เอลีซาเบ็ทแห่งออสเตรีย-ฮังการี
บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ ในด้านไวยากรณ์ รูปแบบการเขียน การเรียบเรียง คุณภาพ หรือการสะกด คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
เอลีซาเบ็ทแห่งออสเตรีย-ฮังการี (เยอรมัน: Elisabeth von Österreich-Ungarn) พระนามเดิมคือ เอลีซาเบ็ท อมาลี ออยเยนี ดัชเชสในบาวาเรีย (เยอรมัน: Elisabeth Amalie Eugenie, Herzogin in Bayern) ทรงเป็นเจ้าหญิงเยอรมันจากราชวงศ์วิทเทิลส์บัคแห่งดัชชีบาวาเรีย พระนางสมรสกับจักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟที่ 1 แห่งออสเตรีย และได้ขึ้นเป็นจักรพรรดินีออสเตรียและพระราชินีแห่งฮังการี
| เอลีซาเบ็ทแห่งบาวาเรีย | |||||
|---|---|---|---|---|---|
ภาพเอลีซาเบ็ทในปี 1867 | |||||
| จักรพรรดินีมเหสีแห่งออสเตรีย พระราชินีมเหสีแห่งฮังการี และ โครเอเชีย สมเด็จพระราชินีมเหสีแห่งโบฮีเมีย | |||||
| ระหว่าง | 24 เมษายน 1854 – 10 กันยายน 1898 | ||||
| ราชาภิเษก | 8 มิถุนายน 1867 | ||||
| สมเด็จพระราชินีมเหสีลอมบาร์ดี-เวนีเชีย | |||||
| Tenure | 24 เมษายน 1854 – 12 ตุลาคม 1866 | ||||
| คู่อภิเษก | จักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟที่ 1 แห่งออสเตรีย | ||||
| พระราชบุตร | อาร์ชดัชเชสโซฟี อาร์ชดัชเชสจิเซลา อาร์ชดยุกรูดอล์ฟ มกุฎราชกุมารแห่งออสเตรีย-ฮังการี อาร์ชดัชเชสมารี วาเลรี | ||||
| |||||
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์วิทเทิลส์บัค | ||||
| พระราชบิดา | ดยุกมัคซีมีลีอาน โยเซฟที่ 1 ในบาวาเรีย | ||||
| พระราชมารดา | เจ้าหญิงลูโดวิกาแห่งบาวาเรีย | ||||
| ประสูติ | 24 ธันวาคม ค.ศ. 1837 มิวนิก, ราชอาณาจักรบาวาเรีย (ของเยอรมันใหม่) | ||||
| สวรรคต | 10 กันยายน ค.ศ. 1898 (60 ปี) เจนีวา , สวิตเซอร์แลนด์ (ถูกลอบปลงพระชนม์) | ||||
| ศาสนา | โรมันคาทอลิก | ||||
| ลายพระอภิไธย | |||||
พระราชประวัติ
ดัชเชสเอลีซาเบ็ทเสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2380 ณ ปราสาทโพเซ็นฮอฟเฟ็น เมืองมิวนิก ราชอาณาจักรบาวาเรีย เป็นพระธิดาองค์ที่ 2 ในดยุกมัคซีมีลีอาน โยเซฟที่ 1 ในบาวาเรีย (พระโอรสองค์เดียวในดยุคพิอุส ออกัสตัสแห่งบาวาเรียและเจ้าหญิงอาเมลี่ หลุยส์แห่งอาเรนเบิร์ก) และเจ้าหญิงลูโดวิก้าแห่งบาวาเรีย (พระราชธิดาในพระเจ้ามักซีมีเลียนที่ 1 โยเซฟแห่งบาวาเรียและเจ้าหญิงแคโรไลน์แห่งบาเดิน เมื่อทรงพระเยาว์ พระองค์มีพระนามเล่นว่า ซีซี่ (Sisi) โดยพระองค์ทรงชอบเล่นผาดโผน ทรงม้าล่าสัตว์ และทรงหลงใหล สนพระทัยในธรรมชาติ พระองค์มีพระเชษฐา 2 พระองค์ พระเชษฐภัคินี 1 พระองค์ พระอนุชา 2 พระองค์ และพระขนิษฐา 3 พระองค์ โดยพระบิดาและมารดานั้น โดยเฉพาะพระมารดา ทรงเข้มงวดเรื่องการจัดหาคู่ครองให้พระราชบุตร โดยครั้งแรกนั้น