ประวัติ เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น ณ ราชสีมา) หรือ เจ้าคุณตามืด เป็นญาติกับ “พระยาพิชัยดาบหัก” เริ่มรับราชการในสมัยต้นกรุงธนบุรี เป็นที่ยกกระบัตร ณ เมืองพิมาย ต่อมาได้รับพระราชทานเลื่อนตำแหน่ง และบรรดาศักดิ์ขึ้นโดยลำดับ จนเป็นที่ "เจ้าพระยานครราชสีมา"
เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) มีภริยา 3 ท่าน และมีบุตร 5 ท่าน ดังนี้
- กับ ท่านผู้หญิงนครราชสีมา (ท่านเดิม) มีบุตร 3 คน ได้แก่
- พระยาภักดีสงคราม เจ้าเมืองนางรอง
- พระยานครราชสีมา (เที่ยง ณ ราชสีมา)
- พระยาสุริยเดช (ทัศน์ รายณสุข ณ ราชสีมา)
- กับ เจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงจวน ในสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งพระราชทานให้เป็นความดีความชอบขณะที่ทรงตั้งพระครรภ์
- กับ อนุภริยาท่านอื่น
เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นอย่างมาก นอกจากได้รับพระราชทานเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงจวน แล้ว ในบั้นปลายชีวิต เมื่อท่านชราภาพมากจักษุมืดมัวลง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นจางวางกำกับราชการเมืองนครราชสีมา โดยโปรดเกล้าฯ ให้ พระยาสุริยอภัย (ทองอิน) หรือ สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน กรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ เป็นพระยานครราชสีมาแทน คนทั้งหลายจึงเรียกท่านว่า “เจ้าคุณตามืด” เชื้อสายและเครือญาติของท่าน ต่อมาได้มีบทบาทสำคัญในราชสำนักสยาม และในราชการบ้านเมือง
เกียรติประวัติ ปราบนครเวียงจันทน์ อัญเชิญพระแก้วมรกต
เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) เคยนำทัพนครราชสีมาสมทบทัพกรุงธนบุรี ยกไปปราบนครเวียงจันทน์ เมื่อคราวเจ้านครเวียงจันทน์ส่งกำลังล่วงล้ำเข้ามาในพระราชอาณาเขต พ.ศ. 2321 ครั้งนั้นเจ้าพระยานครราชราชสีมา (ปิ่น) เป็นกองหน้า รุดเข้าตีกองทัพเพี้ยอุปราชาแห่งนครเวียงจันทน์ มีชัยชนะกวาดจับครัวชายหญิงในเขตเพี้ยอุปราชาเป็นต้นได้มากกว่าพันคน เมื่อเสร็จราชการปราบนครเวียงจันทน์เรียบร้อยแล้ว กองทัพอัญเชิญพระแก้วมรกต ซึ่งพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช อัญเชิญไปจากนครเชียงใหม่ ตั้งแต่ พ.ศ. 2091 กลับคืนมายังพระนครธนบุรี ใน พ.ศ. 2322 เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) ได้รับพระราชทานเพี้ยอุปราชา ท้าวเพี้ยและครอบครัวทั้งปวงที่ตีได้นั้นทั้งหมด
ได้รับพระราชทานเจ้าหญิงจวน
ความปรากฏว่า ท่านผู้หญิงนครราชสีมา ถึงอนิจกรรมลงในระหว่างที่ท่านเจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) ยังปฏิบัติการรบอยู่ที่นครเวียงจันทน์ ครั้งเจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) ทำการรบกล้าแกร่งมีชัยชนะกลับมา เป็นเหตุให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระเมตตาเป็นอย่างยิ่ง ดังมีหลักฐานแจ้งอยู่ในประชุมพงศาวดารภาคที่ 73 หน้า 67 ว่า “...เจ้าหญิงยวน หรือ จวน (กนิษฐานของพระชนนีสมเด็จเจ้าฟ้าชายทัศพงศ์) พระราชทานแก่เจ้าพระยานครราชสีมาในทำนองคล้ายกับเมื่อพระราชทานเจ้าหญิงเล็กแก่พระมหาอุปราช (พัฒน) คือเจ้าพระยานครราชสีมา (ซึ่งเรียกกันในชั้นหลังว่า เจ้าคุณตามืด) ไปราชการสงครามมีความชอบอันยิ่งใหญ่ เวลานั้นประจวบด้วย เจ้าหญิงยวนทรงครรภ์แล้ว แต่ยังเพียงเริ่มต้น สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงพระกรุณาพระราชทานเจ้าหญิงยวนแก่เจ้าพระยานครราชสีมา แต่ก็รับพระราชทานไปเป็นแม่เมือง มิได้ถือเป็นภริยา ครรภ์ที่ประสูติออกมาเป็นเจ้าชาย ปรากฏพระนามว่า ทองอินท์ (ซึ่งต่อมาในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ได้เป็นเจ้าพระยานครราชสีมา สิ้นชนมายุในรัชกาลที่ 3...”
