ช่วงอายุเจลาเซียน

ช่วงอายุเจลาเซียน (อังกฤษ: Gelasian age) เป็นช่วงอายุหนึ่งในธรณีกาลสากลหรือหินช่วงอายุหนึ่งในการลำดับชั้นหินตามอายุกาล เป็นการแบ่งย่อยแรกสุดหรือเก่าสุดของยุค/หินยุคควอเทอร์นารีและสมัย/หินสมัยไพลสโตซีน กินเวลาระหว่าง 2.588 ± 1.800 ล้านปีก่อนถึง 1.806 ± 0.005 ล้านปีก่อน สืบต่อมาจากช่วงอายุ/หินช่วงอายุปีอาเซนเซียน (ส่วนหนึ่งของสมัยไพลโอซีน) และตามด้วยช่วงอายุ/หินช่วงอายุคาลาเบรียน

ช่วงอายุเจลาเซียน
2.58 – 1.80 ล้านปีก่อน PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N ↓
วิทยาการลำดับเวลา
−2.6 — – −2.4 — – −2.2 — – −2 — – −1.8 — – −1.6 — – −1.4 — – −1.2 — – −1 — – −0.8 — – −0.6 — – −0.4 — – −0.2 — – 0 — ซี โ น โ ซ อิ ก นี ค ว อ เ ท อ ร์ น า รี P C ไ พ ล ส โ ต ซี น ปีอาเซนเซียน เจลาเซียน คาลาเบรียน ชิบาเนียน "ปลาย"             ← โฮโลซีน (เมฆาลายัน นอร์ทกริปเปียน กรีนแลนด์เดียน) การแบ่งย่อยของยุคควอเทอร์นารีตาม ICS ปี 2564 มาตราแกนแนวตั้ง: ล้านปีก่อน
เคยเป็นส่วนหนึ่งของ	ยุค/หินยุคเทอร์เทียรี
นิรุกติศาสตร์
ความเป็นทางการของชื่อ	ทางการ
ข้อมูลการใช้
เทห์วัตถุ	โลก
การใช้ระดับภาค	ทั่วโลก (ICS)
การใช้ช่วงเวลา	ธรณีกาลของ ICS
การนิยาม
หน่วยวิทยาการลำดับเวลา	ช่วงอายุ
หน่วยลำดับชั้นหิน	หินช่วงอายุ
ความเป็นทางการของช่วงกาล	ทางการ
คำนิยามขอบล่าง	ฐานของสภาพขั้วแม่เหล็กในหินรุ่น C2r (มาสึยามะ) การสูญพันธุ์ของแฮปโตไฟต์ ได้แก่ ดิสโคสเตอร์เพนตาราดีเอตัส และ ดิสโคสเตอร์เซอร์คูลัส
ขอบล่าง GSSP	ชั้นหินมอนเตซานิโกลา เมืองเจลา แคว้นซิซิลี ประเทศอิตาลี 37°08′49″N 14°12′13″E / 37.1469°N 14.2035°E / 37.1469; 14.2035
การอนุมัติ GSSP	2539 (ในฐานะฐานของช่วงอายุเจลาเซียน)
คำนิยามขอบบน	ที่ความลึกประมาณ 8 เมตรหลังจากการสิ้นสุดของสภาพขั้วแม่เหล็กในหินรุ่น C2n (ออลดูไว)
ขอบบน GSSP	ชั้นหินวรีซา แคว้นคาลาเบรีย ประเทศอิตาลี 39°02′19″N 17°08′05″E / 39.0385°N 17.1348°E / 39.0385; 17.1348
การอนุมัติ GSSP	5 ธันวาคม 2554 (ในฐานะฐานของช่วงอายุคาลาเบรียน)

นิยาม

ชื่อเจลาเซียนถูกนำมาใช้เป็นชื่อช่วงเวลาในธรณีกาลในปี พ.ศ. 2541 ชื่อดังกล่าวตั้งตามเมืองเจลาทางตอนใต้ของเกาะของเกาะซิซิลี ในปี พ.ศ. 2552 ช่วงเวลานี้ถูกย้ายจากสมัยไพลโอซีนไปยังสมัยไพลสโตซีนเพื่อให้ธรณีกาลมีความสอดข้องกับการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในภูมิอากาศ มหาสมุทร และชีวชาติของโลกที่เกิดขึ้นเมื่อ 2.588 ล้านปีก่อน

ฐานของช่วงอายุเจลาเซียนถูกกำหนดในแง่การลำดับชั้นสนามแม่เหล็กบรรพกาลเป็นฐานของหินรุ่นมาสึยามะ (C2r) (ที่ขอบการลำดับชั้นสนามแม่เหล็กบรรพกาลเกาส์–มาสึยามะ) หรือหินรุ่นไอโซโทป 103 เหนือแนวนี้เกิดการสูญพันธุ์ที่โดดเด่นของซากดึกดำบรรพ์ขนาดเล็กมากหินปูน ได้แก่ ดิสโคสเตอร์เพนตาราดีเอตัส และ ดิสโคสเตอร์เซอร์คูลัส ขึ้น จุดและแหล่งชั้นหินแบบฉบับขอบทั่วโลก (GSSP) สำหรับช่วงอายุนี้ตั้งอยู่ในมอนเตซานนิโกลาใกล้กับเมืองเจลา

