เมกะ

เมกะ (อังกฤษ: Mega, สัญลักษณ์ M) เป็นคำนำหน้าหน่วยที่ใช้ในระบบเมตริก ที่เรียกกันว่า คำอุปสรรคเอสไอ แสดงถึงค่าหนึ่งล้าน (10⁶ หรือ 1000000) คำดังกล่าวเริ่มใช้อย่างเป็นทางการในระบบเอสไอตั้งแต่ปี ค.ศ. 1960 (พ.ศ. 2503) คำว่า เมกะ มีรากศัพท์มาจากภาษากรีกว่า μέγας (megas, เมกัส) ซึ่งแปลว่า "ใหญ่, ยิ่งใหญ่"

ตัวอย่างการใช้

• 1 เมกะเมตร (Mm) = 1,000,000 เมตร (หนึ่งล้านเมตร) เช่น เส้นรอบวงตามแนวเส้นศูนย์สูตรของโลกยาวประมาณ 40 เมกะเมตร (40,000,000 เมตร หรือ 40,000 กิโลเมตร)
• 1 เมกะพิกเซล (MP) = 1 ล้านพิกเซล ใช้วัดความละเอียดของภาพในกล้องดิจิตอล
• 1 เมกะตัน (ของ TNT) (Mt) คือ พลังงานที่ถูกปล่อยออกมาเนื่องจากการระเบิดของทีเอ็นทีปริมาณหนึ่งล้านตัน เป็นหน่วยที่ใช้เทียบความแรงของอาวุธนิวเคลียร์
• 1 เมกะเฮิรตซ์ (MHz) = 1,000,000 เฮิรตซ์ เป็นความถี่ของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสำหรับวิทยุกระจายเสียงและโทรทัศน์, GSM เป็นต้น

หากคำนำหน้าดังกล่าวถูกใช้ร่วมกับหน่วยที่มีการยกกำลัง เช่นในหน่วยของพื้นที่หรือปริมาตร คำนำหน้านั้นจะถือว่ารวมกับการยกกำลัง เช่น

• 1 Mm² คือ พื้นที่ขนาด 1 ตารางเมกะเมตร เทียบได้กับพื้นที่ที่กว้าง 1 ล้านเมตร ยาว 1 ล้านเมตร หรือ 1 ล้านล้านตารางเมตร (10¹² m²) ไม่ได้หมายถึง 1 ล้านตารางเมตร แต่อย่างใด
• 1 Mm³ คือ ปริมาตรขนาด 1 ลูกบาศก์เมกะเมตร เทียบได้กับปริมาตรขนาด 1 ล้านเมตร x 1 ล้านเมตร x 1 ล้านเมตร หรือ 1 ล้านล้านล้านลูกบาศก์เมตร (10¹⁸ m³) ไม่ได้หมายถึง 1 ล้านลูกบาศก์เมตร แต่อย่างใด

วิชาการคอมพิวเตอร์

ในสาขาวิชาคอมพิวเตอร์ คำว่า เมกะ เมื่อใช้กับหน่วยความจำ จะมีค่าเท่ากับ 1,048,576 (หรือ 2²⁰) เช่น หนึ่งเมกะไบต์ = 1,048,576 ไบต์ แต่เมื่อใช้กับหน่วยปริมาณอื่นแล้ว เมกะจะมีค่าเท่ากับ 1,000,000 (หรือ 10⁶) เช่น อัตราการส่งข้อมูล 1 เมกะบิตต่อวินาที (Mbit/s หรือ Mbps) = 1,000,000 บิตต่อวินาที

อ้างอิง

1. mega-, comb. form, พจนานุกรมภาษาอังกฤษ ฉบับออกซฟอร์ด (3rd ed.). Oxford University Press. September 2005.