ตั้งเมืองปักธงไชย
เมื่อคราที่ชนะสงครามกลับมา เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) ได้รับพระราชทานเพี้ยอุปราชา ท้าวเพี้ยและครอบครัวทั้งปวงที่ตีได้นั้นทั้งหมด ท่านจึงบัญชาให้เพี้ยอุปราชาและพวกไปตั้งประจำอยู่ที่ด่านกะโปะ ห่างจากนครราชสีมา ประมาณ 30 กิโลเมตร เมื่อกองเพี้ยอุปราชาตั้งอยู่ที่ด่านกะโปะ เป็นปึกแผ่นแน่นหนารวดเร็ว สมควรจัดตั้งเป็นเมืองหนึ่งได้ เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น) จึงกราบบังคมทูลขอพระบรมราชานุญาตตั้งด่านกะโปะเป็นเมืองปักธงไชยขึ้นแก่นครราชสีมา และกราบทูลขอให้เพี้ยอุปราชาเป็นพระยาวงศาอัครราช เจ้าเมืองคนแรกของปักธงไชย
อ้างอิง - กรมศิลปากร, จดหมายเหตุนครราชสีมา 11 กันยายน พ.ศ. 2497, พิมพ์สนองคุณ เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น ณ ราชสีมา) และ เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอินท์ ณ ราชสีมา), กรุงเทพฯ: ห้องสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ม.ป.ป.)
- ต้นสกุล ณ ราชสีมา ย้อนเรื่อง เมืองโคราช
- ปีสุดท้ายของพระเจ้าตาก ปีที่เต็มไปด้วยพระคุณ แต่โชคไม่อำนวย
- พระยาสุริยอภัย เจ้าเมืองนครราชสีมา ในปลายรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่อปี พ.ศ. 2323
เจ, าพระยานครราชส, มา, ราชส, มา, หร, เจ, าค, ณตาม, เจ, าเม, องนครราชส, มาในสม, ยกร, งธนบ, เป, นพระบ, ดาบ, ญธรรมในเจ, าพระยานครราชส, มา, ทองอ, นทร, ราชส, มา, พระราชโอรสองค, ดท, ายในสมเด, จพระเจ, าตากส, นมหาราช, และเป, นญาต, บพระยาพ, ยดาบห, กเจ, าพระยานครราชส, ม. ecaphrayankhrrachsima pin n rachsima 1 2 hrux ecakhuntamud ecaemuxngnkhrrachsimainsmykrungthnburi epnphrabidabuythrrminecaphrayankhrrachsima thxngxinthr n rachsima phrarachoxrsxngkhsudthayinsmedcphraecataksinmharach aelaepnyatikbphrayaphichydabhkecaphrayankhrrachsima pin n rachsima ecaphrayankhrrachsimakxnhna wang thdip phrayasuriyxphy thxngxin khxmulswnbukhkhlkhusmrs thanphuhyingnkhrrachsima thanedim ecacxmmardaecahyingcwn insmedcphraecataksinmharach xnuphriyaxunbutr phrayaphkdisngkhram ecaemuxngnangrxng phrayankhrrachsima ethiyng n rachsima phrayasuriyedch thsn raynsukh n rachsima ecaphrayankhrrachsima thxngxinthr n rachsima phrarachanuchit enuxha 1 prawti 2 ekiyrtiprawti 2 1 prabnkhrewiyngcnthn xyechiyphraaekwmrkt 2 2 idrbphrarachthanecahyingcwn 2 3 tngemuxngpkthngichy 3 xangxingprawti aekikhecaphrayankhrrachsima pin n rachsima hrux ecakhuntamud epnyatikb phrayaphichydabhk erimrbrachkarinsmytnkrungthnburi epnthiykkrabtr n emuxngphimay txmaidrbphrarachthaneluxntaaehnng aelabrrdaskdikhunodyladb cnepnthi ecaphrayankhrrachsima ecaphrayankhrrachsima pin miphriya 3 than aelamibutr 5 than dngni kb thanphuhyingnkhrrachsima thanedim mibutr 3 khn idaek phrayaphkdisngkhram ecaemuxngnangrxng phrayankhrrachsima ethiyng n rachsima phrayasuriyedch thsn raynsukh n rachsima kb ecacxmmardaecahyingcwn insmedcphraecataksinmharach sungphrarachthanihepnkhwamdikhwamchxbkhnathithrngtngphrakhrrph ecaphrayankhrrachsima thxngxinthr n rachsima kb xnuphriyathanxun phrarachanuchitecaphrayankhrrachsima pin idrbphramhakrunathikhuncaksmedcphraecataksinmharach epnxyangmak nxkcakidrbphrarachthanecacxmmardaecahyingcwn aelw inbnplaychiwit emuxthanchraphaphmakcksumudmwlng thrngphrakrunaoprdekla