ดีเทอร์ รามส์

ดีเทอร์ รามส์ (อังกฤษ: Dieter Rams) นักออกแบบอุตสาหกรรมชาวเยอรมัน เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในฐานะนักออกแบบที่ปฏิวัติรูปแบบเครื่องใช้ไฟฟ้าของ Braun และ เฟอร์นิเจอร์ที่ผลิตในประเทศอังกฤษของ Vitsœ ทั้งยังร่วมงานกับสถานศึกษาด้านการออกแบบอุตสาหกรรมต่างๆที่เน้นลัทธินิยมการใช้งานจริง (functionalism) ในแนวการทำงานออกแบบ ดีเทอร์ รามส์ มีความเชื่อในเรื่อง "การออกแบบที่น้อยกว่า แต่ดีกว่า" ("less but better") ซึ่งเป็นแนวทางการออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีลักษณะที่ "ตัดทอนสิ่งไม่จำเป็น" แต่มีคุณภาพที่ตอบสนองผู้ใช้แบบเหนือกาลเวลา (timeless) ผลงานเหล่านี้ยังมีอิทธิพลต่อการออกแบบผลิตภัณฑ์รุ่นหลังเป็นจำนวนมาก และทำให้ ดีเทอร์ รามส์ เป็นที่รู้จักทั่วโลก

ดีเทอร์ รามส์
ดีเทอร์ รามส์ ที่ Vitsœ
เกิด	20 พฤษภาคม ค.ศ. 1932 (89 ปี) วิสบาเดน, เฮสเซน, เยอรมนี
สัญชาติ
อาชีพ	นักออกแบบอุตสาหกรรม
ผลงานที่โดดเด่น

ชีวประวัติการทำงาน

ดีเทอร์ รามส์ เริ่มเรียนสถาปัตยกรรมศาสตร์และการตกแต่งภายในที่ โรงเรียนศิลปะวีสบาเดน (Wiesbaden School of Art) ประเทศเยอรมนี ช่วงหลังจบสงครามโลกครั้งที่ 2 ไม่นานนัก เขาพักการศึกษาเพื่อรับประสบการณ์การฝึกงานช่างไม้ 1 ปี และหลังจากจบการศึกษาในปี 1953 เขาเริ่มประกอบวิชาชีพครั้งแรกกับสถาปนิกที่ชื่อ คาร์ล-อ็อตโต อาเปล (Karl-Otto Apel) ที่แฟรงก์เฟิร์ตในเยอรมนี ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เยอรมนีกำลังฟื้นฟูประเทศหลังจากการแพ้สงคราม ทำให้เขาได้มีโอกาสร่วมงานกับสำนักงานสถาปนิกจากอเมริกันอย่าง Skidmore, Owings & Merrill (SOM)

หลังจากทำงานกับอาเปลไม่นาน ปี 1955 เขาก็เปลี่ยนงานไปเป็นสถาปนิกและนักออกแบบภายในให้กับบริษัทขายเครื่องใช้ไฟฟ้า Braun เมื่อทำงานเพียง 4 ปี เขาก็ได้เลื่อนตำแหน่งเป็น Chief Design Officer ดูแลงานออกแบบอุตสาหกรรมในปี 1961 และก็ตำรงตำแหน่งนี้มาจนถึงปี 1995

เขายอมรับว่า การใกล้ชิดกับตาของเขาที่เป็นช่างไม้ รวมทั้งงานสถาปัตยกรรมโดยเฉพาะงานของสถาปนิกเยอรมันเช่น Mies van der Rohe และ Walter Gropius ได้ส่งอิทธิพลไปถึงการทำงานออกแบบผลิตภัณฑ์ของเขาเป็นอย่างมาก และการได้ทำงานกับสถาปนิกอย่าง SOM และอาเปล ก็ทำให้เขาเรียนรู้ถึงความใส่ใจในรายละเอียดทุกๆ ขั้นตอนการออกแบบ โดยเฉพาะการให้ความสำคัญในขั้นตอนการทำแบบจำลอง และต้นแบบเป็นอย่างมาก

"งานออกแบบมีหน้าที่ทำให้ชีวิตง่ายขึ้น ของสิ่งนั้นต้องตรงกับนิสัยและเข้ากันได้กับสภาพแวดล้อมของผู้ใช้"— Dieter Rams

หลักการ "Good Design"

ดีเทอร์ รามส์ นำเสนอแนวคิดเรื่องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืน ในกล่าวสุนทรพจน์ ณ เมืองนิวยอร์ก ถึงความสำคัญของการนำ “ศาสตร์ของผู้ใช้” (User-centered Design) มาเป็นหัวใจหลักในการออกแบบ จากการตั้งคำถามตัวเองว่า "การออกแบบของฉันเป็นการออกแบบที่ดีไหม" ("Is my design good design?") คำตอบที่เขาก่อขึ้นกลายเป็นรากฐานสำหรับหลักสิบประการที่โด่งดังของเขา คือ "หลักการออกแบบที่ดี" (Good Design Principles):

