แม่เจ้าทิพเนตร์ หรือ เจ้าทิพเนตร อินทวโรรสสุริยวงศ์ (นามเดิม: เจ้าทิพเนตร; พ.ศ. 2402—2460) เป็นภรรยาของเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 8 ทั้งยังเป็นธิดาของเจ้ามหาเทพ ณ เชียงใหม่ โอรสองค์ที่ 7 ของพระเจ้ามโหตรประเทศ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 5
เจ้าทิพเนตร เป็นพระธิดาลำดับที่สามของเจ้ามหาเทพ กับเจ้าทิพโสม ณ เชียงใหม่ เจ้าบิดาเป็นพระโอรสในพระเจ้ามโหตรประเทศ ส่วนเจ้ามารดาเป็นบุตรเจ้าราชบุตร (ธนัญไชย ณ เชียงใหม่) และเป็นหลานของพระยาพุทธวงศ์
จำเดิมเจ้ามหาเทพ ผู้บิดา ไม่ใคร่ลงรอยกับพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงษ์ จนถึงขั้นวิวาท เจ้ามหาเทพจึงถูกกักไปรับราชการที่กรุงเทพมหานครหลายปี เมื่อเจ้าทิพเนตรทรงเจริญพระชันษาสมควรแก่การสมรส พระเจ้าอินทวิชยานนท์ พระชามาดาของพระเจ้ากาวิโลรสทรงเห็นควรที่จะผูกไมตรีกับพระญาติวงศ์สายพระเจ้ามโหตรประเทศ จึงทรงจัดพิธีสู่ขอเจ้าทิพเนตรแก่เจ้าสุริยะ ณ เชียงใหม่ พระโอรสที่ประสูติแต่เจ้ารินคำ ทั้งสองมีพระโอรสเพียงองค์เดียวคือเจ้าราชวงศ์ (เลาแก้ว ณ เชียงใหม่)
ขณะที่ภัสดาเป็นเจ้าอุปราชอย่นั้น รัฐบาลสยามไม่พอใจการทำงานของเจ้าอุปราช (น้อยสุริยะ) เป็นอย่างมาก รัฐบาลสยามถึงกับต้องว่าจ้างชายาของเจ้าอุปราชคอยดูแลและกำกับตัวเจ้าอุปราช ดังโทรเลขของพระยาศรีสหเทพต่อกรมหลวงดำรงราชานุภาพเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2443 ใจความตอนหนึ่งว่า "...ได้จัดตั้งเบี้ยหวัดเจ้าทิพเนตร ปีละ ๕๐๐ รูเปีย เท่ากับแม่นางภัณฑารักษ์ ยกขึ้นให้เปนข้าราชการฝ่ายผู้หญิง เงินเบี้ยหวัดรายนี้ ได้บอกให้เจ้าทิพเนตรเข้าใจว่า ถ้าเจ้าอุปราชเมา หรือไม่รับราชการดี จะลดหย่อนเงินเดือนเสีย ถ้ายังไม่ฟัง ขืนเมาหรือขืนเชื่อคำคนสอพลอยุยง ให้เจ้าทิพเนตรฟ้องต่อข้าหลวงใหญ่ อนึ่งเงินค่าตอไม้ แม่ปิง แม่ฮ่องสอน ซึ่งเจ้าผู้ครองเมืองเก็บได้ จะยกเอาเปนของหลวง..."
