ลิงคีปูนจี หรือ ลิงมังกาเบย์ที่ราบสูง (อังกฤษ : Kipunji, Highland mangabey ; ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rungwecebus kipunji ) เป็นลิงชนิดหนึ่งจำพวกลิงโลกเก่า ที่พบในทวีปแอฟริกา จัดเป็นลิงชนิดใหม่ของโลกที่เพิ่งถูกค้นพบเมื่อปี ค.ศ. 2005
ลิงคีปูนจี มีลักษณะคล้ายกับลิงมังกาเบย์ โดยครั้งแรกที่นักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบเชื่อว่าเป็นลิงที่อยู่ในสกุล Lophocebus หรือลิงมังกาเบย์ ถึงขนาดได้ประกาศลงในวารสารเจอนัลไซแอนซ์เมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2005 ว่าลิงคีปูนจีเป็นชนิดใหม่ของสกุล Lophocebus แต่ทว่าหลังจากที่ได้ศึกษาแล้วพบว่าไม่ใช่ หากแต่เป็นลิงสกุลใหม่ จึงให้ชื่อสกุลว่า Rungwecebus (/รุง-เว-ซี-บัส/) แปลว่า "ลิงรุงเว" โดยตั้งชื่อตามสถานที่ ๆ ค้นพบ คือ ภูเขารุงเว โดยถือเป็นลิงสกุลใหม่ที่ค้นพบในรอบ 83 ปี และเป็นลิงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุลนี้
ตัวอย่างต้นแบบ ของลิงคีปูนจีได้มาจากซากตัวหนึ่งซึ่งตายเพราะติดกับดักในฟาร์มของเกษตรกร และพบว่าแม้หน้าตารูปร่างจะคล้ายกับลิงมังกาเบย์ หากแต่ลิงคีปูนจีกลับมีลักษณะดีเอ็นเอ คล้ายคลึงกับลิงบาบูน ที่อยู่ในสกุล Papio มากกว่า หลังจากที่ได้วิเคราะห์เนื้อเยื่อเพื่อศึกษาพันธุกรรมศาสตร์ แต่กะโหลกและสมองกลับพบว่าต่างกับลิงบาบูน รวมทั้งลิงแมนดริล และลิงเจลาดา
ลิงคีปูนจี สูงประมาณ 90 เซนติเมตร หรือ 3 ฟุต น้ำหนักตัวประมาณ 10 ถึง 16 กิโลกรัม มีขนสีน้ำตาลเทา บริเวณท้องน้อยและปลายหางมีขนสีขาว หัวมีแผงขนตั้งชันเหมือนมงกุฎ กินใบไม้, ดอกไม้, ผลไม้, หน่อไม้, เห็ด, มอส และหอยเป็นอาหาร โดยสามารถกินพืชที่มีความหลากหลายแตกต่างกันได้ถึง 100 ชนิด อาศัยอยู่บนต้นไม้เป็นส่วนใหญ่ ตัวที่โตเต็มที่จะส่งเสียงร้องเหมือนห่าน ซึ่งเป็นลักษณะพิเศษที่ต่างจากลิงชนิดอื่น ๆ โดยชื่อ "คีปูนจี" นั้นเป็นชื่อท้องถิ่น ที่ชาวพื้นเมืองใช้เรียกขาน และมีความเชื่อของพรานพื้นเมืองที่เชื่อว่า ลิงคีปูนจีเป็นลิงลึกลับหายาก จนไม่รู้ว่าแท้ที่จริงแล้วเป็นลิงที่มีอยู่จริงหรือเป็นเพียงวิญญาณ
ลิงคีปูนจี เป็นสัตว์ที่พบได้เฉพาะถิ่น พบได้เฉพาะบนต้นไม้สูงของป่ารุงวี-ลีฟวิงสโตน ในพื้นที่ภูเขารุงเว และที่ป่าดุนดูลู ในเขตภูเขาอุดซุงวา ที่ราบสูงซึ่งอยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 2,450 เมตรทางตอนใต้ ของประเทศแทนซาเนีย เท่านั้น
และขณะที่ค้นพบเจอ ลิงคีปูนจีก็เหลือปริมาณในธรรมชาติอยู่น้อยแล้ว คือ ประมาณ 1,000 ตัวเท่านั้น ลิงคีปูนจีจะถูกมนุษย์ฆ่าเพื่อการบริโภค และเพื่อต้องการถิ่นที่อยู่เพื่อทำการเพาะปลูกด้วยการตัดไม้และเผาที่ รวมถึงถูกฆ่าหากมาขโมยพืชผล โดยมีศัตรูตามธรรมชาติได้แก่ นกอินทรี และเสือดาว แต่ลิงคีปูนจีนั้นได้รับการอนุรักษ์ทางกฎหมายของแทนซาเนียแล้ว
