จ่ามงกุฎ

ระวังสับสนกับ ดาราทอง

จ่ามงกุฎ เป็นชื่อขนมไทยชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายกะละแมสีขาว ไม่ใส่สี ทำจากแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งข้าวเหนียวนวดผสมกับแป้งถั่วเขียว นำไปกวนกับกะทิและน้ำตาลทรายขาวจนเหนียว โรยเมล็ดถั่วลิสงคั่วซอยหรือเมล็ดแตงโมกะเทาะเปลือกเป็นไส้ในตัวขนม (สูตรโบราณจะโรยแป้งทอดตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ เท่าเมล็ดข้าวสุก ซึ่งใช้เวลาทำนานกว่า) จากนั้นตัดขนมเป็นก้อนพอคำ ห่อด้วยตองกล้วยเพสลาด ที่นาบไว้แล้ว

จ่ามงกุฎเป็นขนมชนิดหนึ่งที่ได้รับการกล่าวถึงในกาพย์เห่เรือชมเครื่องคาวหวานและงานนักขัตฤกษ์ซึ่งเป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โดยเป็นตำรับดั้งเดิมในสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน หลายคนนำชื่อขนมชนิดนี้ไปเรียกขนมไทยอีกชนิดซึ่งมีชื่อว่าดาราทองหรือทองเอกกระจัง

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 317.
2. แม่กลองทูเดย์ดอตคอม. "ขนมจ่ามงกุฎ ขนมไทยในวรรณคดี." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.maeklongtoday.com/otop/jamongkud.htm. [ม.ป.ป.]. สืบค้น 10 กุมภาพันธ์ 2559.
3. อ่านว่า [เพ-สะ-หฺลาด] แปลว่า ไม่อ่อนไม่แก่ มักใช้แก่ใบไม้บางชนิดที่ใช้เป็นอาหารและยา เช่น ใบชะพลู ใบทองหลาง ใบขี้เหล็ก ใบฝรั่ง
4. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. "จ่ามงกุฎ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.royin.go.th/?knowledges-category=thai-language-use&paged=36. [ม.ป.ป.]. สืบค้น 1 กุมภาพันธ์ 2559.