ครั้นเมื่อเจ้าสุริยะ ได้ตำแหน่งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2444 เจ้าทิพเนตรจึงเป็นภรรยาเอกของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่
เจ้าทิพเนตร ป่วยเป็นโรคชราถึงแก่กรรม ณ คุ้มเจ้าราชวงศ์ (เลาแก้ว ณ เชียงใหม่) เมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2460 (นับแบบปัจจุบันเป็น พ.ศ. 2461) สิริอายุ 58 ปี
พระกรณียกิจ เจ้าทิพเนตร ในฐานะที่เป็นเจ้านายในนครเชียงใหม่ ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาเมือง และความเจริญทางเศรษฐกิจ จึงได้จัดตั้งตลาดสดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2442 โดยใช้ชื่อว่า "ตลาดทิพเนตร" ซึ่งเจ้านายฝ่ายเหนือหลายท่าน ได้ร่วมบริจาคทรัพย์ในการก่อสร้าง
ในทางศาสนา เจ้าทิพเนตร มีความเลื่อมใสในพุทธศาสนา โดยได้บริจาคทรัพย์สร้างกุฏิที่วัดหอธรรม จำนวน 2 หลัง ในปี พ.ศ. 2453 เพื่อเป็นการทำนุบำรุงศาสนา
สถานที่อันเนื่องมาจากพระนามเครื่องราชอิสริยาภรณ์พงศาวลีอ้างอิง - ↑ แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกสังฆการี เรื่อง แม่เจ้าทิพเนตรกับเจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่ ได้สร้างกุฎิขึ้นที่วัดหอธรรม ๒ หลัง
- พระโพธิรังสี. เรื่องจามเทวีวงศ์ พงศาวดารเมืองหริภุญไชย : ทั้งภาษาบาฬีและคำแปล. กรุงเทพฯ:โสภณพิพรรฒนากร. 2463
- เจ้าหญิงทิพเนตร
- พระบารมีปกเกล้าฯ ยุพราชวิทยาลัย ๑๐๐ ปีนามพระราชทาน. นครเชียงใหม่ : ประวัติศาสตร์ พัฒนาการ การศึกษาและสสังคมเมืองนครเชียงใหม่. พ.ศ. 2548. หน้า 455.
- "ข่าวตาย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (ง): 3742. 24 มีนาคม 2460. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2562.
- "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายใน และฝ่ายน่า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 18 (34): 1157. 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2444.
- "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัตยุบันฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (39): 1157. 23 ธันวาคม พ.ศ. 2451.
แหล่งข้อมูลอื่น - ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. 2538. เพ็ชร์ล้านนา. เล่ม 2 เชียงใหม่
เจ, าท, พเนตร, แม, หร, นทวโรรสส, ยวงศ, นามเด, 2402, 2460, เป, นภรรยาของเจ, าอ, นทวโรรสส, ยวงษ, เจ, าผ, ครองนครเช, ยงใหม, องค, งย, งเป, นธ, ดาของเจ, ามหาเทพ, เช, ยงใหม, โอรสองค, ของพระเจ, ามโหตรประเทศ, เจ, าผ, ครองนครเช, ยงใหม, องค, นทวโรรสส, ยวงศ, ภรรยาเจ, านค. aemecathiphentr 1 hrux ecathiphentr xinthworrssuriywngs 2 namedim ecathiphentr ph s 2402 2460 epnphrryakhxngecaxinthworrssuriywngs ecaphukhrxngnkhrechiyngihmxngkhthi 8 thngyngepnthidakhxngecamhaethph n echiyngihm oxrsxngkhthi 7 khxngphraecamohtrpraeths ecaphukhrxngnkhrechiyngihm xngkhthi 5 3 ecathiphentr xinthworrssuriywngsphrryaecankhrechiyngihmdarngphrays28 phvscikayn ph s 2444 5 mkrakhm ph s 2453kxnhnaecathipheksrthdipecacamriwngsphraswamiecaxinthworrssuriywngsphraoxrsecarachwngs elaaekw n echiyngihm rachwngsthiphyckrecabidaecamhaethph n echiyngihmecamardaecathiphosm n echiyngihmprasutiph s 2402thungaekkrrm13 minakhm ph s 2461 58 pi sasnaphuthth enuxha 1 prawti 2 phrakrniykic 3 sthanthixnenuxngmacakphranam 4 ekhruxngrachxisriyaphrn 5 phngsawli 6 xangxing 7 aehlngkhxmulxunprawti aekikhecathiphentr epnphrathidaladbthisamkhxngecamhaethph kbecathiphosm n echiyngihm ecabidaepnphraoxrsinphraecamohtrpraeths swnecamardaepnbutrecarachbutr thnyichy n echiyngihm aelaepnhlankhxngphrayaphuththwngscaedimecamhaethph phubida imikhrlngrxykbphraecakawiolrssuriywngs cnthungkhnwiwath ecamhaethphcungthukkkiprbrachkarthikrungethphmhankhrhlaypi emuxecathiphentrthrngecriyphrachnsasmkhwraekkarsmrs