เจ้าราชบุตร (หมอกฟ้า ณ น่าน)
รองอำมาตย์ตรี เจ้าราชบุตร นามเดิม เจ้าหมอกฟ้า ณ น่าน เป็นราชโอรสองค์ที่ 8 ในเจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้าผู้ครองนครน่าน กับแม่เจ้าศรีโสภา ณ น่าน
เจ้าน้อยหมอกฟ้า ณ น่าน | |
---|---|
เจ้าราชบุตรนครน่าน | |
ชายา | เจ้าบุญโสม ณ น่าน |
พระบุตร | 7 คน |
ราชวงศ์ | หลวงติ๋นมหาวงศ์ |
เจ้าบิดา | เจ้ามหาพรหมสุรธาดา |
เจ้ามารดา | เจ้าศรีโสภา ณ น่าน |
เกิด | พ.ศ. 2423 |
ถึงแก่กรรม | 1 มีนาคม พ.ศ. 2501 (78 ปี) |
ประวัติ
เจ้าน้อยหมอกฟ้า เกิดในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่บ้านหัวข่วง ตำบลในเวียง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน วันพุธ เดือน 9 เหนือ พ.ศ. 2423 เป็นราชโอรสในเจ้ามหาพรหมสุรธาดากับแม่เจ้าศรีโสภา มีพี่น้อง 7 องค์ เมื่อมีอายุได้ 15 ปี เจ้าบิดาได้มอบให้เป็นศิษย์แห่งพระภิกษุอินต๊ะสอน เจ้าอาวาสวัดหัวเวียงใต้ เพื่อให้ศึกษาข้อปฏิบัติทางพระพุทธศาสนา ได้บรรพชาเป็นสามเณรอยู่ที่วัดหัวเวียงใต้ ถึง พ.ศ. 2440 ได้ลาสิกขาบทเพื่อช่วยราชการฉลองเจ้าบิดา ต่อมาเมื่ออายุได้ 25 ปี จึงได้เสกสมรสกับเจ้าบุญโสม ซึ่งเป็นธิดาของเจ้าบุญทะวงศ์ และเจ้าบุญนำ
เจ้าราชบุตร มีโอรสธิดากับเจ้าบุญโสม รวม 7 ท่าน เป็นชาย 2 หญิง 5 อาทิ เจ้าบัวมัน ณ น่าน และเจ้าโคมทอง ณ น่าน ภรรยาเจ้าประดิษฐ์ ณ น่าน อดีตผู้แทนราษฎรจังหวัดน่าน และนายกเทศมนตรีเมืองน่าน และนัดดาคือ เจ้าสมปรารถนา ณ น่าน ผู้ดูแลคุ้มเจ้าราชบุตร
เจ้าราชบุตร ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2501 รวมอายุได้ 78 ปี
การทำงาน
เมื่อเจ้าราชบุตรยังดำรงอิสริยยศเป็นเจ้าน้อยหมอกฟ้า ณ น่าน ในปี พ.ศ. 2445 เกิดจลาจลเงี้ยวที่จังหวัดแพร่ ทางราชการจัดให้เป็นหัวหน้ากองตรวจ รักษาชายเขตแดนจังหวัดน่าน ในปีต่อมาได้รับราชการเป็นรองเสนาวังจังหวัดน่าน ต่อมาในปี พ.ศ. 2451 เจ้าน้อยหมอก ได้บริจาคทรัพย์สินจำนวน 300 บาท เพื่อสร้างสะพานให้ประชาชนสัญจรไปมา กระทั่งในปี พ.ศ. 2454 ถึงปี พ.ศ. 2459 เจ้าราชบุตร ได้เป็นหัวหน้าควบคุมคนหาบคานและสัตว์พาหนะไปรับเงินของรัฐบาลที่คลังจังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลำปาง และจังหวัดแพร่ มาไว้ที่คลังจังหวัดน่าน และในปี พ.ศ. 2458 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าน้อยหมอกฟ้า ณ น่าน ดำรงอิสริยยศเป็น "เจ้าประพันธ์พงศ์" และได้เลื่อนเป็น "เจ้าราชบุตร" ในปี พ.ศ. 2468
ต่อมาในปี พ.ศ. 2469 ได้ไปรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ในคราวเสด็จประพาศมณฑลพายัพ ที่นครเชียงใหม่
เจ้าราชบุตร ได้เข้าร่วมในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในฐานะผู้สืบสายตรงในเจ้าผู้ครองนครน่าน เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พระบรมมหาราชวัง เพื่อถวายความจงรักภักดีต่อพระบรมราชจักรีวงศ์ ซึ่งเป็นธรรมเนียมปฏิบัติของเจ้านายประเทศราชที่สืบกันมา
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2446 - เหรียญรัชดาภิเศก
- พ.ศ. 2456 - เหรียญรัชดาภิเศก รัชกาลที่ 6
- พ.ศ. 2469 - เหรียญรัชดาภิเศก รัชกาลที่ 7
- พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2480 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)
อ้างอิง
- ตีนแมวเหิม-งัด“คุ้มเจ้าราชบุตร/หมอกฟ้า ณ น่าน”ฉกงาช้างโบราณกลางดึก
- แจ้งความกระทรวงมหาดไทย (เรื่อง นายน้อยหมอกบุตรเจ้าอุปราชนครน่าน ได้บริจาคทรัพย์สร้างสะพานข้ามเหมืองที่ถนนสายประตูริม ๑ สะพาน)
- http://www1.tv5.co.th/service/mod/heritage/king/rajapisek/index3.htm
- พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
- แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
แหล่งข้อมูลอื่น
- หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพเจ้าราชบุตรหมอกฟ้า ณ น่าน
ก่อนหน้า | เจ้าราชบุตร (หมอกฟ้า ณ น่าน) | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
เจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้าผู้ครองนครน่าน | ผู้สืบสกุลเจ้าผู้ครองนครน่าน (พ.ศ. 2474 — พ.ศ. 2501) | เจ้าโคมทอง ณ น่าน |