คติข้อยกเว้นอเมริกัน

คติข้อยกเว้นอเมริกัน (อังกฤษ: American exceptionalism) เป็นแนวคิดที่เชื่อว่าสหรัฐอเมริกาเป็นชาติที่มีความแปลกแตกต่างจากชาติอื่น ๆ โดยกำเนิด ผู้ที่สนับสนุนแนวคิดนี้อ้างเหตุผลว่าค่านิยม, ระบบการเมือง และพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของสหรัฐนั้นแปลกแตกต่างเป็นพิเศษในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ และมักมาพร้อมกับการบ่งชี้เป็นนัยว่าสหรัฐ "ได้รับการกำหนดและได้รับสิทธิให้มีบทบาทจำเพาะในเชิงบวกในเวทีโลก"

ซีคลินเดอ เล็มเคอ ศาสตราจารย์ชาวเยอรมัน ระบุว่าอนุสาวรีย์เทพีเสรีภาพ "เน้นย้ำภาระในการเปลี่ยนความคิด (proselytizing mission) ในฐานะการขยายโดยธรรมชาติของความคิดของสหรัฐที่มองตนว่าเป็นชาติที่เป็นข้อยกเว้น (exceptional nation)"

ซีมอร์ มาร์ติน ลิปเซต นักรัฐศาสตร์ชาวอเมริกัน สามารถตามค้นที่มาของคติข้อยกเว้นอเมริกันกลับไปได้ถึงการปฏิวัติอเมริกาที่ซึ่งสหรัฐ "เกิดขึ้นในฐานะรัฐใหม่" พร้อมชุดแนวคิดพิเศษของสหรัฐ ชุดค่านิยมและแนวคิดนี้มีรากฐานมาจากเสรีภาพ (liberty), ความเท่าเทียมต้องมาก่อนกฎหมาย (equality before the law), ความรับผิดชอบเป็นของปัจเจก (individual responsibility), สาธารณรัฐนิยม (republicanism), ประชาธิปไตยผู้แทน (representative democracy) และระบบเศรษฐกิจแบบ "ปล่อยให้ทำไป" หลักการเหล่านี้มักถูกเรียกรวมกันว่าเป็น "คติข้อยกเว้นอเมริกัน" (American exceptionalism) และถ่ายทอดไปสู่คติที่ว่าสหรัฐเป็นที่รับรู้ในระดับท้องถิ่นและระดับนานาชาติว่าเหนือกว่าชาติอื่นหรือมีภาระพิเศษที่จะต้องเปลี่ยนแปลงโลก

ทฤษฎีว่าด้วยคติข้อยกเว้นพิเศษของสหรัฐมีการพัฒนาไปตลอดเวลา อาแล็กซี เดอ ต็อกวีล นักรัฐศาสตร์ชาวฝรั่งเศส เป็นนักเขียนคนแรกที่อธิบายสหรัฐว่า "มีข้อยกเว้นพิเศษ" (exceptional) หลังเขาเดินทางไปสหรัฐในปี 1831 เอกสารเก่าแก่ที่สุดที่มีการใช้ศัพท์ "American exceptionalism" โดยเฉพาะปรากฏในข้อถกเถียงของผู้สนับสนุนคอมมิวนิสต์ในปลายทศวรรษ 1920

อ้างอิง

1. Fluck, Winfried; Pease, Donald E.; Rowe, John Carlos (บ.ก.). Re-framing the Transnational Turn in American Studies. University Press of New England. p. 207. ISBN 9781611681901.
2. American Exceptionalism: A Double-Edged Sword. Seymour Martin Lipset. New York, N.Y.: W.W. Norton & Co., Inc. 1996. p. 18.
3. "Trump wants schools to teach "American exceptionalism" if he's re-elected". Newsweek. August 24, 2020. สืบค้นเมื่อ July 13, 2021.
4. Seymour Martin Lipset, The first new nation (1963).
5. Lipset, American Exceptionalism, pp. 1, 17–19, 165–74, 197
6. Walt, Stephen M. "The Myth of American Exceptionalism." Foreign Policy (October 21, 2011)
7. de Tocqueville, Alexis. Democracy in America (1840), part 2, p. 36: "The position of the Americans is therefore quite exceptional, and it may be believed that no other democratic people will ever be placed in a similar one."
8. Zimmer, Ben (27 September 2013). "Did Stalin Really Coin "American Exceptionalism"?". Slate.com.

