เสียงขุ่นนาสิก
เสียงขุ่นนาสิก (ญี่ปุ่น: 鼻濁音 โรมาจิ: bidakuon ทับศัพท์: บิดากูอง) หรือเสียงนาสิกวรรค ga (ญี่ปุ่น: ガ行鼻音 โรมาจิ: gagyō-bion ทับศัพท์: กาเงียว บิอง) หรือเสียงขุ่นนาสิกวรรค ga (ญี่ปุ่น: ガ行鼻濁音 โรมาจิ: gagyō-bidakuon ทับศัพท์: กาเงียว บิดากูอง) คือ เสียง [ŋ] (เสียงนาสิก เพดานอ่อน) ที่ปรากฏในตำแหน่งต้นพยางค์ของภาษาญี่ปุ่น ถือเป็นหน่วยเสียงย่อยของหน่วยเสียง /g/ (เสียงกัก เพดานอ่อน ก้อง) โดยทั่วไปจะปรากฏในตำแหน่งอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ต้นคำ
เสียงนี้เป็นลักษณะเด่นอย่างหนึ่งของสำเนียงโตเกียวย่านเมืองเก่า และถือเป็นการออกเสียงแบบภาษามาตรฐานที่ผู้ประกาศข่าว นักแสดง นักพากย์ ฯลฯ ฝึกฝนในฐานะการออกเสียงมาตรฐาน ปัจจุบันประชากรที่ออกเสียงเป็นเสียงขุ่นนาสิกแม้แต่ในโตเกียวได้ลดจำนวนลงอย่างต่อเนื่อง
กฎการเปลี่ยนเป็นเสียงขุ่นนาสิก
คำอธิบายในที่นี้เป็นแนวโน้มการออกเสียงเป็นเสียงขุ่นนาสิกในภาษาโตเกียว ข้อมูลในส่วน "พจนานุกรมการออกเสียง" มีการใช้สัญลักษณ์พิเศษตามที่ปรากฏในพจนานุกรมดังนี้
- 「ガ・ギ・グ・ゲ・ゴ」 ที่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิกจะแสดงด้วยอักษรพิเศษ 「カ゚・キ゚・ク゚・ケ゚・コ゚」 ตามลำดับ
- เครื่องหมาย 「\」 ใช้เพื่อแสดงตำแหน่งเสียงตก (ญี่ปุ่น: 下がり目 โรมาจิ: sagari-me ทับศัพท์: ซางาริเมะ) ของคำหรือหน่วยคำนั้น ส่วนเครื่องหมาย 「 ̄」 ใช้เพื่อแสดงว่าคำหรือหน่วยคำนั้นไม่มีตำแหน่งเสียงตก
- ตัวอักษรไม่เข้มใช้เพื่อแสดงว่าตัวอักษรดังกล่าวออกเสียงโดยมีการลดความก้อง (devoicing) ของเสียงสระด้วย
หลักการทั่วไป
- เมื่อเสียง /g/ ปรากฏในตำแหน่งต้นคำ จะออกเป็นเสียงขุ่นธรรมดา: [g]
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
gakkō | /gaQkoː / | [gak̚koː] | ガッコー ̄ | โรงเรียน | |
gaikoku | /gaikoku/ | [gai̯kokɯ] | ガイコク ̄ | ต่างประเทศ | |
genki | /geNki/ | [geŋːkʲi] | ゲ\ンキ | แข็งแรง, กระปรี้กระเปร่า |
- เมื่อ /g/ ปรากฎในตำแหน่งที่ไม่ใช่ต้นคำ (รวมถึงหน่วยคำเติมท้าย เช่น คำช่วย 「が」「ぐらい」「ごろ」) จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก: [ŋ]
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
kagi | /kagi/ | [kaŋʲi] | カキ゚\ | กุญแจ | |
tsugeru | /tugeru/ | [t͡sɯŋeɾɯ] | ツケ゚ル ̄ | แจ้ง, บอก | |
jigyō | /zigyoː/ | [d͡ʑiŋjoː] | ジ\キ゚ョー | กิจการ | |
タイ | tai-go | /tai-go/ | [tai̯ŋo] | タイコ゚ ̄ | ภาษาไทย |
yama-ga | /yama-ga/ | [jamaŋa] | ヤマ\カ゚ | ภูเขา+(คำช่วย) | |
san-jikan-gurai | /saN-jikaN-gurai/ | [sanːd͡ʑikaŋːŋɯɾai̯] | サンジカンク゚\ライ | ประมาณ 3 ชั่วโมง | |
san-ji-goro | /saN-ji-goro/ | [sanːd͡ʑiŋoɾo] | サンジコ゚\ロ | ราว ๆ บ่ายสาม/ตีสาม |