ihepncangwangkakbrachkaremuxngnkhrrachsima odyoprdekla ih phrayasuriyxphy thxngxin hrux smedcphraecahlanethx ecafathxngxin krmphraxnurksethewsr 3 4 epnphrayankhrrachsimaaethn khnthnghlaycungeriykthanwa ecakhuntamud echuxsayaelaekhruxyatikhxngthan txmaidmibthbathsakhyinrachsanksyam aelainrachkarbanemuxngekiyrtiprawti aekikhprabnkhrewiyngcnthn xyechiyphraaekwmrkt aekikh ecaphrayankhrrachsima pin ekhynathphnkhrrachsimasmthbthphkrungthnburi ykipprabnkhrewiyngcnthn emuxkhrawecankhrewiyngcnthnsngkalnglwnglaekhamainphrarachxanaekht ph s 2321 khrngnnecaphrayankhrrachrachsima pin epnkxnghna rudekhatikxngthphephiyxuprachaaehngnkhrewiyngcnthn michychnakwadcbkhrwchayhyinginekhtephiyxuprachaepntnidmakkwaphnkhn emuxesrcrachkarprabnkhrewiyngcnthneriybrxyaelw kxngthphxyechiyphraaekwmrkt sungphraecaichyechsthathirach xyechiyipcaknkhrechiyngihm tngaet ph s 2091 klbkhunmayngphrankhrthnburi in ph s 2322 ecaphrayankhrrachsima pin idrbphrarachthanephiyxupracha thawephiyaelakhrxbkhrwthngpwngthitiidnnthnghmd idrbphrarachthanecahyingcwn aekikh khwampraktwa thanphuhyingnkhrrachsima thungxnickrrmlnginrahwangthithanecaphrayankhrrachsima pin yngptibtikarrbxyuthinkhrewiyngcnthn khrngecaphrayankhrrachsima pin thakarrbklaaekrngmichychnaklbma epnehtuihphrabathsmedcphraecaxyuhwthrngphraemttaepnxyangying dngmihlkthanaecngxyuinprachumphngsawdarphakhthi 73 hna 67 wa ecahyingywn hrux cwn knisthankhxngphrachnnismedcecafachaythsphngs phrarachthanaekecaphrayankhrrachsimainthanxngkhlaykbemuxphrarachthanecahyingelkaekphramhaxuprach phthn khuxecaphrayankhrrachsima sungeriykkninchnhlngwa ecakhuntamud iprachkarsngkhrammikhwamchxbxnyingihy ewlannpracwbdwy ecahyingywnthrngkhrrphaelw aetyngephiyngerimtn smedcphraecataksinmharachthrngphrakrunaphrarachthanecahyingywnaekecaphrayankhrrachsima aetkrbphrarachthanipepnaememuxng miidthuxepnphriya khrrphthiprasutixxkmaepnecachay praktphranamwa thxngxinth sungtxmainsmykrungrtnoksinthr idepnecaphrayankhrrachsima sinchnmayuinrchkalthi 3 tngemuxngpkthngichy aekikh emuxkhrathichnasngkhramklbma ecaphrayankhrrachsima pin idrbphrarachthanephiyxupracha thawephiyaelakhrxbkhrwthngpwngthitiidnnthnghmd thancungbychaihephiyxuprachaaelaphwkiptngpracaxyuthidankaopa hangcaknkhrrachsima praman 30 kiolemtr emuxkxngephiyxuprachatngxyuthidankaopa epnpukaephnaennhnarwderw smkhwrcdtngepnemuxnghnungid ecaphrayankhrrachsima pin cungkrabbngkhmthulkhxphrabrmrachanuyattngdankaopaepnemuxngpkthngichykhunaeknkhrrachsima aelakrabthulkhxihephiyxuprachaepnphrayawngsaxkhrrach ecaemuxngkhnaerkkhxngpkthngichyxangxing aekikh krmsilpakr cdhmayehtunkhrrachsima 11 knyayn ph s 2497 phimphsnxngkhun ecaphrayankhrrachsima pin n rachsima aela ecaphrayankhrrachsima thxngxinth n rachsima krungethph hxngsmudmhawithyalythrrmsastr m p p tnskul n rachsima yxneruxng emuxngokhrach pisudthaykhxngphraecatak pithietmipdwyphrakhun aetochkhimxanwy phrayasuriyxphy ecaemuxngnkhrrachsima inplayrchsmysmedcphraecataksinmharach emuxpi ph s 2323ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecaphrayankhrrachsima pin n rachsima amp oldid 9304715, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม