วงศ์จิ้งเหลนน้อยหางยาว

วงศ์จิ้งเหลนน้อยหางยาว ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: โอลิโกซีน–ปัจจุบัน, 24–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
สางห่า หรือจิ้งเหลนน้อยหางยาว (Takydromus sexlineatus) เป็นสมาชิกหนึ่งในวงศ์นี้ และเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่พบในประเทศไทยของวงศ์นี้
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Reptilia
อันดับ:	Squamata
อันดับย่อย:	Sauria
วงศ์:	Lacertidae Oppel, 1811
ชนิดต้นแบบ
Lacerta agilis Linnaeus, 1758
วงศ์ย่อยและสกุล
ดูในเนื้อหา

วงศ์จิ้งเหลนน้อยหางยาว หรือ วงศ์สางห่า เป็นวงศ์ของสัตว์เลื้อยคลานในอันดับ Squamata หรืองูและกิ้งก่า ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lacertidae

มีลักษณะโดยรวม คือ ทุกชนิดของวงศ์นี้มีขา เกล็ดปกคลุมลำตัวมีขนาดแตกต่างกัน เกล็ดปกคลุมลำตัวด้านหลังและทางด้านข้างแปรผันตั้งแต่มีขนาดใหญ่และเรียบและเรียงซ้อนตัวเหลื่อมกันหรือมีขนาดเล็กเป็นตุ่มและมีสัน เกล็ดด้านท้องเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ และเรียงตัวต่อเนื่องกันหรือเรียงตัวซ้อนเหลื่อมกัน ไม่มีกระดูกในชั้นหนัง กระดูกหัวไหล่มีกระดูกอินเตอร์ควาวิเคิลเป็นรูปโค้งและกระดูกไหปลาร้าเป็นรูปหักมุม หางยาว สามารถปล่อยหางหลุดจากลำตัวได้เพื่อหลบหนีศัตรู พื้นผิวด้านบนของลิ้นเป็นตุ่มยาว ฟันที่ขากรรไกรเกาะติดกับร่องที่ขอบด้านในของกระดูกขากรรไกร กระดูกเทอรีกอยด์มีฟันหรือไม่มีฟัน

เป็นสัตว์เลื้อยคลานที่มีขนาดเล็ก ตั้งแต่ 4 เซนติเมตรจนถึงมีขนาดใหญ่สุดไม่เกิน 12 เซนติเมตร ส่วนมากอาศัยและหากินบนพื้นดินในเวลากลางวัน หรือไม่ก็อาศัยในไม้พุ่มหรือต้นไม้ในระดับเตี้ย ๆ ส่วนมากกินแมลงเป็นอาหาร บางชนิดกินเมล็ดพืชเป็นอาหาร

พบกระจายพันธุ์ในพื้นที่ ๆ ที่เป็นโลกเก่า คือ ทวีปยุโรป, แอฟริกา และเอเชีย จนถึงอินเดียตะวันออก มีความสัมพันธ์ใกล้เคียงกับกิ้งก่าในวงศ์ Teiidae ที่พบในโลกใหม่ เนื่องจากมีนิเวศวิทยา, พฤติกรรม ตลอดจนแบบแผนการสืบพันธุ์คล้ายคลึงกัน

พบประมาณ 220 ชนิด แบ่งออกได้เป็น 37 สกุล (ขณะที่บางข้อมูลระบุว่า 220 สกุล หรือแม้แต่ 37 สกุล)

การจำแนกสกุล

วงศ์ย่อย Gallotiinae

• Gallotia (8 ชนิด)
• Psammodromus (6 ชนิด)

วงศ์ย่อย Lacertinae

เผ่า Eremiadini

• Acanthodactylus (40 ชนิด)
• Adolfus (4 ชนิด)
• Atlantolacerta
• Australolacerta (2 ชนิด)
• Eremias (29 ชนิด)
• Gastropholis
• Heliobolus
• Holaspis
• Ichnotropis
• Latastia (10 ชนิด)
• Meroles (7 ชนิด)
• Mesalina (13 ชนิด)
• Nucras (8 ชนิด)
• Ophisops (8 ชนิด)
• Pedioplanis (10 ชนิด)
• Philochortus
• Poromera
• Pseuderemias
• Scapteira
• Tropidosaura

เผ่า Lacertini

• Algyroides (5 ชนิด)
• Anatololacerta
• Dalmatolacerta
• Darevskia (22 ชนิด)
• Dinarolacerta
• Hellenolacerta
• Iberolacerta
• Iranolacerta
• Lacerta (40 ชนิด)
• Parvilacerta
• Phoenicolacerta
• Podarcis
• Scelarcis
• Takydromus
• Timon (4 ชนิด)
• Zootoca

อ้างอิง

1. หน้า 385-386, วิทยาสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก โดย วีรยุทธ์ เลาหะจินดา (พ.ศ. 2552) ISBN 978-616-556-016-0
2. จาก itis.gov (อังกฤษ)
3. Arnold, E.N., Arribas, O. and Carranza, S. (2007). "Systematics of the Palaearctic and Oriental lizard tribe Lacertini. (Squamata: Lacertidae: Lacertinae), with descriptions of eight new genera." Zootaxa, 1430: 86 pp.

แหล่งข้อมูลอื่น