- คำที่ปกติอยู่กลางคำหรือประโยค แต่ถูกนำมาใช้ขึ้นต้นคำหรือประโยค จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิกเช่นกัน
ภาษาญี่ปุ่น | |
---|---|
ระบบเฮ็ปเบิร์น | Jisho de hiite mita. Ga, dete inakatta. |
ระดับหน่วยเสียง | /jisyo de hiːte mita. ga, dete inakatta/ |
เสียงโดยละเอียด | [d͡ʑiɕo de çiːte mʲita. ŋa, dete inakat̚ta] |
ความหมาย | "ลองค้นในพจนานุกรมดูแล้ว แต่ไม่มี" |
- คำที่เดิมขึ้นต้นด้วยเสียง /k/ เปลี่ยนเป็นเสียง /g/ จากปรากฏการณ์ "เร็นดากุ" (ญี่ปุ่น: 連濁 โรมาจิ: rendaku) จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
amagasa | /ama/+/kasa/ → /amagasa/ | [amaŋasa] | アマカ゚サ ̄ アマカ゚\サ | ร่มกันฝน | |
hitogara | /hito/+/kara/ → /hitogara/ | [çi̥toŋaɾa] | ヒトカ゚ラ ̄ | นิสัยใจคอ | |
fuyugeshiki | /huyu/+/kesiki/ → /huyugesiki/ | [ɸɯjɯŋeɕi̥kʲi] | フユケ゚\シキ | ทิวทัศน์ในฤดูหนาว | |
ガス | gasugaisha | /gasu/+/kaisya/ → /gasugaisya/ | [gasuŋai̯ɕa] | ガスカ゚\イシャ | บริษัทแก๊ส |
ข้อยกเว้น
- คำยืมจากภาษาต่างประเทศ (ญี่ปุ่น: 外来語 โรมาจิ: gairaigo ทับศัพท์: ไกไรโงะ) จะยึดตามภาษาต้นทาง นั่นคือ หากภาษาต้นทางเป็น [g] ก็จะออกเป็นเสียงขุ่นธรรมดา ([g]) หากภาษาต้นทางเป็น [ŋ] ก็จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก ([ŋ])
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
ハンバーガー | hanbāgā | /haNbaːgaː/ | [hamːbaːgaː ] | ハンバ\ーガー | แฮมเบอร์เกอร์ (อังกฤษ: hamburger) |
エネルギー | enerugii | /enerugiː/ | [eneɾɯgʲiː] | エネ\ルギー エネル\ギー | พลังงาน (เยอรมัน: Energie) |
モンゴル | mongoru | /moNgoru/ | [moŋːgoɾɯ] | モ\ンゴル | มองโกเลีย (อังกฤษ: Mongol) |
キング | kingu | /kiNgu/ | [kʲiŋːŋɯ] | キ\ンク゚ | พระราชา (อังกฤษ: king) |
シンガー | singā | /siNgaː/ | [ɕiŋːŋaː ] | シ\ンカ゚ー | นักร้อง (อังกฤษ: singer) |
メレンゲ | merenge | /mereNge/ | [meɾeŋːŋe] | メレンケ゚ ̄ メレ\ンケ゚ | ชื่อขนมชนิดหนึ่ง (ฝรั่งเศส: meringue) |
- คำยืมจากภาษาต่างประเทศบางคำ แม้ภาษาต้นทางจะเป็นเสียง [g] แต่ถ้าใช้กันมานานก็อาจจะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิกได้
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
イギリス | igirisu | /igirisu/ | [iŋʲiɾisɯ] | イキ゚リス ̄ | สหราชอาณาจักร (โปรตุเกส: Inglez) |
ペンギン | pengin | /peNgiN/ | [peŋːŋʲiɴ] | ペンキ゚ン ̄ | เพนกวิน (อังกฤษ: penguin) |
ジャガいも | jagaimo | /zyagaimo/ | [d͡ʑaŋaimo] | ジャガイモ ̄ | มันฝรั่ง (「ジャガ」 มาจาก 「ジャガタラ」 ดัตช์หรือโปรตุเกส: Jacatra "จาการ์ตา") |
- คำประสม (ญี่ปุ่น: 複合語 โรมาจิ: fukugōgo ทับศัพท์: ฟูกูโงโงะ) ที่คำหลังขึ้นต้นด้วย /g/ และมีเส้นแบ่ง (ญี่ปุ่น: 切れ目 โรมาจิ: kireme ทับศัพท์: คิเรเมะ) ระหว่างคำทั้งสองชัดเจน จะไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
