แพนอเมริกันเวิลด์แอร์เวส์

แพนอเมริกันเวิลด์แอร์เวส์ ก่อตั้งในชื่อ แพนอเมริกันเวิลด์แอร์เวส์ หรือรู้จักกันในชื่อ แพนแอม เป็นอดีตสายการบินระหว่างประเทศที่ใหญ่ที่สุดของสหรัฐ ช่วงปี ค.ศ. 1927 จนถึงวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 1991 สายการบินก่อตั้งในปี ค.ศ. 1927 โดยเป็นการขนส่งผู้โดยสารและจดหมายระหว่างคีย์เวสต์ รัฐฟลอริดา กับฮาวานา ประเทศคิวบา สายการบินนี้ถูกยกย่องในด้านนวัตกรรมหลายอย่าง ในด้านอุตสาหกรรมการบินระหว่างประเทศ โดยริเริ่มใช้เครื่องบินไอพ่นอย่างโบอิ้ง 707, อากาศยานลำตัวกว้างอย่างโบอิ้ง 747 ซึ่งเป็นเครื่องบินที่ใหญ่ที่สุดในโลกในเวลานั้น และระบบสำรองคอมพิวเตอร์ และยังเป็นหนึ่งในสมาชิกก่อตั้งสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ (IATA) สัญลักษณ์ของสายการบินนี้คือลูกโลกสีน้ำเงิน มักใช้คำว่า "คลิปเปอร์" ในชื่ออากาศยานตัวอย่างเช่น คลิปเปอร์เมดออฟเดอะซี (Clipper Maid of The Sea) ชุดของนักบินเป็นชุดสีขาว

แพนอเมริกันเวิลด์แอร์เวส์

IATA PA ICAO PAA Callsign CLIPPER
ก่อตั้ง	14 มีนาคม ค.ศ. 1927 (ในชื่อ แพนอเมริกันแอร์เวส์ (PAA))
Commenced operations	19 ตุลาคม ค.ศ. 1927
หยุดการดำเนินงาน	4 ธันวาคม ค.ศ. 1991
ท่าอากาศยานหลัก	ท่าอากาศยานแฟรงค์เฟิร์ต ท่าอากาศยานนานาชาติจอห์น เอฟ. เคนเนดี (นครนิวยอร์ก) ท่าอากาศยานฮีทโธรว์ (ลอนดอน) ท่าอากาศยานนานาชาติไมแอมี ท่าอากาศยานฮะเนะดะ (ก่อน ค.ศ. 1978) (โตเกียว) ท่าอากาศยานนานาชาตินะริตะ (ค.ศ. 1978–1985) (โตเกียว)
โฟกัสเมือง	ท่าอากาศยานเบอร์ลินเท็มเพิลโฮฟ (ค.ศ. 1950–1975) ท่าอากาศยานเบอร์ลินเทเกิล (ค.ศ. 1975–1990) ท่าอากาศยานนานาชาติโฮโนลูลู (ก่อน ค.ศ. 1985) ท่าอากาศยานจอร์จบุชอินเตอร์คอนติเนนตัล (ฮิวส์ตัน) ท่าอากาศยานนานาชาติโลแกน (บอสตัน) ท่าอากาศยานนานาชาติลอสแอนเจลิส ท่าอากาศยานนานาชาติโอแฮร์ (ชิคาโก) ท่าอากาศยานนานาชาติซานฟรานซิสโก ท่าอากาศยานนานาชาติวอชิงตันดัลเลส
รายการสะสมแต้ม	เวิลด์พาส (WorldPass)
บริษัทสาขา	ซาห์ซา (40%) (ค.ศ. 1945-1994) แพนแอมเอ็กซ์เพรส (ค.ศ. 1987–1991)
ขนาดฝูงบิน	226
จุดหมายปลายทาง	86 ประเทศในทั้งหกทวีปที่สำคัญที่สุดในปี พ.ศ. 2511 (ค.ศ. 1968)
คำขวัญ	“ระบบของพาหนะบิน” (ค.ศ. 1946–1953) "สายการบินมากประสบการณ์ของโลก" (ค.ศ. 1953–ต้นทศวรรษ 1970) “ประสบการณ์สร้างวคามแตกต่าง”/"แพนแอมกำลังก้าวไปอย่างยิ่งใหญ่" (ต้นทศวรรษ 1970) “สายการบินสู่โลกของอเมริกา” (ปลายทศวรรษ 1970) “คุณไม่สามารถพิชิตประสบการณ์ได้” (ทศวรรษ 1980) “Die Flügel Berlins” (ปีกของเบอร์ลิน, ทศวรรษ 1980, ใช้เฉพาะในเยอรมนี) "ทุกประเทศมีหนึ่งสายการบิน แต่โลกนี้มีแพนแอม" (ปลายทศวรรษ 1980) "คาดหวังจากแพนแอม" (โฆษณา) "สวัสดีแพนแอม" (Pan Am-National merger)
บริษัทแม่	แพนแอมคอร์ปอเรชัน
สำนักงานใหญ่	นครนิวยอร์ก ไมแอมี, รัฐฟลอริดา
ผู้บริหาร	Juan T. Trippe (CEO, 1927–1968) Harold E. Gray (CEO, 1968–1969) Najeeb E. Halaby Jr (CEO, 1969–1971) William T. Seawell (CEO, 1971–1981) C. Edward Acker (CEO, 1981–1988) Thomas G. Plaskett (CEO, 1988–1991) Russell L. Ray, Jr. (CEO, 1991)

