เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ (อังกฤษ: The Most Noble Order of the Garter) เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของสหราชอาณาจักร ซึ่งพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษสร้างขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1348 และถือว่าเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอัศวินที่มีศักดิ์สูงสุดในประเทศอังกฤษและสหราชอาณาจักร โดยใช้ตราสัญลักษณ์ และตราอาร์มของนักบุญจอร์จ นักบุญองค์อุปถัมภ์ประเทศอังกฤษ ได้ชื่อว่าเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก

เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งการ์เตอร์
อักษรย่อ	KG
ประเภท	Knight/Lady Royal Knight/Lady Stranger Knight/Lady
วันสถาปนา	พ.ศ. 1891
ประเทศ	สหราชอาณาจักร
จำนวนสำรับ	24 สำรับ
สถานะ	อยู่ในสมัยพระราชทาน
ผู้สถาปนา	สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษ
ประธาน	พระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักร
สถิติการมอบ
ทั้งหมด	1,019 ราย
ลำดับเกียรติ
สูงกว่า	เหรียญราชอิสริยาภรณ์จอร์จ
รองมา	เครื่องราชอิสริยาภรณ์ทริสเติล

โดยการพระราชทานนั้นจะขึ้นอยู่พระบรมราชวินิจฉัย สมาชิกของเครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้นจะถูกจำกัดอยู่เพียงพระมหากษัตริย์ เจ้าชายแห่งเวลส์ และสมาชิกประเภท (Companion Orders) อีกไม่เกิน 24 สำรับ ซึ่งยังไม่รวมถึงสมาชิกพิเศษ (Supernumerary members) ซึ่งไม่รวมใน 24 สำรับดังกล่าว โดยพระราชทานให้กับสมาชิกแห่งพระราชวงศ์ และพระราชวงศ์ต่างประเทศ

พิธีพระราชทานนั้นจะกำหนดขึ้นในวันนักบุญจอร์จ (St. George's Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 23 เมษายน เนื่องจากองค์อุปถัมป์ของเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้คือนักบุญจอร์จ โดยมีเกณฑ์พระราชทานให้เฉพาะคริสต์ศาสนิกชนเท่านั้น

ประวัติ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ สถาปนาขึ้นใน พ.ศ. 1891 โดยสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษ คำว่า "Garter" แปลว่า "สายรัดถุงเท้าของสตรี" โดยในสมัยนั้น ยังอยู่ในยุคอัศวินยุคกลางที่ยังยกย่องสตรีอยู่ ซึ่งสูงศักดิ์พอที่จะใช้เป็นชื่อเครื่องราชอิสริยาภรณ์ได้ โดยมีภาษิตที่ว่า "คนที่คิดร้ายจะต้องได้บาป" (Honi soit qui mal y pense)

การพระราชทาน

 

เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ สามารถพระราชทานได้ ตามพระราชอัธยาศัย โดยมี 25 สำรับด้วยกัน และไม่มีการจัดสร้างเพิ่ม

องค์ประกอบ

สมาชิกสามัญ

 

Knight Companion ในระหว่างการเดินสวนสนามไปยังวิหาร St George's Chapel สำหรับพิธีการ์เตอร์

จำนวนผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์นั้นจำกัดเพียงแค่พระมหากษัตริย์ เจ้าชายแห่งเวลส์ และสำหรับผู้ได้รับพระราชทานอื่นๆ อีกไม่เกิน 24 สำรับ ซึ่งไม่รวมถึงสมาชิกประเภทพิเศษอีกจำนวนมาก โดยการพระราชทานนั้นขึ้นอยู่กับพระราชอัธยาศัย โดยการออกพระนามสำหรับพระมหากษัตริย์นั้นจะเรียกว่า "Sovereign of the Garter" และเจ้าชายแห่งเวลส์เป็น "Royal Knight Companion of the Garter"