hiru-gohan | /hiru/+/gohaN/ | [çiɾɯgohaɴː ] | ヒルゴ\ハン | อาหารเที่ยง | |
nama-gomi | /nama/+/gomi/ | [namagomʲi] | ナマ\ゴミ ナマゴミ ̄ | ขยะเปียก | |
kōtō-gakkō | /koːtoː/+/gaQkoː/ | [koːtoːgak̚koː ] | コートーガ\ッコー | โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย |
- คำประสมที่คำหลังขึ้นต้นด้วย /g/ แต่มีเส้นแบ่ง (ญี่ปุ่น: 切れ目 โรมาจิ: kireme ทับศัพท์: คิเรเมะ) ระหว่างคำทั้งสองไม่ชัดเจน จะออกเสียงเป็นขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
shōgakkō | /syoːgaQkoː/ | [ɕoːŋak̚koː] | ショーカ゚\ッコー | โรงเรียนประถมศึกษา | |
chūgakkō | /tyuːgaQkoː/ | [t͡ɕɯːŋak̚koː] | チューカ゚\ッコー | โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น | |
kangakki | /kaNgaQki/ | [kaŋːŋak̚kʲi] | カンカ゚\ッキ | เครื่องดนตรีเป่า |
- กรณีที่มีหน่วยคำอุปสรรค 「お」「ご」(หน่วยคำแสดงความสุภาพ) อยู่หน้าคำที่ขึ้นต้นด้วย /g/ โดยปกติจะไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
お | o-genki | /o/+/geNki/ | [ogeŋkʲi] | オゲ\ンキ | แข็งแรง, กระปรี้กระเปร่า |
お | o-giri | /o/+/giri/ | [ogʲiɾʲi] | オギリ ̄ | หน้าที่ |
ご | go-giron | /go/+/giroN/ | [gogʲiɾoɴː] | ゴギ\ロン | ข้อถกเถียง |
ご | go-gakuyū | /go/+/gakuyuː/ | [gogakɯyɯː] | ゴガクユー ̄ | เพื่อนที่โรงเรียน |
- กรณีที่มีคำอุปสรรค 「
非 」「不 」 อยู่หน้าคำที่ขึ้นต้นด้วย /g/ บางคำออกเป็นเสียงขุ่นธรรมดาหรือเสียงขุ่นนาสิกก็ได้
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
higōhō | /higoːhoː/ | [çiŋoːhoː ], [çigoːhoː ] | ヒコ゚\ーホー ヒゴ\ーホー | ผิดกฎหมาย | |
higōri | /higoːri/ | [çiŋoːɾʲi], [çigoːɾʲi] | ヒコ゚\ーリ ヒゴ\ーリ | ไม่สมเหตุสมผล | |
fugōkaku | /hugoːkaku/ | [ɸɯŋoːkakɯ], [ɸɯgoːkakɯ] | フコ゚\ーカク フゴ\ーカク | สอบตก | |
fugōri | /hugoːri/ | [ɸɯŋoːɾʲi], [ɸɯgoːɾʲi] | フコ゚\ーリ フゴ\ーリ | ไม่สมเหตุสมผล |
- เลข "5" ไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก ยกเว้นบางคำที่ความหมายของเลข "5" ได้เลือนรางไปแล้วจะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
jū-go-nin | /zyuːgoniN/ | [d͡ʑɯːgoɲiɴː ] | ジュ\ー・ゴニ\ン ジュ\ーゴニン | 15 คน | |
hyaku-go-jū-nin | /hyakugojuːniN/ | [çakɯgoʑɯːɲiɴː] | ヒャクゴジュ\ーニン | 150 คน | |
shichigosan | /sitigosaN/ | [ɕi̥t͡ɕiŋosaɴː] | シチコ゚サン ̄ シチコ゚\サン | เทศกาลฉลองสำหรับเด็กอายุ 3 ขวบ 5 ขวบ และ 7 ขวบ | |
jūgoya | /zyūgoya/ | [d͡ʑɯːŋoja] | ジューコ゚ヤ ̄ | คืนเดือนเพ็ญ |
- คำสัทพจน์ (คำเลียนเสียงและแสดงสภาพ) ไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่น | ระบบเฮ็ปเบิร์น | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | พจนานุกรมการออกเสียง | ความหมาย |
