แลมบ์ดา-ซีดีเอ็ม (อังกฤษ : Lambda-CDM ) ย่อมาจาก Lambda-Cold Dark Matter หรือ แลมบ์ดา-สสารมืดเย็น มักถูกอ้างถึงในฐานะเป็น แบบจำลองมาตรฐาน ของการศึกษาจักรวาลวิทยา ตามทฤษฎีบิกแบง เป็นความพยายามอธิบายถึงการมีอยู่และโครงสร้างของรังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล โครงสร้างขนาดใหญ่ของเอกภพ การกระจายตัวขององค์ประกอบแสง และการที่เอกภพขยายตัวออกด้วยอัตราเร่ง ซึ่งสังเกตได้จากแสงจากดาราจักร ที่อยู่ห่างไกลหรือซูเปอร์โนวา เป็นแบบจำลองที่เรียบง่ายที่สุดที่เห็นพ้องกันว่าสอดคล้องกับปรากฏการณ์ที่สังเกตได้
แผนภูมิวงกลมแสดงสัดส่วนขององค์ประกอบมวลหรือพลังงานที่มีอยู่ในเอกภพ ซึ่งราว 95% เป็น
สสารมืด และ
พลังงานมืด
พารามิเตอร์ แบบจำลองแลมบ์ดา-ซีดีเอ็ม อ้างอิงจากพารามิเตอร์ 6 ตัว ได้แก่ ความหนาแน่นทางกายภาพของแบริออน ความหนาแน่นทางกายภาพของสสารมืด ความหนาแน่นของพลังงานมืด ดัชนีสเปกตรัมเชิงสเกลาร์ ค่าแอมพลิจูดความผันแปรของความโค้ง และ reionization optical depth จากข้อมูลเหล่านี้ จะสามารถคำนวณหาค่าอื่นๆ ในแบบจำลอง (รวมถึงค่าคงที่ฮับเบิล และอายุของเอกภพ) ได้
พารามิเตอร์ที่แสดงอยู่ในตารางข้างล่างนี้ นำมาจากข้อมูลสังเกตการณ์ของดาวเทียม WMAP ซึ่งรวมถึงการประมาณค่าที่อ้างอิงจากการแกว่งตัวของแบริออน (Baryon Acoustic Oscillations) ในดาราจักร และจากความส่องสว่าง/เวลาขยายตัว ของซูเปอร์โนวาประเภท Ia การตีความข้อมูลเหล่านี้ในแบบจำลองจักรวาลวิทยา มีแสดงอยู่ในเอกสารวิชาการของ Komatsu et al. และ สเพอร์เจล et al.
พารามิเตอร์ ค่า คำอธิบาย t0 13.72 ± 0.12 × 10 9 {\displaystyle 13.72\pm 0.12\times 10^{9}} อายุของเอกภพ H0 70.5 ± 1.3 {\displaystyle 70.5\pm 1.3} -1 Mpc -1 ค่าคงที่ฮับเบิล Ωb 0.0456 ± 0.0015 {\displaystyle 0.0456\pm 0.0015} ความหนาแน่นแบริออน Ωc 0.228 ± 0.013 {\displaystyle 0.228\pm 0.013} ความหนาแน่นสสารมืด ΩΛ 0.726 ± 0.015 {\displaystyle 0.726\pm 0.015} ความหนาแน่นพลังงานมืด Ωtot 1.0050 − 0.0061 + 0.0060 × 10 − 26 {\displaystyle 1.0050_{-0.0061}^{+0.0060}\times 10^{-26}} 3 ความหนาแน่นรวม ΔR 2 2.445 ± 0.096 × 10 − 9 {\displaystyle 2.445\pm 0.096\times 10^{-}9} 0 = 0.002Mpc-1 แอมพลิจูดความผันแปรของความโค้ง σ8 0.812 ± 0.026 {\displaystyle 0.812\pm 0.026} แอมพลิจูดความผันแปร ที่ 8h -1 Mpc ns 0.960 ± 0.013 {\displaystyle 0.960\pm 0.013} ดัชนีสเปกตรัมเชิงสเกลาร์ z* 1090.88 ± 0.72 {\displaystyle 1090.88\pm 0.72} Redshift at decoupling t* 3.77 ± 0.03 × 10 5 {\displaystyle 3.77\pm 0.03\times 10^{5}} Age at decoupling τ 0.084 ± 0.016 {\displaystyle 0.084\pm 0.016} Reionization optical depth zreion 10.9 ± 1.4 {\displaystyle 10.9\pm 1.4} Redshift of reionization treion 432 − 67 + 90 × 10 6 {\displaystyle 432_{-67}^{+90}\times 10^{6}} Age at reionization
อ้างอิง Table 7 of Hinshaw, G. et al. (WMAP Collaboration). (2009). "Five-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe Observations: Data Processing, Sky Maps, and Basic Results". The Astrophysical Journal Supplement . 180 : 225–245. doi :10.1088/0067-0049/180/2/225. arXiv:0803.0732 astro-ph/ 0803.0732. M. Kowalski et al. 2008 (Supernova Cosmology Project Collaboration). Improved Cosmological Constraints From New, Old and Combined Supernova Datasets. E. Komatsu et al. 2009 (WMAP Collaboration). Five-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) Observations: Cosmological Interpretation. D. N. Spergel et al. 2003 (WMAP collaboration). First year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) observations: determination of cosmological parameters, Astrophys. J. Suppl. 148 175 (2003).
