แอนทิกะนี

แอนทิกะนี (อังกฤษ: Antigone; กรีกโบราณ: Ἀντιγόνη อ่านว่า แอนติกอแน) ตามตำนานเทพปกรณัมกรีก เป็นบุตรีของอีดิปัส กษัตริย์แห่งธีบส์ และพระนางโยคัสตา (Jocasta) ชื่อของ แอนทิกะนี (Ἀντιγόνη) เป็นอิตถีลิงค์ (feminine gender) ของชื่อ แอนติโกนัส (กรีกโบราณ: Ἀντίγονος) แปลว่า "เทียบได้กับบรรพบุรุษ" ตำนานของแอนทิกะนีเป็นที่รู้จักกันดี จากบทละครโศกนาฏกรรมที่มีชื่อเสียงของซอโฟคลีส นาฏศิลปินของเอเธนส์

แอนทิกะนี โดย เฟรเดอริค เลห์ตัน (Frederic Leighton) (1882)

ตำนาน

 

พงศาวลีของแอนทิกะนี

ตำนานของแอนทิกะนี เป็นเรื่องของราชธิดาของกษัตริย์อีดิปัส ผู้พยายามจะทำพิธีปลงศพให้แก่พี่ชาย โพลีไนซีส (Polynices) ("ผู้มากความขัดแย้ง" ภาษากรีกอ่านว่า โปลูเนเกส) โดยเมื่ออีดิปัสสละราชสมบัติกรุงธีบส์ให้แก่ลูกชายสองคน ได้แก่ โพลีไนซีส และ อีตีโอคลีส (Eteocles) พระองค์ได้สาปแช่งวงศ์ตระกูลของตนไว้ ทำให้พี่น้องทั้งสองไม่อาจตกลงแบ่งการปกครองกรุงธีบส์ นครแห่งทวารทั้งเจ็ดได้โดยสันติ โดยอีตีโอคลีสไม่ยอมผลัดเปลี่ยนให้น้องชายเข้าปกครองเมืองเมื่อครบหนึ่งปีตามที่สัญญากัน โพลีไนซีสจึงออกจากพระนครไปรวบรวมสมัครพรรคพวก ตั้งกองทัพมาโจมตีเมืองธีบส์ ในสงครามที่มีชื่อเรียกขานว่า ศึกเจ็ดขุนพลชิงธีบส์ พี่น้องทั้งสองตายด้วยมือของกันและกันในการรบ

 

แอนทิกะนี กับ อิสมีเน ภาพแสดงแอนทิกะนีใส่ชุดไว้ทุกข์พี่ชาย และถือคณโฑใส่น้ำทักษิโณทกฝ่าฝืนคำสั่งครีออน

หลังศึกเจ็ดขุนพลยุติลง ครีออนขึ้นเป็นกษัตริย์ครองธีบส์ และออกคำสั่งไม่ให้ผู้ใดชำระหรือฝังศพโพลีไนซีส และห้ามไม่ให้ไว้ทุกข์ด้วย หากฝ่าฝืนต้องโดนประหารด้วยการปาหิน แอนทิกะนีฝ่าฝืนบัญญัติของครีออน และถูกนำไปพิจารณาคดี โดยแอนทิกะนีให้การว่าตนทราบคำสั่งของตรีออนดี แต่ตัดสินใจฝ่าฝืน โดยอ้างว่าเป็นการทำตามบัญญัติของสวรรค์ (divine law) ที่สูงกว่ากฎหมายของมนุษย์ ทำให้ถูกพิพากษาลงโทษให้ฝังทั้งเป็น

แอนทิกะนี (ซอโฟคลีส)

ในบทละครของซอโฟคลีส แอนทิกะนีต้องโทษให้ถูกฝังทั้งเป็นอยู่ในสุสานตามคำสั่งของครีออน และต่อมาแม้ครีออนจะเปลี่ยนใจคิดปล่อยตัวแอนทิกะนี แอนทิกะนีก็ผูกคอตายในสุสานเสียแล้ว และฮีมอน (Haemon) คู่หมั้นของแอนทิกะนีและลูกชายของครีออนเอง ก็แทงตัวตายตามคนรักไป เมื่อเรื่องทราบถึงยูรีดีส (Eurydice) ภริยาของครีออน เธอก็ฆ่าตัวตายตามลูกชายไปด้วย