---|---|---|---|---|---|
げらげら | geragera | /geragera/ | [geɾageɾa] | ゲ\ラゲラ | คำแสดงเสียงหัวเราะเสียงดังโดยไม่สงวนท่าที |
がんがん | gangan | /gaNgaN/ | [gaŋːgaɴː] | ガ\ンガン | คำแสดงเสียงดังที่เกิดจากตีโลหะ ฯลฯ |
ぎとぎと | gitogito | /gitogito/ | [gʲitogʲito] | ギ\トギト | สภาพไขมันเยิ้ม |
หมายเหตุ
- เร็นดากุ คือ ปรากฏการณ์ที่คำศัพท์สองคำเชื่อมต่อกันแล้วเสียงพยัญชนะตัวแรกของคำหลังเปลี่ยนจากเสียงไม่ก้องเป็นเสียงก้อง เช่น /ama/+/kumo/ → /amagumo/ (เมฆฝน), /hana/+/hi/ → /hanabi/ (ดอกไม้ไฟ, พลุ)
อ้างอิง
- Harasawa, Itsuo; 原沢伊都夫 (2016). Nihongo kyōshi no tame no nyūmon gengogaku : enshū to kaisetsu (ภาษาญี่ปุ่น) (Shohan ed.). Tōkyō. ISBN 978-4-88319-739-2. OCLC 964677472.
- ↑ Yamaoka, Kanako; 山岡花菜子 (2020). Meikai Nihongogaku jiten (ภาษาญี่ปุ่น). Takurō Moriyama, Katsumi Shibuya, 卓郎 森山, 勝己 渋谷. Tōkyō. ISBN 978-4-385-13580-9. OCLC 1160201927.
- ↑ Akinaga, Kazue; 秋永一枝 (2014). Shin Meikai Nihongo akusento jiten (ภาษาญี่ปุ่น). Haruhiko Kindaichi, 金田一春彦 (Dai 2-han ed.). Tōkyō Chiyoda-ku. ISBN 978-4-385-13672-1. OCLC 874517214.
- ↑ Enueichikē nihongo hatsuon akusento shinjiten (ภาษาญี่ปุ่น). NHK Hōsō Bunka Kenkyūjo, 日本放送協会放送文化研究所. Tōkyō: Enueichikēshuppan. 2016. ISBN 978-4-14-011345-5. OCLC 950889281.CS1 maint: others (link)
- Ozaki, Yoshimitsu; 尾崎喜光 (2015). On Non-initial Velar Nasal [ᵑ] in Japanese (ภาษาญี่ปุ่น). Notre Dame Seishin University. สืบค้นเมื่อ 2020-06-22.
- 国立国語研究所 [NINJAL], 『国語研教授が語る「濁る音の謎」 (1) 鼻濁音』 (ภาษาญี่ปุ่น), สืบค้นเมื่อ 2021-06-22
- "鼻濁音の位置づけと現況|NHK放送文化研究所". NHK放送文化研究所 (ภาษาญี่ปุ่น). สืบค้นเมื่อ 2021-06-24.
- Suzuki, Yutaka; 鈴木豊 (2020). Meikai Nihongogaku jiten. Takurō Moriyama, Katsumi Shibuya, 卓郎 森山, 勝己 渋谷. Tōkyō. ISBN 978-4-385-13580-9. OCLC 1160201927.
- Sanseidō Kokugo jiten (ภาษาญี่ปุ่น). Hidetoshi Kenbō, 見坊豪紀, Sanseidō, 三省堂 (Daishichihan ed.). Tōkyō. 2014. ISBN 978-4-385-13926-5. OCLC 881844599.CS1 maint: others (link)
- Nihon kokugo daijiten (ภาษาญี่ปุ่น). Shōgakkan. Kokugo Jiten Henshūbu, 小学館. 国語辞典編集部. (Seisenban, shohan ed.). Tōkyō: Shōgakkan. 2006. ISBN 4-09-521021-4. OCLC 70216445.CS1 maint: others (link)
- Daijirin (ภาษาญี่ปุ่น). Akira Matsumura, 松村明, Sanseidō. Henshūjo, 三省堂. 編修所. (Daishihan ed.). Tōkyō. 2019. ISBN 978-4-385-13906-7. OCLC 1117711467.CS1 maint: others (link)