ผู้ได้รับพระราชทานที่เป็นบุรุษจะเรียกว่า "Knights Companion" และสตรี "Ladies Companion" ในอดีต ธรรมเนียมการคัดเลือกผู้ได้รับพระราชทานนั้นจะมาจากการคัดเลือกตัวแทนจากสมาชิก โดยแต่ละสมาชิกจะเสนอชื่อจำนวนเก้าชื่อ โดยจะต้องมีผู้ที่ถือบรรดาศักดิ์เอิร์ลหรือสูงกว่าจำนวน 3 คน ผู้ที่มีบรรดาศักดิ์เป็นบารอนหรือสูงกว่าจำนวน 3 คน และผู้ที่มีบรรดาศักดิ์เป็นอัศวินหรือสูงกว่าจำนวน 3 คน โดยพระมหากษัตริย์จะทรงเลือกเสนอชื่อจำนวนเท่าใดก็ได้เพื่อที่จะแทนตำแหน่งที่ว่างลง โดยพระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งสิทธิ์ขาดในการเลือกผู้ที่จะพระราชทานให้ โดยมิจำเป็นจะต้องเลือกผู้ที่ได้รับเสียงมากที่สุดจากการเสนอชื่อ โดยการเสนอชื่อโดยสมาชิกนั้นกระทำครั้งสุดท้ายในปีค.ศ. 1860 และจากนั้นมาพระมหากษัตริย์ทรงเป็นผู้แต่งตั้งโดยมิต้องมีการเสนอชื่อใดๆ โดยสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ โดยเกณฑ์การพระราชทานนั้นได้ถูกเปลี่ยนแปลงเป็นลายลักษณ์อักษรในปีค.ศ. 1953^:198

ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นต้นมา พระมหากษัตริย์จะทรงเลือกผู้ได้รับพระราชทานโดยมีพระบรมราชวินิจฉัยจากคำเสนอแนะของคณะรัฐบาล ในปีค.ศ. 1946 โดยการตกลงระหว่างคลีเมนต์ แอตลี นายกรัฐมนตรี และวินสตัน เชอร์ชิล ผู้นำฝ่ายค้าน ได้เสนอให้พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งสิทธิ์ขาดแต่เพียงพระองค์เดียวในการเลือกผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอัศวินที่มีลำดับเกียรติสูงสุดอีกคราหนึ่ง ซึ่งรวมถึงเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ทริสเติล และ เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญแพทริก (พ้นสมัยพระราชทาน) ดังนั้นพระมหากษัตริย์จะทรงเลือก Knights Companion และ Ladies Companion โดยพระบรมราชวินิจฉัยของพระองค์เอง

สมาชิกพิเศษ

 

จักรพรรดิไทโช ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์เต็มยศ สืบเนื่องจากการเป็นพันธมิตรระหว่างอังกฤษและญี่ปุ่น

สมาชิกพิเศษแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ ซึ่งไม่ได้ถูกนับรวมใน 24 สำรับของสมาชิกสามัญ โดยผู้ที่ได้รับพระราชทานสมาชิกพิเศษนั้นหากเป็นสมาชิกในพระราชวงศ์ จะเรียกว่า "Royal Knights and Ladies of Garter" ซึ่งถูกสร้างขึ้นในปีค.ศ. 1786 ในรัชสมัยของพระเจ้าจอร์จที่ 3 เพื่อที่จะได้มีปริมาณเพียงพอสำหรับพระราชทานแก่พระราชโอรสของพระองค์ ต่อมาในปีค.ศ. 1805 ได้ทรงให้สร้างเพิ่มสำหรับพระราชทานให้แก่พระบรมวงศานุวงศ์สายพระเจ้าจอร์จที่ 2 และต่อมาในปีค.ศ. 1831 ได้ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้สร้างเพิ่มสำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์สายพระเจ้าจอร์จที่ 1

ภายหลังจากการเสด็จขึ้นครองราชย์ของจักพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 1 แห่งรัสเซียในปีค.ศ. 1813 สมาชิกพิเศษได้ถูกสร้างขึ้นเพิ่มเติมเพื่อพระราชทานให้แก่พระราชวงศ์ต่างประเทศ โดยออกพระนามผู้ที่ได้รับพระราชทานว่า "Stranger Knights and Ladies of the Garter" โดยปกติแล้วการแต่งตั้งสมาชิกต่างประเทศนั้น หากเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอัศวินตระกูลที่มีศักดิ์ต่ำกว่าจะถือว่าได้รับบรรดาศักดิ์เป็นอัศวินกิตติมศักดิ์

ตามธรรมเนียมปฏิบัติแล้ว พระมหากษัตริย์แห่งยุโรปทุกพระองค์จะได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็น "Stranger Knights and Ladies of the Garter" แต่อย่างไรก็ตามสมเด็จพระราชาธิบดีคอนสแตนตินที่ 2 แห่งกรีซ ก็ไม่ได้รับพระราชทานต่อจากพระราชบิดา เช่นกันกับสมเด็จพระราชาธิบดีอัลแบร์ที่ 2 แห่งเบลเยียม และสมเด็จพระราชาธิบดีฟีลิปแห่งเบลเยียม เป็นพระมหากษัตริย์แห่งเบลเยี่ยมเพียงสองพระองค์ที่มิได้เป็นสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ อนึ่ง ในเวลาเดียวกัน สมเด็จพระราชินีนาถยูเลียนาแห่งเนเธอร์แลนด์ และพระราชธิดา สมเด็จพระราชินีนาถเบียทริกซ์แห่งเนเธอร์แลนด์ซึ่งรับราชสมบัติต่อ โดยทั้งสองพระองค์ได้เป็นสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ในขณะที่พระราชมารดายังทรงพระชนม์ เช่นเดียวกับกรณีของสมเด็จพระราชาธิบดีควน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน และสมเด็จพระราชาธิบดีเฟลีเปที่ 6 แห่งสเปน

