อาการปวดประสาทไทรเจมินัล

อาการปวดประสาทไทรเจมินัล หรือ ไทรเจมินัลนีวรอลเกีย (อังกฤษ: Trigeminal neuralgia; TN หรือ TGN) เป็นโรคที่แสดงอาการปวดระยะยาวที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาทไทรเจมินัล อาการนี้เป็นชนิดหนึ่งของความเจ็บปวดจากพยาธิสภาพของเส้นประสาท และแบ่งออกเป็นสองชินด ได้แก่: ทั่วไป (typical) และ ไม่ทั่วไป รูปแบบทั่วไปนั้นมีอาการคือชุดความเจ็บปวดที่รุนแรง ฉับพลัน และคล้ายการช็อกบนข้างหนึ่งของใบหน้า และค้างอยู่อย่างนั้นเป็นเวลานับวินาทีหรือนาที กลุ่มความเจ็บปวดนี้อาจเกิดขึ้นติดต่อกันเป็นชั่วโมงได้ รูปแบบไม่ทั่วไปมีอาการคือปวดร้อนตลอดเวลาแต่อาการปวดรุนแรงน้อยกว่า การเจ็บปวดอาจถูกกระตุ้นได้จากการสัมผัสใบหน้า และผู้ป่วยอาจมีอาการทั้งแบบทั่วไปและไม่ทั่วไปเกิดขึ้นพร้อมกัน อาการนี้เป็นหนึ่งในความเจ็บป่วยที่มีความเจ็บปวดมากที่สุดในการแพทย์ และมักส่งผลให้เกิดอาการซึมเศร้าในผู้ป่วย

อาการปวดประสาทไทรเจมินัล
ชื่ออื่น	ตีค ดูลูโร (Tic douloureux), พรอซอพอลเกีย (prosopalgia), โรคฟอเธอร์กีลล์ส์ (Fothergill's disease), โรคฆ่าตัวตาย (suicide disease)
ภาพเขียน เดอะสครีม โดยเอดวอร์ด มุงก์ มักถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ของการเจ็บปวดที่ใบหน้าโดยทั่วไป และใช้โดยเฉพาะมนอาการปวดประสาทไทรเจมินัล
สาขาวิชา	ประสาทวิทยา
อาการ	ทั่วไป: อาการเจ็บรุนแรงคล้ายอาการช็อกที่ข้างหนึ่งของใบหน้าอาจเป็นไปนานเป็นวินาทีหรือนาที พบน้อย: อาการเจ็บร้อนต่อเนื่อง
ภาวะแทรกซ้อน	อาการซึมเศร้า
การตั้งต้น	อายุ > 50 ปี
ประเภท	อาการปวดเส้นประสาทไทรเจมินอลผิดปกติและทั่วไป
สาเหตุ	เชื่อว่าเกี่ยวของกับไมยีลินของเส้นประสาทไทรเจมินัล
วิธีวินิจฉัย	ตามอาการ
โรคอื่นที่คล้ายกัน	อาการปวดประสาทหลังการบำบัด
การรักษา	ยา, ผ่าตัด
ยา	คาร์บามาเซปีน, ออกซ์คาร์บาเซปีน
พยากรณ์โรค	80% ดีขึ้นหลังการรักษาแรก
ความชุก	1 ใน 8,000 คนต่อปี

สาเหตุของโรคยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อกันว่าเกิดจากการเสื่อมสลายของไมยีลินที่หุ้มเส้นประสาทไทรเจมินัล รวมถึงอาจเกิดจากการกดทับของเส้นเลือดขณะที่เส้นประสาทเดินทางออกจากก้านสมอง, โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง, โรคหลอดเลือดสมอง หรืออาการเจ็บปวด สาเหตุที่พบได้น้อยรองลงมา เช่น เนื้องอก หรือ การผิดรูปยองหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำ

อ้างอิง

1. "Trigeminal Neuralgia Fact Sheet". NINDS. November 3, 2015. จากแหล่งเดิมเมื่อ 19 November 2016. สืบค้นเมื่อ 1 October 2016.
2. Hackley, CE (1869). A text-book of practical medicine. D. Appleton & Co. p. 292. สืบค้นเมื่อ 2011-08-01. prosopalgia.
3. Bagheri, SC; และคณะ (December 1, 2004). "Diagnosis and treatment of patients with trigeminal neuralgia". Journal of the American Dental Association. 135 (12): 1713–7. doi:10.14219/jada.archive.2004.0124. PMID 15646605. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ July 11, 2012. สืบค้นเมื่อ 2011-08-01.
4. Adams, H; Pendleton, C; Latimer, K; Cohen-Gadol, AA; Carson, BS; Quinones-Hinojosa, A (May 2011). "Harvey Cushing's case series of trigeminal neuralgia at the Johns Hopkins Hospital: a surgeon's quest to advance the treatment of the 'suicide disease'". Acta Neurochirurgica. 153 (5): 1043–50. doi:10.1007/s00701-011-0975-8. PMID 21409517. S2CID 28245294.
5. Williams, Christopher; Dellon, A.; Rosson, Gedge (5 March 2009). "Management of Chronic Facial Pain". Craniomaxillofacial Trauma and Reconstruction. 2 (2): 067–076. doi:10.1055/s-0029-1202593. PMC 3052669. PMID 22110799.
6. "Facial Neuralgia Resources". Trigeminal Neuralgia Resources / Facial Neuralgia Resources. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 July 2013. สืบค้นเมื่อ 8 May 2013.
7. Okeson, JP (2005). "6". ใน Lindsay Harmon (บ.ก.). Bell's orofacial pains: the clinical management of orofacial pain. Quintessence Publishing Co, Inc. p. 114. ISBN 0-86715-439-X. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-01-12.
8. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Ob2010
9. Cruccu, Giorgio; Di Stefano, Giulia; Truini, Andrea (2020-08-20). Ropper, Allan H. (บ.ก.). "Trigeminal Neuralgia". New England Journal of Medicine (ภาษาอังกฤษ). 383 (8): 754–762. doi:10.1056/NEJMra1914484. ISSN 0028-4793. PMID 32813951.

แหล่งข้อมูลอื่น

• อาการปวดประสาทไทรเจมินัล ที่เว็บไซต์ Curlie
• Trigeminal Neuralgia at NHS Choices

การจำแนกโรค	V · T · D ICD-10: G50.0, G44.847 ICD-9-CM: 350.1 MeSH: D014277 DiseasesDB: 13363
ทรัพยากรภายนอก	MedlinePlus: 000742 eMedicine: emerg/617