บรรณานุกรม

• Bacevich, Andrew (2008). The Limits of Power: The End of American Exceptionalism. Metropolitan Books. ISBN 978-0-8050-8815-1.
• Bender, Thomas (2006). A Nation Among Nations: America's Place in World History. Hill & Wang. ISBN 978-0-8090-9527-8.
• Cheney, Dick and Liz Cheney (2015). Exceptional: Why the World Needs a Powerful America. Threshold Editions. ISBN 978-1-5011-1541-7.
• Churchwell, Sarah. Behold, America: The Entangled History of 'America First' and 'the American Dream' (2018). 368 pp. online review
• Dollinger, Marc. "American Jewish Liberalism Revisited: Two Perspectives Exceptionalism and Jewish Liberalism". American Jewish History (2002) 90#2 pp. 161+. online at Questia มิถุนายน 8, 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Dworkin, Ronald W. (1996). The Rise of the Imperial Self. Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0-8476-8219-5.
• Hilfrich, Fabian (2012). Debating American Exceptionalism: Empire and Democracy in the Wake of the Spanish–American War. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-39289-2.
• Hodgson, Godfrey (2009). The Myth of American Exceptionalism. Yale University Press. ISBN 978-0-300-12570-2.
• Hughes, David. "Unmaking an exception: A critical genealogy of US exceptionalism." Review of International Studies (2015) 41#3 pp. 527–51
• Madsen, Deborah L. (1998). American Exceptionalism. University Press of Mississippi. ISBN 978-1-57806-108-2.
• Glickstein, Jonathan A. American Exceptionalism, American Anxiety: Wages, Competition, and Degraded Labor In The Antebellum United States (2002)
• Ferrie, Joseph P. The End of American Exceptionalism: Mobility in the US Since 1850, Journal of Economic Perspectives (Summer, 2005)
• Hellerman, Steven L. and Andrei S. Markovits (2001). Offside: Soccer and American Exceptionalism. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-07447-4.
• Ignatieff, Michael ed. (2005). American Exceptionalism and Human Rights. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11647-1. {{cite book}}: |author= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
• Kagan, Robert (2003). Of Paradise and Power: America and Europe in the New World Order. Knopf. ISBN 978-1-4000-4093-3.
• Kammen, Michael. "The problem of American exceptionalism: A reconsideration." American Quarterly (1993) 45#1 pp. 1–43.
• Koh, Harold Hongju. "On American Exceptionalism" 55 Stan. L. Rev. 1479 (2003) online
• Krugman, Paul (2007). The Conscience of a Liberal. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-06069-0.
• LeBlanc, Paul and Tim Davenport (eds.), The "American Exceptionalism" of Jay Lovestone and His Comrades, 1929–1940: Dissident Marxism in the United States, Volume 1. Leiden, NL: Brill, 2015.
• Lipset, Seymour Martin (1997). American Exceptionalism: A Double-Edged Sword. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-31614-8.
• Lipset, Seymour Martin. The First New Nation. Basic Books, 1955.
• Lipset, Seymour Martin. "Still the Exceptional Nation?" The Wilson Quarterly. 24#1 (2000) pp. 31+ online version พฤษภาคม 25, 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Lloyd, Brian. Left Out: Pragmatism, Exceptionalism, and the Poverty of American Marxism, 1890–1922. Johns Hopkins University Press, 1997.
• Noble, David (2002). Death of a Nation: American Culture and the End of Exceptionalism. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-4080-5.
• Restad, Hilde Eliassen, "Old Paradigms in History Die Hard in Political Science: U.S. Foreign Policy and American Exceptionalism", American Political Thought (Notre Dame), (Spring 2012), 1#1 pp. 53–76.
• Ross, Dorothy. Origins of American Social Science. Cambridge University Press, 1991.
• Ross, Dorothy. "American Exceptionalism" in A Companion to American Thought. Richard W. Fox and James T. Kloppenberg, eds. London: Blackwell Publishers Inc., 1995: 22–23.
• Schuck, Peter H., Wilson, James Q., Eds. Understanding America: The Anatomy of an Exceptional Nation, 704 pp, 2008, ISBN 978-1-58648-561-0
• Shafer, Byron E., ed. Is America Different?: A New Look at American Exceptionalism (1991) endorses exceptionalism
• Soderlind, Sylvia, and James Taylor Carson, eds. American Exceptionalisms: From Winthrop to Winfrey (State University of New York Press; 2012) 268 pp; essays on the rhetoric of exceptionalism in American history, from John Winthrop's "city upon a hill" to the "war on terror".
• Swirski, Peter. American Utopia and Social Engineering in Literature, Social Thought, and Political History. New York, Routledge (2011)
• Tilman, Rick. "Thorstein Veblen's Views on American 'Exceptionalism': An Interpretation". Journal of Economic Issues. 39#1 2005. pp. 177+. online version พฤษภาคม 25, 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Tomes, Robert. "American Exceptionalism in the Twenty-First Century". "Survival." 56#1. pp. 26–50.
• Turner, Frederick Jackson Richard W. Etulain ed. (1999). The Significance of the Frontier in American History, in Does The Frontier Experience Make America Exceptional?. {{cite book}}: |author= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
• Tyrrell, Ian. "American Exceptionalism in an Age of International History", American Historical Review Vol. 96, No. 4 (Oct., 1991), pp. 1031–55 in JSTOR
• Voss, Kim. The Making of American Exceptionalism: The Knights of Labor and Class Formation in the Nineteenth Century (1993) online version พฤษภาคม 25, 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Wilentz, Sean. Against Exceptionalism: Class Consciousness and the American Labor Movement, 1790–1820, 26 Int'l Lab. & Working Class History 1 (1984)
• Wrobel, David M. (1996). The End Of American Exceptionalism: Frontier Anxiety From The Old West To The New Deal. University Press of Kansas. ISBN 978-0-7006-0561-3.