เรือหลวงพลายชุมพล

เรือหลวงพลายชุมพล
ประวัติเรือ
ต่อที่:	อู่ต่อเรือบริษัทมิตซูบิชิ เมืองโกเบ ประเทศญี่ปุ่น
วางกระดูกงูเรือ:	1 ตุลาคม พ.ศ. 2479
ปล่อยเรือลงน้ำ:	14 พฤษภาคม พ.ศ. 2480
ขึ้นระวางประจำการ:	19 กรกฎาคม พ.ศ. 2481
ปลดประจำการ:	30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2494
สถานภาพ:	ปลดประจำการ
ข้อมูลจำเพาะ
ชื่อเรือ:	• ไทย: ร.ล. พลายชุมพล • อังกฤษ: HTMS PHLAI-CHUMPHON
ตั้งชื่อตาม:	พลายชุมพล
หมายเลขประจำเรือ:	4
ผู้บังคับการเรือ:	เรือเอกสาคร จันทประสิทธิ์ ร.น.
ประเภท:	เรือดำน้ำ
ระวางขับน้ำ:	• บนผิวน้ำ 374.5 ตัน • ขณะดำ 430 ตัน
ความยาว:	51.00 เมตร
ความกว้าง:	4.10 เมตร
ความสูง:	11.65 เมตร
กินน้ำลึก:	3.60 เมตร
ระบบขับเคลื่อน:	• เครื่องยนต์ดีเซล จำนวน 2 เครื่อง เครื่องละ 8 สูบ กำลัง 1,100 แรงม้า • เครื่องไฟฟ้ากำลัง 540 แรงม้า (ใช้เดินใต้น้ำ)
ความเร็ว:	• ผิวน้ำ 15.7 นอต • ใต้น้ำ 8.1 นอต • มัธยัสต์ 10 นอต
รัศมีทำการ:	4,770 ไมล์ทะเล (8,830 กิโลเมตร)
กำลังพลประจำการ:	• ทหารประจำเรือ 33 นาย เป็นนายทหาร 5 นาย พันจ่า จ่า 28 นาย
อาวุธ:	• ตอร์ปิโดขนาด 45 ซม. แบบ เอ.เค. เรียงทางตั้งที่หัวเรือ 4 ท่อ • ปินใหญ่ขนาด 8 ซม. 1 กระบอก • ปืนกลลูวิสต่อสู้อากาศยานขนาด 7.7 มม. 1 กระบอก

เรือหลวงพลายชุมพล (HTMS Phlai-chumphon) เป็นเรือดำน้ำประจำกองทัพเรือไทย เป็นประเภทเรือดำน้ำรักษาฝั่ง ขนาดเล็ก (ระวางขับน้ำต่ำกว่า 500 ตัน) ประกอบขึ้นที่อู่ต่อเรือบริษัทมิตซูบิชิ เมืองโกเบ ประเทศญี่ปุ่น พร้อมกันจำนวน 4 ลำ พร้อมกับ เรือหลวงมัจฉาณุ เรือหลวงวิรุณ และเรือหลวงสินสมุทร โดยเรือหลวงพลายชุมพล ประกอบขึ้นพร้อมกับเรือหลวงสินสมุทร แต่มีรูปแบบแตกต่างกัน โดยเรือหลวงสินสมุทร เรือหลวงมัจฉาณุและเรือหลวงวิรุณ 3 ลำ มีลักษณะภายนอกเหมือนกันทุกประการ ต่างจากเรือหลวงพลายชุมพล

ชื่อเรือหลวงพลายชุมพล เป็นชื่อพระราชทาน มา ณ วันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2480 มาจากชื่อตัวละครในวรรณคดีไทยซึ่งมีอิทธิฤทธิ์ในการดำน้ำ คือ พลายชุมพล จากเรื่องขุนช้างขุนแผน

เรือหลวงสินสมุทรและเรือหลวงพลายชุมพล ประกอบแล้วเสร็จสมบูรณ์ บริษัทมิตซูบิชิได้ทำพิธีส่งมอบเป็นกรรมสิทธิของกองทัพเรือไทย และนำลูกเรือเข้าประจำเรือ เมื่อวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2481

เรือดำน้ำของไทยทั้งสี่ลำ เดินทางออกจากเมืองโกเบ ประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2481 ถึงกรุงเทพเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2481 เข้าประจำการเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2481 ได้ออกปฏิบัติการในสงครามอินโดจีนกับฝรั่งเศส และสงครามโลกครั้งที่สอง

เรือหลวงมัจฉาณุปลดประจำการเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2494 พร้อมกันทั้ง 4 ลำ เนื่องจากขาดแคลนชิ้นส่วนอะไหล่ หลังจากญี่ปุ่นพ่ายแพ้สงครามโลก และไม่ได้รับอนุญาตให้ผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์ และโรงงานแบตเตอรีของไทยที่ตั้งขึ้นก็ไม่สามารถผลิตแบตเตอรีสำหรับใช้ประจำเรือได้ ประกอบกับเหตุการณ์กบฏแมนฮัตตัน เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2494 ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงอย่างขนานใหญ่ในกองทัพเรือ มีคำสั่งยุบหมวดเรือดำน้ำ โอนย้ายไปรวมกับหมวดเรือตรวจฝั่งที่ตั้งขึ้นใหม่

ภายหลังปลดประจำการ เรือทั้งสี่ลำได้ได้นำมาจอดเทียบกันที่ท่าเรือในแม่น้ำเจ้าพระยา ใกล้กับโรงพยาบาลศิริราช ต่อมาได้มีการขายเรือให้กับบริษัทปูนซีเมนต์ไทย คงเหลือแต่หอบังคับการ อาวุธปืน และกล้องส่อง ทางกองทัพเรือได้นำมาจัดสร้างสะพานเรือจำลอง จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ หน้าโรงเรียนนายเรือ จังหวัดสมุทรปราการ

อ้างอิง

• ศิริพงษ์ บุญราศรี, เรือดำน้ำแห่งราชนาวีสยาม, โอเดียนสโตร์, 2547, ISBN 974-276-277-5
• สงวน อั้นคง, สิ่งแรกในเมืองไทย ชุด 2, แพร่พิทยา

แหล่งข้อมูลอื่น

• เรือรบในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร