ดองดึง (อังกฤษ: Climbing Lily, Turk's cap, Superb Lily; ชื่อวิทยาศาสตร์: Gloriosa superba) หรือ ดาวดึง, หัวฟาน, หัวขวาน, พันมหา (อีสาน) เป็นพืชชนิดหนึ่งจำพวกหัว ต้นมีลักษณะเป็นเถาปลายตั้ง ใบเดี่ยวรูปหอก ส่วนปลายแหลมยาวบิดม้วนช่วยยึดเกาะ ลักษณะของดอกเป็นดอกเดี่ยว กลีบเรียวยาว ขอบของดอกบิดเป็นคลื่นปลายกลีบมีสีแดง ที่โคนหากบานใหม่ ๆ จะมีสีเหลือง แต่เมื่อแก่จะมีสีส้ม ผลเป็นรูปกระสวยเมื่อแก่จะแตกออก เมล็ดมีสีส้ม หัวกลมเรียวมีหงอนเหมือนขวาน มักขึ้นตามป่าดงดิบเขาชื้น หรือที่รกร้างว่างเปล่าที่มีความชุ่มชื้นสูง ขยายพันธ์ด้วยเมล็ดหรือแยกเหง้า
สรรพคุณ - หัว เมื่อนำมาตำแล้วใช้ทาจะมีสรรพคุณช่วยแก้โรคปวดข้อ แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้ปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ ส่วนหัวแห้งหากนำมาปรุงเป็นยารับประทานจะสามารถรักษาโรคเรื้อน กามโรค ขับลม ซึ่งหากใช้ในปริมาณมากเกินไปอาจเกิดอันตรายได้
- ราก มีสรรพคุณ แก้จุกเสียด ลดเสมหะ ทาแก้โรคผิวหนัง
- เมล็ดและหัวของดองดึงนำมาโขลกให้ละเอียด ใช้เป็นยาเบื่อสัตว์ ส่วนหัวของดองดึงมีพิษถึงตาย
สารที่สำคัญในดองดึง ส่วนหัวมีสารสำคัญหลายชนิด ได้แก่ colchicine, superbine, gloriosine และแอลคาลอยด์อื่น ๆ สาร colchicine มีสรรพคุณในการรักษาโรคปวดข้อได้ดี แต่เป็นมีพิษต่อเซลล์โดยไปยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์ ซึ่งทำให้สามารถนำไปรักษาโรคมะเร็งได้ นอกจากนี้ยังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางโครโมโซม ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการผสมพันธุ์ให้แก่พืช เพื่อให้ได้พันธุ์ใหม่
โทษของดองดึง สาร colchicine ภายในดองดึงนั้นส่งผลเสียต่อการแบ่งตัวของเซลล์ และเป็นพิษต่อทางเดินอาหาร อาการของพิษนั้นจะเกิดขึ้นประมาณ 2 ชั่วโมงหลังจากที่ได้รับประทานสารนี้เข้าไปในร่างกาย อาการคือ จะรู้สึกแสบร้อน ในปากและลำคอ คอแห้ง กระหายน้ำ มีความรู้สึกเหมือนหายใจไม่ออก กลืนไม่ลง คลื่นไส้ ปั่นป่วนในท้องและอาเจียนอย่างรุนแรง อุจจาระร่วง ปวดท้องปวดเบ่ง จนไม่มีอุจจาระ สาเหตุเป็นเพราะร่างกายเสียน้ำมาก ส่งผลให้หมดสติ หากไม่รีบแก้ไข อุณหภูมิในร่างกายต่ำลงและตายในที่สุด
โทษที่เกิดจากการยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์ หลังจากที่ได้รับสารพิษเข้าไปประมาณ 10 ชั่วโมง จะเป็นช่วงที่อาการหนักที่สุด การขับถ่ายสารออกจากร่างกายจะเป็นไปอย่างช้าๆ พิษของสารที่เกิดจากการรับประทานเข้าไปแต่ละครั้ง จะถูกสะสมไว้ในร่างกาย และปะปนออกมากับน้ำนมของสัตว์ที่ได้รับสารนี้เข้าไป และจะเกิดเป็นพิษต่อคนที่กินนมที่มีสารพิษนี้เข้าไปด้วย
อ้างอิง - จารุพันธ์ ทองแถม. พืชมหัศจรรย์โลกวิกฤติ. กทม. เศรษฐศิลป์. 2555
- สุดยอดสมุนไพรธรรมชาติที่ควรรู้ ศักดิ์ บวร สมิต,สนพ. ปีที่พิมพ์ มค.2543