แหล่งข้อมูลอื่น
แบบจำลองแลมบ, ดา, เอ, แลมบ, ดา, เอ, งกฤษ, lambda, อมาจาก, lambda, cold, dark, matter, หร, แลมบ, ดา, สสารม, ดเย, กถ, กอ, างถ, งในฐานะเป, แบบจำลองมาตรฐาน, ของการศ, กษาจ, กรวาลว, ทยาตามทฤษฎ, กแบง, เป, นความพยายามอธ, บายถ, งการม, อย, และโครงสร, างของร, งส, ไมโครเว. aelmbda sidiexm xngkvs Lambda CDM yxmacak Lambda Cold Dark Matter hrux aelmbda ssarmudeyn mkthukxangthunginthanaepn aebbcalxngmatrthan khxngkarsuksackrwalwithyatamthvsdibikaebng epnkhwamphyayamxthibaythungkarmixyuaelaokhrngsrangkhxngrngsiimokhrewfphunhlngkhxngckrwal okhrngsrangkhnadihykhxngexkphph karkracaytwkhxngxngkhprakxbaesng aelakarthiexkphphkhyaytwxxkdwyxtraerng sungsngektidcakaesngcakdarackrthixyuhangiklhruxsuepxronwa epnaebbcalxngthieriybngaythisudthiehnphxngknwasxdkhlxngkbpraktkarnthisngektidaephnphumiwngklmaesdngsdswnkhxngxngkhprakxbmwlhruxphlngnganthimixyuinexkphph sungraw 95 epnssarmudaelaphlngnganmudpharamietxr aekikhaebbcalxngaelmbda sidiexm xangxingcakpharamietxr 6 tw idaek khwamhnaaennthangkayphaphkhxngaebrixxn khwamhnaaennthangkayphaphkhxngssarmud khwamhnaaennkhxngphlngnganmud dchnisepktrmechingseklar khaaexmphlicudkhwamphnaeprkhxngkhwamokhng aela reionization optical depth cakkhxmulehlani casamarthkhanwnhakhaxun inaebbcalxng rwmthungkhakhngthihbebilaelaxayukhxngexkphph idpharamietxrthiaesdngxyuintarangkhanglangni namacakkhxmulsngektkarnkhxngdawethiym WMAP 1 sungrwmthungkarpramankhathixangxingcakkaraekwngtwkhxngaebrixxn Baryon Acoustic Oscillations indarackr aelacakkhwamsxngswang ewlakhyaytw khxngsuepxronwapraephth Ia 2 kartikhwamkhxmulehlaniinaebbcalxngckrwalwithya miaesdngxyuinexksarwichakarkhxng Komatsu et al 3 aela sephxrecl et al 4 pharamietxr kha khaxthibayt0 13 72 0 12 10 9 displaystyle 13 72 pm 0 12 times 10 9 pi xayukhxngexkphphH0 70 5 1 3 displaystyle 70 5 pm 1 3 km s 1 Mpc 1 khakhngthihbebilWb 0 0456 0 0015 displaystyle 0 0456 pm 0 0015 khwamhnaaennaebrixxnWc 0 228 0 013 displaystyle 0 228 pm 0 013 khwamhnaaennssarmudWL 0 726 0 015 displaystyle 0 726 pm 0 015 khwamhnaaennphlngnganmudWtot 1 0050 0 0061 0 0060 10 26 displaystyle 1 0050 0 0061 0 0060 times 10 26 kg m3 khwamhnaaennrwmDR2 2 445 0 096 10 9 displaystyle 2 445 pm 0 096 times 10 9 k0 0 002Mpc 1 aexmphlicudkhwamphnaeprkhxngkhwamokhngs8 0 812 0 026 displaystyle 0 812 pm 0 026 aexmphlicudkhwamphnaepr thi 8h 1Mpcns 0 960 0 013 displaystyle 0 960 pm 0 013 dchnisepktrmechingseklarz 1090 88 0 72 displaystyle 1090 88 pm 0 72 Redshift at decouplingt 3 77 0 03 10 5 displaystyle 3 77 pm 0 03 times 10 5 pi Age at decouplingt 0 084 0 016 displaystyle 0 084 pm 0 016 Reionization optical depthzreion 10 9 1 4 displaystyle 10 9 pm 1 4 Redshift of reionizationtreion 432 67 90 10 6 displaystyle 432 67 90 times 10 6 pi Age at reionizationxangxing aekikh Table 7 of Hinshaw G et al WMAP Collaboration 2009 Five Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe Observations Data Processing Sky Maps and Basic Results The Astrophysical Journal Supplement 180 225 245 doi 10 1088 0067 0049 180 2 225 arXiv 0803 0732 astro ph 0803 0732 Unknown parameter month ignored help M Kowalski et al 2008 Supernova Cosmology Project Collaboration Improved Cosmological Constraints From New Old and Combined Supernova Datasets E Komatsu et al 2009 WMAP Collaboration Five Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe WMAP Observations Cosmological Interpretation D N Spergel et al 2003 WMAP collaboration First year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe WMAP observations determination of cosmological parameters Astrophys J Suppl 148 175 2003 aehlngkhxmulxun aekikhhttp lambda gsfc nasa gov product map dr3 parameters summary cfm khxmulpramankarpharamietxrkhxngckrwalwithyalasud cak WMAP http www astro ucla edu wright cosmolog htm Ned Wright s Cosmology tutorial bthkhwamekiywkbdarasastrhruxckrwalwithyaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy darasastrekhathungcak https th wikipedia org w index php title aebbcalxngaelmbda sidiexm amp oldid 7855644, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
