ทลิต

ทลิต (สันสกฤต: दलित, อักษรโรมัน: dälit) หรือนิยมทับศัพท์ว่า ดาลิต หรือ ดลิต แปลว่า "แตก/สลาย" ในภาษาสันสกฤต เป็นคำใช้เรียกคนในชนชั้นของอินเดียที่ถูกตีตราว่าไม่ควรไปจับต้อง (untouchable) ชาวทลิตเป็นกลุ่มที่ถูกแยกออกจากวรรณะทั้งสี่ในศาสนาฮินดู และถูกมองว่าเป็นส่วนหนึ่งของอวรรณะ หรือวรรณะที่ห้าที่เรียกว่า ปัญจม (Panchama)

บี.อาร์. อัมเพทกร ผู้ทำให้คำว่าทลิตกลายเป็นที่นิยมขึ้นมาในการเรียกแทนกลุ่มคนผู้ถูกกดขี่ในสังคม

คำว่า dalits (ดาลิท) ถูกใช้ในการทับศัพท์ของบริติชราชในเอกสารสำมะโนเพื่อเรียกชนชั้นที่ถูกกดขี่ (Depressed Classes) จนถึงปี 1935 คำว่าทลิตถูกทำมาใช้อย่างกว้างขวางอีกครั้งโดยนักเศรษฐศาสตร์และนักปฏรูป บี.อาร์. อามเพทกร (1891–1956) ผู้เรียกรวมผู้คนที่ถูกกดขี่ (depressed people) ทั้งปวงไม่ว่าจะวรรณะใดก็ตามให้เป็นชาวดาลิต

คณะกรรมการแห่งชาติเพื่อวรรณะกำหนด (National Commission for Scheduled Castes) ถือว่าการใช้คำว่า ทลิต ในแง่ของทางการนั้น "ไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ" (unconstitutional) เพราะในแง่ของนิติบัญญัติร่วมสมัยจะใช้คำว่า วรรณะกำหนด (Scheduled Castes) แทน

เพื่อให้เป็นไปตามคำสั่งศาลของศาลสูงบอมเบย์ กระทรวงข้อมูลข่าวสารและการถ่ายทอดออกอากาศ (Information and Broadcasting Ministry; I&B Ministry) ของรัฐบาลอินเดีย เมื่อเดือนกันยายน 2018 ได้ออกข้อแนะนำให้ช่องทางสื่อต่าง ๆ ใช้คำว่า "Scheduled Castes" (วรรณะกำหนด) แทนที่คำว่า "ทลิต"

อ้างอิง

1. "From Buddhist texts to East India Company to now, 'Dalit' has come a long way". The Times of India.
2. "Independent labour party: 19th July (1937) in Dalit History – Dr. Ambedkar took oath as the member of Bombay Legislative Council". drambedkarbooks.com/. Dr. Ambedkar Books. สืบค้นเมื่อ 9 November 2018.
3. "Stop using the term Dalit: I&B Ministry tells media". India Today.