• สมเด็จพระจักรพรรดิอะกิฮิโตะ ทรงเป็นประมุขแห่งพระราชวงศ์ต่างประเทศพระองค์เดียวที่มิใช่พระราชวงศ์แห่งยุโรป และยังทรงเป็นสมาชิกพระองค์เดียวที่ไม่ได้นับถือศาสนาคริสต์ที่ยังทรงพระชนม์ โดยทรงเป็นสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ พระองค์ทรงเป็นจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่นพระองค์ที่ 4 ที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้
• พระมหากษัตริย์พระองค์แรกที่ไม่ได้นับถือศาสนาคริสต์ได้แก่ สุลต่านอับดุล เมจิดที่ 1 แห่งจักรวรรดิออตโตมัน ในปีค.ศ. 1856
• พระมหากษัตริย์พระองค์แรก และพระองค์เดียวที่มาจากทวีปอเมริกาใต้ ได้แก่ จักรพรรดิเปดรูที่ 2 แห่งบราซิล ในปีค.ศ. 1871 โดยทรงเป็นสมาชิกของพระราชวงศ์บราแกนซา ซึ่งเป็นพระราชวงศ์หลักที่ปกครองโปรตุเกส และบราซิล
• สมาชิกที่มาจากทวีปเอเชียพระองค์แรกที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ ได้แก่ นาเซอร์ อัล ดิน ชาห์ กาจาร์ พระมหากษัตริย์แห่งเปอร์เชีย ในปีค.ศ. 1873 และตามมาด้วยจักรพรรดิเมจิเป็นลำดับถัดไปในปีค.ศ. 1906
• สมาชิกที่มาจากทวีปแอฟริกาพระองค์แรกและพระองค์เดียว ได้แก่ สมเด็จพระจักรพรรดิเฮลี เซลาสซีที่ 1 แห่งเอธิโอเปียในปีค.ศ. 1954
• สมาชิกที่มาจากทวีปออสตราเลเชีย หรือโอเชียเนียคนแรก ได้แก่ ริชาร์ด เคซีย์ บารอนเคซีย์ นักการเมือง นักการทูต และผู้สำเร็จราชการเครือรัฐออสเตรเลียคนที่ 16 ในปีค.ศ. 1969
• ยังไม่มีการพระราชทานให้กับบุคคลใดจากทวีปอเมริกาเหนือ

อ้างอิง

1. รู้หรือไม่ ที่มาของสายสะพายเครื่องราชอิสริยาภรณ์
2. "Prince William to join Britain's most exclusive club as Knight of the Garter". Daily Mail. UK. 11 June 2008. สืบค้นเมื่อ 31 December 2009.
3. ปัจจุบันมีพระองค์ใดบ้างที่ได้รับพระราชทาน ปฐมจุลจอมเกล้าฝ่ายในครับ,กระทู้ใน pantip.com,มีรายละเอียดเกี่ยวกับเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ ประมาณความคิดเห็นที่ 21 เป็นต้นไป.
4. ควีนอังกฤษตั้งเจ้าชายวิลเลี่ยมเป็นอัศวินหลวงแห่งการ์เตอร์, เว็บไซต์ oknation.net.
5. Gay, Oonagh (20 March 2006). (PDF). United Kingdom Parliament. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 16 October 2006. สืบค้นเมื่อ 7 November 2006.
6. . College of St George – Windsor Castle. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 19 กุมภาพันธ์ 2010. สืบค้นเมื่อ 4 มิถุนายน 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
7. Begent, P.J.; Chesshyre, H. (1999). The Most Noble Order of the Garter: 650 Years. London: Spink and Son. ISBN 1-902040-20-1.
8. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ RH2
9. "Select Committee on Public Administration Fifth Report". UK Parliament. 13 July 2004. สืบค้นเมื่อ 8 November 2006.
10. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ ne
11. . The Royal Household. June 2004. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 27 September 2007.

แหล่งข้อมูลอื่น

• The Most Noble Order of the Garter

แม่แบบ:เครื่องราชอิสริยาภรณ์สหราชอาณาจักร