ขอบบนของช่วงอายุนี้ถูกกำหนดโดยการลำดับชั้นสนามแม่เหล็กบรรพกาลว่าเป็นการสิ้นสุดของหินรุ่นออลดูไว (C2n) และในแง่สัตวชาติเป็นระดับการสูญพันธุ์ของซากดึกดำบรรพ์ขนาดเล็กมากหินปูน ดิสโคสเตอร์โบรเวอรี (ฐานของส่วนชั้นชีวภาพ CN13) ด้านบนของเจลาเซียนเป็นการเกิดขึ้นครั้งแรกของซากดึกดำบรรพ์ขนาดเล็กมากหินปูน เกไฟโรแคปซา เอสพี. และระดับการสูญพันธุ์ของแพลงก์ตอนฟอรามินิเฟอรา โกลบิเจอไรนอยด์เอ็กเทรมัส

ภูมิอากาศ

ในช่วงอายุเจลาเซียน พืดน้ำแข็งในซีกโลกเหนือเริ่มขยายขึ้น ถือเป็นจุดเริ่มต้นของยุคน้่ำแข็งควอเทอร์นารี ตัวอย่างแกนทะเลลึกที่ระบุได้อยู่ที่ประมาณ 40 หินช่วงอายุไอโซโทปทะเล (MIS 103 – MIS 64) ในระหว่างช่วงอายุ ดังนั้น จึงอาจมีวัฎจักรยุคน้ำแข็งประมาณ 20 รอบที่มีความรุนแรงแตกต่างกันไปในระหว่างช่วงอายุ

ทวีปยุโรป

ในประวัติธารน้ำแข็งของเทือกเขาแอลป์ ช่วงอายุนี้เรียกว่าบีเบอร์ ซึ่งสอดคล้องกับพรีทีเลียนและทีเลียนในยุโรปเหนือ

ในระหว่างช่วงอายุ หมวดหินเรดแครกในบุตลีย์, นิวบอร์นแครก และ หมวดหินนอร์วิชแครก (ทั้งหมดอยู่ในอีสต์แองเกลีย ประเทศอังกฤษ) ถูกทับถมไว้ ช่วงอายุนี้เทียบเท่ากับหินช่วงอายุเพรทีเลียนและทีเลียนในประเทศเนเธอร์แลนด์ ซึ่งมักใช้ในประเทศแถบยุโรปตะวันตกเฉียงเหนือ

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. Cohen, K. M.; Finney, S. C.; Gibbard, P. L.; Fan, J.-X. (January 2020). "International Chronostratigraphic Chart" (PDF). International Commission on Stratigraphy. สืบค้นเมื่อ 23 February 2020.
2. Mike Walker; และคณะ (December 2018). "Formal ratification of the subdivision of the Holocene Series/Epoch (Quaternary System/Period)" (PDF). Episodes. Subcommission on Quaternary Stratigraphy (SQS). 41 (4): 213–223. doi:10.18814/epiiugs/2018/018016. สืบค้นเมื่อ 11 November 2019.
3. Rio, Domenico; R. Sprovieri; D. Castradori; E. Di Stefano (1998). "The Gelasian Stage (Upper Pliocene): A new unit of the global standard chronostratigraphic scale". Episodes. 21 (2): 82–87. doi:10.18814/epiiugs/1998/v21i2/002.
4. Cita, Maria; Gibbard, Philip; Head, Martin (September 2012). "Formal ratification of the GSSP for the base of the Calabrian Stage (second stage of the Pleistocene Series, Quaternary System)". Episodes. 35 (3). doi:10.18814/epiiugs/2012/v35i3/001. สืบค้นเมื่อ 26 December 2020.
5. ช่วงอายุเจลาเซียน ที่ ฐานข้อมูล GeoWhen
6. Rio, D., Sprovieri, R., Castradori, D., Di Stefano, E. "The Gelasian Stage (Upper Pliocene): A new unit of the global standard chronostratigraphic scale", Episodes, Vol. 21, No. 1, March 1998. pp 82-87. Retrieved March 18, 2020.
7. Gibbard, Philip L.; Head, Martin J.; Walker, Michael J. C. (2009), "Formal ratification of the Quaternary System/Period and the Pleistocene Series/Epoch with a base at 2.58 Ma", Journal of Quaternary Science, 25 (2): 96, doi:10.1002/jqs.1338
8. Gradstein et al. (2005), p. 28
9. Gradstein et al. (2005)
10. German Stratigraphic Commission: Stratigraphische Tabelle von Deutschland 2016

เอกสารข้อมูล

• Gradstein, Felix M.; Ogg, James G. & Smith, Alan G. (eds.) (2005) A Geologic Time Scale 2004, Cambridge University Press, Cambridge, UK, ISBN 0-521-78142-6
• Rio, Domenico; Sprovieri, Rodolfo; Castradori, Davide; and Di Stefano, Enrico; 1998. The Gelasian Stage (Upper Pliocene): A new unit of the global standard chronostratigraphic scale. Episodes, 21(2): 82-87