ดองด, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeไม, ได, ดลำด, angiospermsไม, ได, ดลำด, monocotsอ, นด, lilialesวงศ, colchicaceaeสก, gloriosaสป, superbaช, อทว, นามgloriosa, superbal, อพ, องeugone, superba, gloriosa, rothschildiana, methonica, superba, งกฤษ, . dxngdungkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Monocotsxndb Lilialeswngs Colchicaceaeskul Gloriosaspichis G superbachuxthwinamGloriosa superbaL chuxphxngEugone superba Gloriosa rothschildiana Methonica superba dxngdung xngkvs Climbing Lily Turk s cap Superb Lily chuxwithyasastr Gloriosa superba hrux dawdung hwfan hwkhwan phnmha xisan epnphuchchnidhnungcaphwkhw tnmilksnaepnethaplaytng ibediywruphxk swnplayaehlmyawbidmwnchwyyudekaa lksnakhxngdxkepndxkediyw kliberiywyaw khxbkhxngdxkbidepnkhlunplayklibmisiaedng thiokhnhakbanihm camisiehluxng aetemuxaekcamisism phlepnrupkraswyemuxaekcaaetkxxk emldmisism hwklmeriywmihngxnehmuxnkhwan mkkhuntampadngdibekhachun hruxthirkrangwangeplathimikhwamchumchunsung khyayphnthdwyemldhruxaeykehnga enuxha 1 srrphkhun 2 sarthisakhyindxngdung 3 othskhxngdxngdung 4 xangxingsrrphkhun aekikhhw emuxnamataaelwichthacamisrrphkhunchwyaekorkhpwdkhx aekphisaemlngstwkdtxy aekpwdemuxytamklamenux swnhwaehnghaknamaprungepnyarbprathancasamarthrksaorkheruxn kamorkh khblm sunghakichinprimanmakekinipxacekidxntrayid rak misrrphkhun aekcukesiyd ldesmha thaaekorkhphiwhnng emldaelahwkhxngdxngdungnamaokhlkihlaexiyd ichepnyaebuxstw swnhwkhxngdxngdungmiphisthungtay 1 sarthisakhyindxngdung aekikhswnhwmisarsakhyhlaychnid idaek colchicine superbine gloriosine aelaaexlkhalxydxun sar colchicine misrrphkhuninkarrksaorkhpwdkhxiddi aetepnmiphistxesllodyipybyngkaraebngtwkhxngesll sungthaihsamarthnaiprksaorkhmaerngid nxkcakniyngthaihekidkarepliynaeplngthangokhromosm sungsamarthnaipichinkarphsmphnthuihaekphuch ephuxihidphnthuihmothskhxngdxngdung aekikhsar colchicine phayindxngdungnnsngphlesiytxkaraebngtwkhxngesll aelaepnphistxthangedinxahar xakarkhxngphisnncaekidkhunpraman 2 chwomnghlngcakthiidrbprathansarniekhaipinrangkay xakarkhux carusukaesbrxn inpakaelalakhx khxaehng krahayna mikhwamrusukehmuxnhayicimxxk klunimlng khlunis pnpwninthxngaelaxaeciynxyangrunaerng xuccararwng pwdthxngpwdebng cnimmixuccara saehtuepnephraarangkayesiynamak sngphlihhmdsti hakimribaekikh xunhphumiinrangkaytalngaelatayinthisudothsthiekidcakkarybyngkaraebngtwkhxngesll hlngcakthiidrbsarphisekhaippraman 10 chwomng caepnchwngthixakarhnkthisud karkhbthaysarxxkcakrangkaycaepnipxyangcha phiskhxngsarthiekidcakkarrbprathanekhaipaetlakhrng cathuksasmiwinrangkay aelapapnxxkmakbnanmkhxngstwthiidrbsarniekhaip aelacaekidepnphistxkhnthikinnmthimisarphisniekhaipdwyxangxing aekikh caruphnth thxngaethm phuchmhscrryolkwikvti kthm esrsthsilp 2555 sudyxdsmuniphrthrrmchatithikhwrru skdi bwr smit snph pithiphimph mkh 2543ekhathungcak https th wikipedia org w index php title dxngdung amp oldid 9641718, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
