คณะสามผู้นำที่หนึ่ง

คณะสามผู้นำที่หนึ่ง (ละติน: Triumviratus Primus, 60–53 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นพันธมิตรอย่างไม่เป็นทางการระหว่างนักการเมืองผู้ทรงอิทธิพลช่วงปลายสาธารณรัฐโรมันสามคน ได้แก่ จูเลียส ซีซาร์, ปอมปีย์ และมาร์กุส ลิกินิอุส กรัสซุส

จากซ้ายไปขวา: ซีซาร์, กรัสซุส และปอมปีย์

รัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐโรมันเป็นชุดหลักการตรวจสอบและถ่วงดุลอันซับซ้อนที่ออกแบบเพื่อป้องกันบุคคลหนึ่งมีอำนาจเหนือบุคคลอื่นและตั้งตนเป็นกษัตริย์ ซีซาร์ ปอมปีย์และกรัสซุสร่วมมือกันอย่างลับ ๆ เพื่อหลบเลี่ยงข้อจำกัดตามรัฐธรรมนูญโดยสัญญาว่าจะใช้อิทธิพลของตนเกื้อหนุนกันและกัน เอเดรียน โกลส์เวอร์ธี นักประวัติศาสตร์ชาวบริติชกล่าวว่าพันธมิตรนี้ "โดยเนื้อแท้ไม่ใช่การรวมกลุ่มบุคคลที่มีอุดมการณ์ทางการเมืองและความทะเยอทะยานเดียวกัน" หากแต่ "ล้วนแสวงประโยชน์ส่วนตน" ซีซาร์ผู้เป็นหลานของกาอิอุส มาริอุส ผู้เคยดำรงตำแหน่งกงสุลเจ็ดสมัยเป็นผู้ที่มีสายสัมพันธ์อันดีกับปอปปูเลรีส กลุ่มแยกการเมืองที่ผลักดันการปฏิรูปสังคม นอกจากนี้เขายังดำรงตำแหน่งปอนติเฟ็กมักซิมุส ประมุขนักบวชโรมันอันเป็นตำแหน่งทรงอำนาจทางการเมือง ด้านปอมปีย์เป็นแม่ทัพผู้กำชัยในสงครามเซอร์ทอเรียน (80–72 ปีก่อนคริสตกาล), สงครามมิทริเดทีสครั้งที่สาม (73–63 ปีก่อนคริสตกาล) และการปราบโจรสลัดซิลีเชีย (66 ปีก่อนคริสตกาล) ขณะที่กรัสซุสรบชนะสปาร์ตากุสในสงครามทาสครั้งที่สาม (73–71 ปีก่อนคริสตกาล) ทั้งยังเป็นผู้มั่งคั่งจากการเก็งกำไรอสังหาริมทรัพย์ และมีเครือข่ายอุปถัมภ์ที่กว้างขวางเหมือนปอมปีย์ พันธมิตรนี้แน่นแฟ้นขึ้นเมื่อปอมปีย์แต่งงานกับยูลิอา บุตรสาวของซีซาร์ใน 59 ปีก่อนคริสตกาล

ด้วยความช่วยเหลือจากพันธมิตร ซีซาร์ได้รับอำนาจบัญชาการพิเศษเหนือกอลและอิลิเรียเป็นเวลา 5 ปี เพื่อให้เขาสามารถริเริ่มสงครามกอล ต่อมาใน 56 ปีก่อนคริสตกาลที่การประชุมลุกกา ซีซาร์, ปอมปีย์ และกรัสซุสตัดสินใจดำเนินพันธมิตรนี้ต่อโดยตกลงแบ่งดินแดนกัน ผลคือซีซาร์ดูแลกอลต่อไปอีก 5 ปี ด้านปอมปีย์ครองฮิสเปเนีย ส่วนกรัสซุสได้รับซีเรีย ซึ่งเขาใช้ทำศึกกับจักรวรรดิพาร์เธียเพื่อให้ตนเองทัดเทียมกับชัยของซีซาร์ที่กอล อย่างไรก็ตามกรัสซุสเสียชีวิตในยุทธการที่กาเรห์ใน 53 ปีก่อนคริสตกาล

การเสียชีวิตของกรัสซุสยุติคณะสามผู้นำและทำให้ซีซาร์กับปอมปีย์เผชิญหน้ากัน ก่อนหน้านี้ความสัมพันธ์ของทั้งคู่ตกต่ำอยู่แล้วหลังยูลิอาเสียชีวิตใน 54 ปีก่อนคริสตกาล ปอมปีย์นั้นเข้ากับออปติเมตส์ กลุ่มแยกสายอนุรักษนิยมที่เป็นปฏิปักษ์กับปอปปูเลรีสที่ถือฝ่ายซีซาร์ หลังเสร็จสิ้นการพิชิตกอลใน 49 ปีก่อนคริสตกาล ซีซาร์ปฏิเสธคำสั่งยุบกองทัพและนำกำลังข้ามแม่น้ำรูบิคอนที่เป็นพรมแดนระหว่างอิตาลีกับซิสอัลไพน์กอล ซึ่งการกระทำดังกล่าวถือเป็นการกบฏและการประกาศสงคราม นำไปสู่สงครามกลางเมืองซีซาร์ ท้ายที่สุดซีซาร์เอาชนะปอมปีย์ในยุทธการที่ฟาร์ซาลุสเมื่อ 48 ปีก่อนคริสตกาล ปอมปีย์พยายามหลบหนีไปอียิปต์แต่ภายหลังถูกสังหาร หลังจากนั้นซีซาร์ปกครองโรมกระทั่งถูกลอบสังหารใน 44 ปีก่อนคริสตกาล หนึ่งปีต่อมาอ็อกตาเวียน (ต่อมาเป็นจักรพรรดิเอากุสตุส) ร่วมมือกับมาร์กุส อันโตนิอุส และมาร์กุส ไอมิลิอุส แลปิดุสจัดตั้งคณะสามผู้นำที่สอง

อ้างอิง

1. Wasson, Donald L. (March 20, 2016). "First Triumvirate". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ April 15, 2021.
2. Goldsworthy, Adrian (2013). Caesar: The Life Of A Colossus. London, United Kingdom: Hachette UK. ISBN 9780297864004.
3. Mark, Joshua J. (April 28, 2011). "Julius Caesar". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ April 15, 2021.
4. Lloyd, James (January 27, 2013). "Pompey". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ April 15, 2021.
5. Plutarch, Parallel Lives, Life of Crassus, 2.3–4
6. von Ungern-Sternberg 2014, p. 91.
7. Chrissanthos, Stefan (2019). The Year of Julius Caesar : 59 BC and the Transformation of the Roman Republic. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. p. 73. ISBN 978-1-4214-2969-4. OCLC 1057781585.
8. Cicero, Letters to his brother Quintus 2.3; Suetonius, Julius 24; Plutarch, Caesar 21, Crassus 14–15, Pompey 51
9. Boatwright, Mary et al. The Romans: From Village to Empire, pg 229.
10. Redonet, Fernando Lillo. "How Julius Caesar Started a Big War by Crossing a Small Stream". National Geographic History. No. March/April 2017. Washington, D.C., United States: National Geographic Society. สืบค้นเมื่อ April 15, 2021.
11. "Pompey the Great assassinated". HISTORY. February 9, 2010. สืบค้นเมื่อ April 15, 2021.
12. Wasson, Donald L. (April 18, 2016). "Second Triumvirate". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ April 15, 2021.