พระมารดาของพระองค์ทรงจัดหาคู่ครองให้ ดัชเชสเฮเลน นั่นคือสมเด็จพระจักรพรรดิฟรานซ์ โยเซฟที่ 1 แห่งออสเตรีย พระโอรสในเจ้าหญิงโซฟี ผู้เป็นพระเชษฐภัคินีของเจ้าหญิงลูโดวิก้า และเป็นพระมาตุจฉาในดัชเชสเฮเลน และดัชเชสเอลีซาเบ็ท โดยทั้ง 3 พระองค์นั้นเสด็จไปแปรพระราชฐานในรัฐอัปเปอร์ ออสเตรีย ประเทศออสเตรีย ตามคำทูลเชิญของเจ้าหญิงโซฟี โดยทั้ง 4 พระองค์ได้หวังว่า สมเด็จพระจักรพรรดิฟรานซ์ โยเซฟจะทรงสนพระราชหฤทัยในตัวดัชเชสเฮเลน ซึ่งขณะนั้น สมเด็จพระจักรพรรดิมีพระชนมายุ 23 พรรษา และดัชเชสเฮเลนมีพระชนมายุ 18 ชันษา แต่แทนที่พระองค์จะทรงเลือกดัชเชสเฮเลน ในการเป็นพระมเหสีนั้น พระองค์กลับเลือกดัชเชสเอลีซาเบ็ทแทน ซึ่งขณะนั้นพระองค์มีพระชนมายุเพียงแค่ 15 ชันษา การที่สมเด็จพระจักรพรรดิเลือกพระองค์เป็นองค์พระจักรพรรดินีมเหสีนั้น สร้างความประหลาดใจและเสียงคัดค้านจากพระมารดาของทั้งสอง โดยเฉพาะพระมารดาของสมเด็จพระจักรพรรดิฟรานซ์ โยเซฟที่ทรงไม่ชอบพระองค์ตั้งแต่ที่สมเด็จพระจักรพรรดิทรงเลือกที่จะอภิเษกสมรสด้วย หลังจากที่ทั้ง 2 พระองค์ทรงได้พบรู้จักและวิสาสะกันเพียงไม่กี่วัน
ทั้งสองพระองค์ทรงเข้าพิธีอภิเษกสมรสเมื่อวันที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2397 ณ มหาวิหารเซนต์ สตีเฟน กรุงเวียนนา โดยหลังจากที่พระองค์ทรงเป็นสมเด็จพระจักรพรรดินีแห่งออสเตรียแล้ว พระองค์ทรงถูกกีดกัน กลั่นแกล้งต่าง ๆ นานา โดยอาร์ชดัชเชสบางพระองค์ รวมทั้งอาร์ชดัชเชสโซฟี พระสัสสุด้วย เพื่อลดความสำคัญของพระองค์ลงไป แต่พระองค์ก็ทรงได้รับความช่วยเหลือ และความเมตตาจากอาร์ชดยุกและอาร์ชดัชเชสหลายพระองค์ รวมทั้งพระสวามีของพระองค์ด้วย สมเด็จพระจักรพรรดิฟรานซ์ โยเซฟ และสมเด็จพระจักรพรรดินีเอลีซาเบ็ทมีพระราชโอรส 1 พระองค์ และพระราชธิดา 3 พระองค์ ดังนี้
- อาร์ชดัชเชส โซฟี เฟรเดอริคเก้ โดโรเธีย มาเรีย โยเซฟ่า แห่งออสเตรีย ประสูติเมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2398 ทรงสิ้นพระชนม์ตั้งแต่ยังทรงเป็นทารกเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2400 สิริพระชันษาได้เพียง 2 ชันษา
- อาร์ชดัชเชส กิเซล่า หลุยส์ มารี แห่งออสเตรีย ประสูติเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2399 สิ้นพระชนม์วันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2475ทรงอภิเษกสมรสกับเจ้าชายลีโอโพลด์แห่งบาวาเรีย มีพระโอรสและพระธิดารวม 4 พระองค์
- อาร์ชดยุก รูดอล์ฟ ฟรานซ์ คาร์ล โยเซฟ มกุฎราชกุมารแห่งออสเตรียและฮังการี ประสูติเมื่อวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2401 ทรงอภิเษกสมรสกับ เจ้าหญิงสเตฟานี่แห่งเบลเยียม มีพระธิดา 1 พระองค์ ทรงสิ้นพระชนม์จากการปลงพระชนม์ชีพตัวเองด้วยพระแสงปืนเมื่อวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2432