อ้างอิง Davenport, T. R. B. & Jones, T. (2008). Rungwecebus kipunji . In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 17 November 2008. ↑ Davenport, T.; Stanley, W. T.; Sargis, E. J.; De Luca, D. W.; Mpunga, N. E.; Machaga, S. J.; Olson, L. E. (May 11, 2006). "A new genus of African monkey, Rungwecebus: morphology, ecology and molecular phylogenetics". Science . 312 (5778): 1378–81. Bibcode :2006Sci...312.1378D. doi :10.1126/science.1125631. PMID 16690815. สืบค้นเมื่อ 2011-12-14 . Than, Ker (May 11, 2006). "Scientists Discover New Monkey Genus In Africa". LiveScience . สืบค้นเมื่อ 2008-07-24 . Jones, P. (May 20, 2005). "The Highland Mangabey Lophocebus kipunji: A new species of African monkey". Science . สืบค้นเมื่อ 2011-12-14 . ↑ "สารคดีบันลือโลก 20 มิถุนายน 2559 Wild Africa ส่องไพร: หุบเขาแห่งแอฟริกา". นาว26 . June 20, 2016. สืบค้นเมื่อ June 22, 2016 . ↑ "Tanzanian monkey goes up a notch". บีบีซี . สืบค้นเมื่อ June 22, 2016 .
แหล่งข้อมูลอื่น
งค, นจ, สถานะการอน, กษ, ใกล, ญพ, นธ, iucn, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, animaliaไฟล, chordataช, mammaliaอ, นด, primatesวงศ, cercopithecidaeวงศ, อย, cercopithecinaeเผ, papioniniสก, rungwecebus, davenport, 2006สป, kipunjiช, อทว, นามrungwecebus, kipunji. lingkhipuncisthanakarxnurksiklsuyphnthu IUCN 3 1 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Primateswngs Cercopithecidaewngsyxy Cercopithecinaeepha Papioniniskul Rungwecebus Davenport 2006spichis R kipunjichuxthwinamRungwecebus kipunji Jones et al 2005 aephnthikarkracayphnthuchuxphxngLophocebus kipunji Jones amp al 2005 lingkhipunci hrux lingmngkaebythirabsung xngkvs Kipunji Highland mangabey 2 chuxwithyasastr Rungwecebus kipunji epnlingchnidhnungcaphwklingolkekathiphbinthwipaexfrika cdepnlingchnidihmkhxngolkthiephingthukkhnphbemuxpi kh s 2005lingkhipunci milksnakhlaykblingmngkaeby odykhrngaerkthinkwithyasastrthikhnphbechuxwaepnlingthixyuinskul Lophocebus hruxlingmngkaeby thungkhnadidprakaslnginwarsarecxnlisaexnsemuxeduxnphvsphakhm kh s 2005 walingkhipunciepnchnidihmkhxngskul Lophocebus aetthwahlngcakthiidsuksaaelwphbwaimich hakaetepnlingskulihm cungihchuxskulwa Rungwecebus rung ew si bs aeplwa lingrungew odytngchuxtamsthanthi khnphb khux phuekharungew 2 odythuxepnlingskulihmthikhnphbinrxb 83 pi 3 aelaepnlingchnidediywethannthixyuinskulni 4 twxyangtnaebbkhxnglingkhipunciidmacaksaktwhnungsungtayephraatidkbdkinfarmkhxngekstrkr aelaphbwaaemhnataruprangcakhlaykblingmngkaeby hakaetlingkhipunciklbmilksnadiexnexkhlaykhlungkblingbabun thixyuinskul Papio makkwa 5 