phraecaxinthwichyannth phrachamadakhxngphraecakawiolrsthrngehnkhwrthicaphukimtrikbphrayatiwngssayphraecamohtrpraeths cungthrngcdphithisukhxecathiphentraekecasuriya n echiyngihm phraoxrsthiprasutiaetecarinkha thngsxngmiphraoxrsephiyngxngkhediywkhuxecarachwngs elaaekw n echiyngihm khnathiphsdaepnecaxuprachxynn rthbalsyamimphxickarthangankhxngecaxuprach nxysuriya epnxyangmak rthbalsyamthungkbtxngwacangchayakhxngecaxuprachkhxyduaelaelakakbtwecaxuprach dngothrelkhkhxngphrayasrishethphtxkrmhlwngdarngrachanuphaphemuxeduxnminakhm ph s 2443 ickhwamtxnhnungwa idcdtngebiyhwdecathiphentr pila 500 ruepiy ethakbaemnangphntharks ykkhunihepnkharachkarfayphuhying enginebiyhwdrayni idbxkihecathiphentrekhaicwa thaecaxuprachema hruximrbrachkardi caldhyxnengineduxnesiy thayngimfng khunemahruxkhunechuxkhakhnsxphlxyuyng ihecathiphentrfxngtxkhahlwngihy xnungenginkhatxim aemping aemhxngsxn sungecaphukhrxngemuxngekbid caykexaepnkhxnghlwng 4 khrnemuxecasuriya idtaaehnngepnecaphukhrxngnkhrechiyngihminpi ph s 2444 ecathiphentrcungepnphrryaexkkhxngecaphukhrxngnkhrechiyngihmecathiphentr pwyepnorkhchrathungaekkrrm n khumecarachwngs elaaekw n echiyngihm emuxwnthi 13 minakhm ph s 2460 nbaebbpccubnepn ph s 2461 sirixayu 58 pi 5 phrakrniykic aekikhecathiphentr inthanathiepnecanayinnkhrechiyngihm idelngehnthungkhwamsakhykhxngkarphthnaemuxng aelakhwamecriythangesrsthkic cungidcdtngtladsdkhunemuxpi ph s 2442 odyichchuxwa tladthiphentr sungecanayfayehnuxhlaythan idrwmbricakhthrphyinkarkxsranginthangsasna ecathiphentr mikhwameluxmisinphuththsasna odyidbricakhthrphysrangkutithiwdhxthrrm canwn 2 hlng inpi ph s 2453 1 ephuxepnkarthanubarungsasnasthanthixnenuxngmacakphranam aekikhtladthiphentr thnnthiphentrekhruxngrachxisriyaphrn aekikhph s 2444 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 3 ttiyculcxmekla t c fayin 6 ph s 2451 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 4 c p r 4 7 phngsawli aekikhphngsawlikhxngecathiphentr 16 ecafahlwngchayaekw singhrachthani 8 phrayathrrmlngka 17 ecacntha 4 phraecamohtrpraeths 9 ecacnfxng 2 ecamhaethph n echiyngihm 20 24 ecaphxeruxn 10 12 phrayaphuththwngs 5 ecasuwrrnkhaaephn 1 ecathiphentr xinthworrssuriywngs 24 20 ecaphxeruxn 12 10 phrayaphuththwngs 6 ecarachbutr thnychy n echiyngihm 3 ecathiphosm n echiyngihm xangxing aekikh 1 0 1 1 aecngkhwamkrathrwngthrrmkar aephnksngkhkari eruxng aemecathiphentrkbecarachbutrnkhrechiyngihm idsrangkudikhunthiwdhxthrrm 2 hlng phraophthirngsi eruxngcamethwiwngs phngsawdaremuxnghriphuyichy thngphasabaliaelakhaaepl krungethph osphnphiphrrthnakr 2463 ecahyingthiphentr phrabarmipkekla yuphrachwithyaly 100 pinamphrarachthan nkhrechiyngihm prawtisastr phthnakar karsuksaaelassngkhmemuxngnkhrechiyngihm ph s 2548 hna 455 khawtay PDF rachkiccanuebksa 34 ng 3742 24 minakhm 2460 subkhnemux 23 mithunayn 2562 Check date values in accessdate date help phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn culcxmeklafayin aelafayna PDF rachkiccanuebksa 18 34 1157 24 phvscikayn ph s 2444 Check date values in date help phrarachthanehriyyrtnaphrnrchkalptyubnfayin PDF rachkiccanuebksa 25 39 1157 23 thnwakhm ph s 2451 Check date values in date help aehlngkhxmulxun aekikhprani sirithr n phthlung 2538 ephchrlanna elm 2 echiyngihmekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecathiphentr amp oldid 9422293, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}