- อาร์ชดัชเชส มารี-วาเลอรี มาธิลด์ อามีลี่ แห่งออสเตรีย ประสูติเมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2411 ทรงสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2467 ทรงอภิเษกสมรสกับ อาร์ชดยุกฟรานซ์ ซัลเวเตอร์แห่งออสเตรีย เจ้าชายแห่งทัสคานี มีพระราชบุตร 10 พระองค์
สมเด็จพระจักรพรรดินี
สมเด็จพระจักรพรรดินีเอลีซาเบ็ท ทรงได้ชื่อว่าเป็นจักรพรรดินีที่สิริโฉมที่สุดในโลก เพราะด้วยพระพักตร์ที่ทรงสิริโฉมงดงาม อีกทั้งพระเกศายาวเกือบจรดพระบาท โดยพระองค์มักจะไม่ออกงานสังคม หรือปฏิบัติพระราชกรณียกิจอันใด เหตุเนื่องจากทรงประทับอยู่แต่ในพระราชวังอิมพีเรียลฮอฟบูร์ก เพื่อบำรุงความงามของพระองค์ โดยนาน ๆ ครั้ง พระองค์จะทรงยอมปรากฏพระองค์ต่อสาธารณชนสักครั้ง ทำให้ทุกครั้งที่เสด็จออกปรากฏพระองค์ พสกนิกรจะคอยรับเสด็จเพื่อชมพระโฉมของพระองค์อย่างแน่นขนัดทุกครั้ง อย่างเช่นครั้งหนึ่ง เสด็จพระราชดำเนินพร้อมกับสมเด็จพระราชสวามีไปยังมหาวิหารเซนต์ สตีเฟน กรุงเวียนนา ปรากฏว่าพสกนิกรมาเฝ้ารับเสด็จจำนวนมาก เหตุที่มาเฝ้ารับเสด็จก็เพราะเนื่องจากอยากเห็นความงามของพระองค์นั่นเอง
ด้วยความที่ทรงสิริโฉมงดงามนี่เอง ทำให้มีบรรดาอาร์ชดัชเชสหลายพระองค์ รวมทั้งอาร์ชดัชเชสโซฟี พระสัสสุที่ทรงไม่ชอบพระองค์มาตั้งแต่ต้น ทรงคอยให้ร้าย ทรงอิจฉา ริษยาพระองค์ตลอดเวลา ส่วนตัวพระองค์เองจึงทรงหลบพระองค์ไปแปรพระราชฐานที่ต่าง ๆ เช่นเกาะมาไดร่า ประเทศโปรตุเกส ฮังการี ประเทศอังกฤษ หรือก็เกาะคอร์ฟู ประเทศกรีซ เพื่อทรงหลีกเลี่ยงเรื่องวุ่นวายทั้งหลายในราชสำนัก และเพื่อทรงพักผ่อนอีกทั้งบำรุงความงามของพระองค์ เพื่อเรียกความมั่นพระทัยในพระองค์กลับคืนมา นอกจากนี้ พระองค์ยังมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สร้างพระราชวังอาร์คิเลียน ที่เกาะคอร์ฟูขึ้น เพื่อทรงใช้เป็นที่ประทับส่วนพระองค์ (หลังจากที่พระองค์ทรงสิ้นพระชนม์ สมเด็จพระจักรพรรดิวิลเฮล์มที่ 2 แห่งเยอรมนีทรงซื้อไว้เป็นพระราชฐานส่วนพระองค์) โดยเมื่อพระองค์ทรงประทับอยู่ในเกาะคอร์ฟู พระองค์จะมีพระบรมราชโองการให้ครูสอนภาษากรีกมาสอนพระองค์ และนอกจากนี้ พระองค์ยังทรงศึกษาประวัติศาสตร์และความเป็นอยู่ของประชาชน ทำให้พระองค์ทรงเป็นที่รู้จักของประชาชน โดยให้ความสำคัญมากพอๆกับ สมเด็จพระราชาธิบดี และสมเด็จพระราชินีแห่งกรีซเลยทีเดียว
พระองค์ไม่ได้ทรงขึ้นชื่อลือชาในเพียงในเรื่องของความงาม เป็นเรื่องของการแต่งฉลองพระองค์ การลดน้ำหนัก และการออกกำลังพระวรกายของพระองค์อีกด้วย ซึ่งพระองค์จะทรงใช้เวลาส่วนใหญ่ทุ่มเทให้กับความงามของพระองค์ โดยจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์กล่าวไว้ว่า พระกฤษฎี หรือบั้นพระเอวของพระองค์ทรงมีความยาวแค่ 20 นิ้ว หรือ 50 เซนติเมตร พร้อมกับความสูงของพระองค์ 172 เซนติเมตร และน้ำหนัก 50 กิโลกรัม ซึ่งในสมัยปัจจุบันเห็นว่าค่อนข้างน้อยสำหรับความสูงขนาดนี้ ซึ่งด้วยความที่พระองค์ทรงมัวแต่หมกมุ่นเรื่องของความงามงาม พระองค์ทรงไม่สนพระทัยที่ พระสวามีของพระองค์ทรงมีความสัมพันธ์ชู้สาวกับนักแสดงหญิง แค็ททารีน่า แชร็ท