1. ต้องมีความสดใหม่ หรือ เป็นนวัตกรรม (good design is innovative) - การออกแบบที่สร้างสรรค์ขึ้นเรื่อยๆ จะควบคู่ไปกับการปรับปรุงเทคโนโลยีซึ่งไม่อาจสิ้นสุดลงได้ เนื่องจากการพัฒนาด้านเทคโนโลยีที่ต่อเนื่องจะถือเป็นโอกาสใหม่สำหรับการออกแบบใหม่อยู่เสมอ
2. ต้องเกิดประโยชน์กับผู้ใช้อย่างแท้จริง (good design makes a product useful) - เมื่อผลิตภัณฑ์ถูกซื้อเพื่อนำมาเพื่อตอบสนองการใช้งานนั้นไม่เพียงพออีกต่อไป แต่ยังต้องคำนึงถึงด้านความงามและจิตวิทยาของผู้ใช้ การออกแบบที่ดีต้องเน้นถึงประโยชน์ใช้สอยของผลิตภัณฑ์ซึ่งไม่มีสิ่งใดกีดขวางในการเข้าถึงประโยชน์นั้น และสามารถตอบโจทย์ของผู้ใช้ได้ตรงเป้าหมาย
3. ต้องมีความสวยงาม (good design is aesthetic) - คุณภาพด้านสุนทรียศาสตร์ของผลิตภัณฑ์เป็นส่วนชี้นำสำคัญไปสู่ความเป็นประโยชน์ของผลิตภัณฑ์ เนื่องจากผลิตภัณฑ์ที่ถูกนำมาใช้ทุกวันจะมีผลต่อผู้คนและความเป็นอยู่ที่ดีของผู้ใช้ ดังนั้นวัตถุที่ได้รับการออกแบบและผลิตอย่างดีเท่านั้นจึงจะสามารถมีความสวยงาม
4. ต้องทำให้ผู้ใช้สามารถเข้าใจได้อย่างง่ายดาย (good design makes a product understandable) - การออกแบบที่ดีจะสามารถอธิบายโครงสร้างที่ประกอบเป็นผลิตภัณฑ์ ดีกว่านั้นคือ สามารถแสดงการทำงานของผลิตภัณฑ์อย่างชัดเจนโดยการใช้การหยั่งรู้ของผู้ใช้ และที่ดีที่สุดคือ เป็นผลิตภัณฑ์ที่อธิบายตัวมันเองได้
5. ต้องทำให้เกิดประสบการณ์ที่ลื่นไหลไม่สร้างความรำคาญในการใช้ (good design is unobstrusive) - ผลิตภัณฑ์เป็นเหมือนเครื่องมือในการเติมเต็มความต้องการของผู้ใช้ ไม่เป็นเพียงของตกแต่งหรืองานศิลปะ การออกแบบที่ดีควรเป็นแบบที่เป็นกลางและไม่ฟุ่มเฟือยเพื่อให้ผู้ใช้มีพื้นที่ว่างสำหรับการแสดงออกความเป็นตัวเอง
6. ต้องซื่อสัตย์และตรงไปตรงมา (good design is honest) - การออกแบบที่ดีไม่ทำให้ผลิตภัณฑ์ดูมีนวัตกรรม มีประสิทธิภาพ หรือมีคุณค่า มากกว่าที่เกินความเป็นจริง หรือไม่พยายามที่ให้คำสัญญากับผู้บริโภคที่ไม่สามารถทำให้เป็นจริงได้
7. ต้องคงทนอยู่ได้ยืนนาน (good design is long-lasting) - โดยหลีกเลี่ยงการเป็นสินค้าแฟชั่นหรือตามกระแสและยังต้องไม่ดูโบราณ การออกแบบที่ดีนั้นไม่เหมือนการออกแบบสินค้าแฟชั่นตรงที่จะสามารถใช้งานได้เป็นเวลานานหลายๆปี แม้กระทั่งในปัจจุบันเราจะอยู่ในสังคมของการใช้แล้วทิ้งก็ตาม
8. ต้องเจาะลึกถึงรายละเอียดต่างๆอย่างครบถ้วน (good design is thorough down to the last detail) - ไม่มีอะไรที่จะออกแบบไปโดยพลการ การดูแลเอาใจใส่และความถูกต้องแม่นยำในเข้าใจผู้ใช้ในกระบวนการออกแบบแสดงความเคารพต่อผู้บริโภค
9. ต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (good design is environmentally friendly) - การออกแบบที่ดีต้องทำให้เกิดส่วนสำคัญในการรักษาสิ่งแวดล้อม ช่วยประหยัดทรัพยากรและลดมลภาวะทางกายภาพและมลภาวะทางตาได้ตลอดวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์
10. ต้องทำให้เรียบง่ายอย่างมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ (good design is as little design as possible) - "น้อยกว่า แต่ดีกว่า" เพราะมุ่งเน้นประเด็นที่สำคัญ และผลิตภัณฑ์จะตัดทิ้งในทุกสิ่งที่ไม่จำเป็น กลับสู่ความบริสุทธิ์ กลับสู่ความเรียบง่าย

“งานออกแบบที่ดีที่สุด คืองานออกแบบที่น้อยที่สุด”— Dieter Rams

ผลงานออกแบบที่โดดเด่น

•  

  ชั้นวางระบบโมดูล่า 606 Universal Shelving System, Vitsœ, 1960

•  

  Braun SK 61

•  

  Tonarmwaage, 1962

•  

  Braun Dieter Rams Lighter

•  

  ภาพเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์ออกแบบโดย Jon Ive และ Dieter Rams

อ้างอิง

1. http://www.tcdc.or.th/articles/design-creativity/14980/#Design-Icon--%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C-%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%8B%E0%B9%8C-Dieter-Rams-
2. https://themomentum.co/successful-opinion-dieter-rams/
3. https://www.vitsoe.com/de/ueber-vitsoe/gutes-design
4. https://www.fastcompany.com/1669725/dieter-rams-on-good-design-as-a-key-business-advantage
5. https://www.tcdcconnect.com/content/1175/10-principles-diter-rams^{[ลิงก์เสีย]}