hlngcakthiidwiekhraahenuxeyuxephuxsuksaphnthukrrmsastr aetkaohlkaelasmxngklbphbwatangkblingbabun rwmthnglingaemndril aelalingeclada 6 lingkhipunci sungpraman 90 esntiemtr hrux 3 fut nahnktwpraman 10 thung 16 kiolkrm mikhnsinataletha briewnthxngnxyaelaplayhangmikhnsikhaw hwmiaephngkhntngchnehmuxnmngkud kinibim dxkim phlim hnxim ehd mxs aelahxyepnxahar odysamarthkinphuchthimikhwamhlakhlayaetktangknidthung 100 chnid 5 xasyxyubntnimepnswnihy twthiotetmthicasngesiyngrxngehmuxnhan sungepnlksnaphiessthitangcaklingchnidxun odychux khipunci nnepnchuxthxngthinthichawphunemuxngicheriykkhan aelamikhwamechuxkhxngphranphunemuxngthiechuxwa lingkhipunciepnlingluklbhayak cnimruwaaeththicringaelwepnlingthimixyucringhruxepnephiyngwiyyan 6 lingkhipunci epnstwthiphbidechphaathin phbidechphaabntnimsungkhxngparungwi lifwingsotn inphunthiphuekharungew aelathipadundulu inekhtphuekhaxudsungwa thirabsungsungxyusungkwaradbnathael 2 450 emtrthangtxnit khxngpraethsaethnsaeniy ethann 5 aelakhnathikhnphbecx lingkhipuncikehluxprimaninthrrmchatixyunxyaelw khux praman 1 000 twethann lingkhipuncicathukmnusykhaephuxkarbriophkh aelaephuxtxngkarthinthixyuephuxthakarephaaplukdwykartdimaelaephathi rwmthungthukkhahakmakhomyphuchphl 5 odymistrutamthrrmchatiidaek nkxinthri aelaesuxdaw aetlingkhipuncinnidrbkarxnurksthangkdhmaykhxngaethnsaeniyaelw 5 xangxing aekikh Davenport T R B amp Jones T 2008 Rungwecebus kipunji In IUCN 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 17 November 2008 2 0 2 1 Davenport T Stanley W T Sargis E J De Luca D W Mpunga N E Machaga S J Olson L E May 11 2006 A new genus of African monkey Rungwecebus morphology ecology and molecular phylogenetics Science 312 5778 1378 81 Bibcode 2006Sci 312 1378D doi 10 1126 science 1125631 PMID 16690815 subkhnemux 2011 12 14 Than Ker May 11 2006 Scientists Discover New Monkey Genus In Africa LiveScience subkhnemux 2008 07 24 Jones P May 20 2005 The Highland Mangabey Lophocebus kipunji A new species of African monkey Science subkhnemux 2011 12 14 5 0 5 1 5 2 5 3 5 4 sarkhdibnluxolk 20 mithunayn 2559 Wild Africa sxngiphr hubekhaaehngaexfrika naw26 June 20 2016 subkhnemux June 22 2016 6 0 6 1 Tanzanian monkey goes up a notch bibisi May 11 2006 subkhnemux June 22 2016 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb Rungwecebus kipunji khxmulekiywkhxngkb Rungwecebus kipunji cakwikispichisekhathungcak https th wikipedia org w index php title lingkhipunci amp oldid 8698742, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