แพนอเมริกันแอร์เวส์ ยุติการให้บริการเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 1991 เนื่องจากปัญหาการเงินล้มละลายอันเนื่องมาจากปัจจัยบางอย่าง เช่น อุบัติเหตุทางเครื่องที่แพนแอมประสบปัญหานี้มาหลายเที่ยวบิน เช่น เที่ยวบิน 103, เที่ยวบินที่ 6 และภัยพิบัติท่าอากาศยานเตเนริเฟที่เครื่องบินแฟนแอมเที่ยวบินที่ 1736 ไปประสบเหตุกับเครื่องบินของสายการบินเคแอลเอ็ม เที่ยวบินที่ 4805 เหตุการณ์นี้ทำให้มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในประวัติศาสตร์การบินของมนุษยชาติ ทำให้ความเชื่อมั่นของสายการบินแพนแอมเองลดลงอย่างมาก ทำให้มีปัญหาการเงินแล้วล้มละลายไปในที่สุด

ฝูงบิน

ฝูงบินในปี 1990

ต่อไปนี้เป็นเครื่องบินที่ดำเนินการโดยแพนแอมและแพนแอมเอ็กซ์เพรสในเดือนมีนาคม 1990 หนึ่งปีครึ่งก่อนที่สายการบินจะล่มสลาย:

ฝูงบินแพนแอม

เครื่องบิน	ในประจำการ	สั่งซื้อ	จำนวนที่นั่งผู้โดยสาร				หมายเหตุ
			ชั้นหนึ่ง	ชั้นคลิปเปอร์	ชั้นประหยัด	รวม
แอร์บัส เอ300B4	12	—	—	24	230	254
แอร์บัส เอ310-200	7	—	—	18	207	225
แอร์บัส เอ310-300	12	—	12	30	154	196
โบอิง 727-200	91	9	—	14	131	145	สั่งซื้อเครื่องบินที่ใช้แล้ว
โบอิง 737-200	5	—	—	21	95	116
โบอิง 747-100B	18	—	39	52	286	377	ลูกค้ารายแรกที่รับมอบเครื่องบินรุ่นนี้ การกำหนดที่นั่งเมื่อปี 2532 (สำหรับเที่ยวบินอเมริกาใต้)
โบอิง 747-200B	7	—	21	44	347	412	การกำหนดที่นั่งเมื่อปี 2532
รวม	152	9
ฝูงบินแพนแอมเอ็กซ์เพรส
เอทีอาร์ 42-300	8	3	—	—	46	46
เดอ ฮาวิลแลนด์ แคนาดา แดช 7	10	—	—	—	50	50
รวม	18	3

อ้างอิง

1. britannica.com Pan American World Airways, Inc.: American Airline Company
2. Guy Norris & Mark Wagner (September 1, 1997). "Birth of a Giant". Boeing 747: Design and Development Since 1969. Zenith Imprint. pp. 12–13. ISBN 0-7603-0280-4.
3. Airliner World (IATA: A new mandate in a changed world), p. 32, Key Publishing, Stamford, November 2011
4. Green, Richard P.; Carroll, James J. (2000). Investigating Entrepreneurial Opportunities. SAGE Publications. p. 108. ISBN 9780803959422.
5. Booth, Darren (June 30, 2012). "Vintage airline seat map: Pan Am Airbus A310". Frequently Flying. สืบค้นเมื่อ September 15, 2012.
6. Booth, Darren (September 2012). "Vintage airline seat map: Pan Am Boeing 737-200". Frequently Flying. สืบค้นเมื่อ September 15, 2012.
7. Booth, Darren (April 2011). "Vintage airline seat map: Pan Am Boeing 747". Frequently Flying. สืบค้นเมื่อ September 15, 2012.
8. Booth, Darren (September 20, 2011). "Vintage airline seat map: Boeing 747 v. 2". Frequently Flying. สืบค้นเมื่อ September 15, 2012.

หนังสือเพิ่มเติม

• "Aviation News (Pan American World Airways: Part 1)". 73, 10. Stamford, UK: Key Publishing. October 2011: 78–82. ISSN 1477-6855. Cite journal requires |journal= (help) (Aviation News online)
• "Jets Monthly (Airline History – Pan Am: Come fly with me!)". Cudham, UK: Kelsey Publishing Group. February 2012: 48–53. Cite journal requires |journal= (help) (Kelsey Publishing Group online)

แหล่งข้อมูลอื่น

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ แพนอเมริกันเวิลด์แอร์เวส์

• Pan Am Brands
• Pan Am Historical Foundation
• Pan American World Airways, Inc. Records - University of Miami, Special Collections
• everythingPanAm.com - a virtual Pan Am museum
• - a site working to preserve the memories of Pan Am
• Pan Am Timetables and Route Maps
• "Pan Am's rise and fall after launching 747". flightglobal. April 15, 2016.