว่า "บ้านทะวาย" เนื่องจากมีชาวเมืองทวายอาศัยอยู่จำนวนมาก เมื่อมีการปรับปรุงการปกครองในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บริเวณนี้จึงได้รับการจัดตั้งเป็น อำเภอบ้านทะวาย ขึ้นอยู่กับจังหวัดพระประแดง ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ย้ายมาขึ้นกับจังหวัดพระนคร ส่วนการเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอยานนาวานั้นเกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2482 ในสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้มีนโยบายชาตินิยม จึงได้มีการเปลี่ยนชื่ออำเภอนี้เป็น อำเภอยานนาวา เนื่องจากชื่อบ้านทะวายมีสำเนียงเป็นภาษาต่างด้าว

ภายหลังได้มีการรวมจังหวัดธนบุรีและจังหวัดพระนครเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรีและเปลี่ยนเป็นกรุงเทพมหานคร แบ่งเป็นเขตและแขวงแทนอำเภอและตำบล อำเภอยานนาวาจึงเปลี่ยนฐานะเป็น เขตยานนาวา มีพื้นที่การปกครอง 8 แขวง ได้แก่ แขวงยานนาวา แขวงทุ่งวัดดอน แขวงทุ่งมหาเมฆ (ปัจจุบันอยู่ในเขตสาทร) แขวงช่องนนทรี แขวงบางโพงพาง (ปัจจุบันอยู่ในเขตยานนาวา) แขวงบางโคล่ แขวงบางคอแหลม และแขวงวัดพระยาไกร (ปัจจุบันอยู่ในเขตบางคอแหลม)

ต่อมาพื้นที่เขตยานนาวามีความเจริญและมีประชากรหนาแน่นขึ้นมาก พื้นที่บางแห่งอยู่ไกลจากสำนักงานเขต กรุงเทพมหานครจึงจัดตั้งสำนักงานเขตยานนาวา สาขา 1 (ยานนาวา) และสำนักงานเขตยานนาวา สาขา 2 (บางคอแหลม) ขึ้นดูแลพื้นที่บางส่วนใน พ.ศ. 2532 และได้ยกฐานะเป็นสำนักงานเขตสาทรและสำนักงานเขตบางคอแหลมในปีเดียวกัน ส่วนวัดยานนาวาและแขวงยานนาวาซึ่งเป็นที่มาของชื่อเขตนั้น ปัจจุบันอยู่ในพื้นที่เขตสาทร

การแบ่งเขตการปกครอง

เขตยานนาวาแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 2 แขวง ได้แก่

หมาย เลข	อักษรไทย	อักษรโรมัน	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2563)	ความหนาแน่นประชากร (ธันวาคม 2563)	แผนที่
3.	ช่องนนทรี	Chong Nonsi	9.984	47,872	4,794.87
4.	บางโพงพาง	Bang Phongphang	6.678	28,692	4,296.50
ทั้งหมด			16.662	76,564	4,595.13

หมายเลขที่หายไปปัจจุบันคือแขวงในเขตสาทร

ประชากร

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตยานนาวา
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	การเพิ่มและการลด
2535	100,813	ไม่ทราบ
2536	100,405	-408
2537	99,019	-1,386
2538	96,395	-2,624
2539	95,059	-1,336
2540	94,223	-836
2541	94,019	-204
2542	93,774	-245
2543	93,403	-371
2544	93,032	-371
2545	92,649	-383
2546	92,110	-539
2547	88,986	-3,124
2548	88,556	-430
2549	88,383	-173
2550	88,061	-322
2551	87,386	-675
2552	85,789	-1,597
2553	84,286	-1,503
2554	82,481	-1,805
2555	81,529	-952
2556	81,162	-367
2557	80,843	-319
2558	80,211	-632
2559	79,574	-637
2560	78,797	-777
2561	78,031	-766
2562	77,814	-217
2563	76,564	-1,250

การคมนาคม

ทางสายหลัก

• ถนนพระรามที่ 3
• ถนนรัชดาภิเษก
• ถนนนราธิวาสราชนครินทร์
• ถนนสาธุประดิษฐ์
• ถนนนางลิ้นจี่
• ถนนเย็นอากาศ
• ถนนจันทน์
• ถนนยานนาวา (สาธุประดิษฐ์–พระรามที่ 3)
• ถนนวงแหวนอุตสาหกรรม
• ทางพิเศษเฉลิมมหานคร

ทางสายรอง

• ถนนจันทน์เก่า
• ถนนเชื้อเพลิง
• ซอยสาธุประดิษฐ์ 58 (ประดู่)

สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา

• สะพานพระราม 9 เชื่อมเขตยานนาวากับเขตราษฎร์บูรณะ
• สะพานภูมิพล 1 เชื่อมเขตยานนาวากับอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ

อ้างอิง

1. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php. สืบค้น 4 มกราคม 2564.
2. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์สำนักงานเขตยานนาวา
• เว็บไซต์กรุงเทพมหานคร: แหล่งท่องเที่ยวในเขตยานนาวา
• แผนที่เขตยานนาวา
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ เขตยานนาวา
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°41′46″N 100°32′35″E / 13.696°N 100.543°E / 13.696; 100.543