โดยส่วนของพระวรกายที่พระองค์ทรงพอพระทัยมากที่สุดคือ พระเกศาที่ยาวเกือบจรดเท้า ที่พระองค์ทรงใช้เวลาบำรุงรักษาพระเกศาของพระองค์ให้มีสุขภาพดีอยู่เสมอ โดยจะมีพระบัญชาให้ช่างพระเกศาส่วนพระองค์ถักพระเกศาเป็นเปียรวบขึ้นไปม้วนเป็นพระเศียร โดยต้องสระพระเกศาทุกๆ 3 สัปดาห์ ซึ่งแต่ละครั้งใช้เวลาถึง 1 วันเต็มๆ โดยใช้ครีมแชมพูที่คิดดัดแปลงอยู่เรื่อยๆ ส่วนธรรมดาก็จะบำรุงรักษาพระเกศาอีกรูปแบบหนึ่ง โดยใช้เวลาอย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 3 ชั่วโมง ดังนั้น ช่างพระเกศาจึงเป็นบุคคลสำคัญคนหนึ่งในราชสำนัก ที่จะคอยสอดส่องดูแลพระเกศาของพระองค์ตลอดเวลา
ในปีพ.ศ. 2432 พระทัยของพระองค์แทบแตกสลาย เพราะเนื่องจากการสิ้นพระชนม์กะทันหันของพระราชโอรสเพียงพระองค์เดียว มกุฎราชกุมารรูดอล์ฟ ซึ่งทรงสิ้นพระชนม์ด้วยพระแสงปืน โดยทรงยิงปลิดพระชนม์ชีพพระองค์เอง และนางสนมลับที่พระองค์ทรงมีความสัมพันธ์ลับด้วย บารอนเนสแมรี่ เว็ทเซร่า โดยพระศพถูกพบที่คฤหาสน์ล่าสัตว์มาเยอร์ลิ่ง
หลังจากการสิ้นพระชนม์ของพระราชโอรสแล้ว พระองค์ก็ทรงประพาสแปรพระราชฐานเพื่อในการฟื้นฟูพระทัยให้กลับมาสู่สภาวะปกติ แทนที่พระองค์จะทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจต่างๆพร้อมพระราชสวามี พระองค์ทรงหันกลับมาทำการบำรุงความงามและพระเกศาดังเดิม…
การลอบปลงพระชนม์
เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2441 สมเด็จพระจักรพรรดินีเอลีซาเบ็ททรงถูกปลงพระชนม์ ณ เมืองเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งขณะนั้น พระองค์กำลังทรงพักผ่อนแปรพระราชฐาน พร้อมด้วยนางกำนัลคนสนิท เค้านท์เตสสตาร์เรย์ โดยทรงถูกมีดแทงกลางพระหทัยโดยนักอนาธิปไตยนิยม ลุยกิ ลูเชนี โดยเมื่อลูเชนีถูกนำตัวขึ้นศาล เขากล่าวว่าจะปลงพระชนม์พระบรมวงศานุวงศ์ราชวงศ์ออลีญงส์ของฝรั่งเศสเท่านั้น โดยเขาคิดว่าพระองค์คือพระบรมวงศานุวงศ์ฝรั่งเศส แต่หลังจากนั้น เขาพูดว่า "ฉันอยากฆ่าราชวงศ์ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นใครก็ตาม" ศาลจึงตัดสินให้ประหารชีวิตลุยกิ ลูเชนี
ส่วนพระศพของพระองค์ถูกย้ายมายังกรุงเวียนนา โดยเมื่อมาถึงตัวเมือง ประชาชนต่างมีความโศกเศร้าเสียใจเป็นอย่างยิ่ง และมาเฝ้ารับเสด็จเป็นครั้งสุดท้าย โดยเฉพาะกับสมเด็จพระจักรพรรดิฟรานซ์ โยเซฟ พระราชสวามี ผู้ทรงเหมือนพระหทัยแตกสลายไปตลอดกาล พระศพถูกฝังที่วิหารฮาพส์บวร์ค ซึ่งเป็นสถานที่ฝังพระศพพระบรมวงศานุวงศ์ออสเตรียมาช้านาน
ราชตระกูล
| ดัชเชสเอลีซาเบ็ทแห่งบาวาเรีย | พระชนก: ดยุคแม็กซีมีเลียน โยเซฟแห่งบาวาเรีย | พระอัยกาฝ่ายพระชนก: ดยุคพิอุส ออกัสตัสแห่งบาวาเรีย | พระปัยกาฝ่ายพระชนก: ดยุควิลเฮล์มแห่งบาวาเรีย |
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: เค้านท์เตสแพลพาทีนมาเรีย แอนนาแห่งซไวบรืคเค็น-เบอร์เค็นเฟลด์ | |||
| พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: ดัชเชสอเมลี่ หลุยส์แห่งอาเรนเบิร์ก | พระปัยกาฝ่ายพระชนก: ดยุคหลุยส์-มารีแห่งอาเรนเบิร์ก | ||
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: เค้านท์เตสแอนน์แห่งเมลล์ลี่-เนสล์ | |||
| พระชนนี: เจ้าหญิงลูโดวิก้าแห่งบาวาเรีย | พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: พระเจ้ามักซีมีเลียนที่ 1 โยเซฟแห่งบาวาเรีย | พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ท่านเค้านท์เฟรเดอริก ไมเคิลแห่งซไวน์บรืคเคน-เบอร์เก็นเฟลด์ | |
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: เค้านท์เตสแพลพาทีนมารี ฟรานซิสก้าแห่งซาล์สแบช | |||
| พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: เจ้าหญิงแคโรไลน์แห่งบาเดิน | พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: มาร์เกรฟคาร์ล ลุดวิกแห่งบาเดน | ||
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: แลนด์เกรวีนอามีลี่แห่งเฮสส์-ดาร์มสตัดท์ |
อ้างอิง
- Brigitte Hamann: The Reluctant Empress: A Biography of Empress Elisabeth of Austria (Knopf: 1986)
- Brigitte Hamann: Sissi, Elisabeth, Empress of Austria (Taschen America: 1997) short, illustrated).
- Barry Denenburg: The Royal Diaries Elisabeth, The Princess Bride
- Konstantin Christomanos: Diaries (Tagebuchblaetter, several editions in Modern Greek, German, French)
- Matt Pavelich: Our Savage (Shoemaker & Hoard: 2004)
- Nicole Avril: L'impératrice, Paris, 1993
- Matteo Tuveri: Specchi ad angoli obliqui. Diario poetico di Elisabetta d’Austria, Aracne Editrice, Roma, 2006
- Matteo Tuveri: Tabularium. Considerazioni su Elisabetta d'Austria, Aracne, Roma, 2007
แหล่งข้อมูลอื่น
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: Empress Elisabeth |
- Elisabeth gallery
- Elisabeth website
- [1] Empress Elisabeth
| ก่อนหน้า | เอลีซาเบ็ทแห่งออสเตรีย-ฮังการี | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| เจ้าหญิงมาเรีย แอนนาแห่งซาร์ดิเนีย | สมเด็จพระจักรพรรดินีแห่งออสเตรีย Empress of Austria (ค.ศ. 1854 - 1898) | เจ้าหญิงซีต้าแห่งบูร์บอง-ปาร์มา | ||
| สมเด็จพระราชินีมาเรีย แอนนา | สมเด็จพระราชินีแห่งฮังการี โบฮีเมีย โครเอเชีย สโลวีเนีย และดาลมาเทีย Queen of Hungary, Bohemia, Croatia, Slovenia, and Dalmatia (ค.ศ. 1854 - 1898) | สมเด็จพระราชินีซีต้า |