ทางรถไฟสายหนองคาย–เวียงจันทน์

ทางรถไฟสายหนองคาย–เวียงจันทน์ ขบวนรถไฟระหว่างประเทศ ขณะออกจากสถานีรถไฟท่านาแล้งมุ่งไปยังสถานีรถไฟหนองคาย ข้อมูลทั่วไป ที่ตั้ง จังหวัดหนองคาย ประเทศไทย นครหลวงเวียงจันทน์ ประเทศลาว ปลายทาง หนองคาย ท่านาแล้ง จำนวนสถานี 2 การดำเนินงาน เปิดเมื่อ 5 มีนาคม พ.ศ. 2552 เจ้าของ การรถไฟแห่งประเทศไทย ข้อมูลทางเทคนิค ระยะทาง 5.35 กม. (3.32 ไมล์) รางกว้าง 1,000 mm (3 ft 3 ^3⁄8 in) มีเตอร์เกจ

ทางรถไฟสายหนองคาย–เวียงจันทน์ สัญลักษณ์ ทางรถไฟสายชุมทางถนนจิระ–หนองคาย 621.10 หนองคาย 621.91 623.58 ตลาดหนองคาย(เดิม หนองคาย) 623.76 สะพานมิตรภาพ, แม่น้ำโขง1170 ม. 626.58 ท่านาแล้ง 627.26 เขตโลจิสติกนครหลวงเวียงจันทน์ 635.06 คำสะหวาด(เดิม เวียงจันทน์)

ทางรถไฟสายหนองคาย–เวียงจันทน์ เป็นทางรถไฟระหว่างประเทศที่เชื่อมประเทศไทยและประเทศลาว มีระยะทางทั้งหมด 5.35 กิโลเมตร มีจุดเริ่มต้นจากสถานีรถไฟหนองคายข้ามสะพานมิตรภาพไทย–ลาว 1 จนถึงสถานีปลายทางคือท่านาแล้ง เคยเป็นเส้นทางรถไฟเพียงสายเดียวของประเทศลาว ตั้งแต่ พ.ศ. 2552–2564 มีระยะทาง 3.5 กิโลเมตรในเขตแดนของลาว

ประวัติ

ทางรถไฟสายหนองคาย–ท่านาแล้งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการทางรถไฟผ่านทวีปเอเชียขององค์การสหประชาชาติ ในปี พ.ศ. 2543 รัฐบาลไทยเล็งเห็นถึงความสำคัญของกิจการรถไฟ จึงสร้างรางรถไฟไว้บริเวณกลางสะพานมิตรภาพไทย–ลาว 1 จากนั้นได้ให้การรถไฟแห่งประเทศไทยก่อสร้างทางรถไฟจากกลางสะพานมิตรภาพเชื่อมต่อกับสถานีรถไฟหนองคายใหม่ เป็นระยะทาง 2.657 กิโลเมตร

ทว่ารัฐบาลลาวประสบปัญหาเศรษฐกิจฟองสบู่แตกในปี พ.ศ. 2540 การก่อสร้างจึงหยุดชะงักไป ทางรัฐบาลไทยจึงให้ความช่วยเหลือโดยการให้การรถไฟแห่งประเทศไทยว่าจ้างบริษัทที่ปรึกษาสำรวจและออกแบบโครงการในปี พ.ศ. 2543 และสำเร็จในปี พ.ศ. 2544 โดยจะเป็นการสร้างเส้นทางรถไฟจากสะพานมิตรภาพไปยังบ้านดงโพสี เมืองหาดทรายฟอง นครหลวงเวียงจันทน์เป็นระยะทาง 3.5 กิโลเมตร จากนั้นจึงลงนามในสัญญารับการช่วยเหลือจากรัฐบาลไทยในจำนวนวงเงิน 197 ล้านบาท ในจำนวนนี้ร้อยละ 30 เป็นเงินให้เปล่า ส่วนอีกร้อยละ 70 เป็นเงินกู้ยืมดอกเบี้ยต่ำ เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2549 ระหว่างการก่อสร้าง รัฐบาลลาวต้องทำการบุกเบิกพื้นที่ป่า โยกย้ายสิ่งกีดขวางออกจากแนวทางรถไฟ รวมทั้งเวนคืนที่ดินราษฎรบ้านดงโพสีออกไปสามหลัง ใช้งบประมาณ 15 ล้านกีบ และและมอบข้าวสารจำนวน 8.41 ตัน ชดเชยแก่ราษฎรที่ถูกเวนคืนพื้นที่ทำนา และใช้งบประมาณชดเชย 24,390,800 กีบ

หลังการก่อสร้างแล้วเสร็จในเดือนเมษายน พ.ศ. 2551 ได้มีการทดลองเดินรถครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 และได้มีพิธีเปิดเดินรถปฐมฤกษ์เมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2552 การนี้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จประทับรถไฟพระที่นั่งจากสถานีรถไฟอุดรธานีถึงหนองคาย เพื่อเป็นองค์ประธานในพิธีดังกล่าว จากนั้นพระองค์ประทับรถไฟพระที่นั่งจากสถานีรถไฟหนองคายไปยังสถานีรถไฟท่านาแล้งในประเทศลาว ตามคำกราบทูลบังคมทูลของบุนยัง วอละจิด รองประธานาธิบดีลาว แล้วจึงเสด็จกลับ

ผลของการเดินรถเส้นทางใหม่ที่เบนเส้นทางไปหาสะพานมิตรภาพนี้ ส่งผลให้สถานีหนองคาย (เก่า) เปลี่ยนชื่อเป็นสถานีรถไฟตลาดหนองคาย เพื่อป้องกันการสับสนกับสถานีรถไฟหนองคาย (ใหม่) ภายหลังสถานีรถไฟตลาดหนองคายถูกยุบเป็นที่หยุดรถตลาดหนองคาย และยกเลิกการบริการเดินรถมายังที่หยุดตลาดหนองคายในปี พ.ศ. 2551 โดยการรถไฟแห่งประเทศไทยนำที่ดินของที่หยุดรถหนองคายจำนวน 30 ไร่ไปทำประโยชน์อื่นเพื่อสร้างรายได้

23 มีนาคม พ.ศ. 2560 มีพิธีส่งมอบเปิดใช้ส่วนต่อขยายระยะที่หนึ่ง สำหรับสร้างเส้นทางรถไฟและสถานีกองเก็บตู้สินค้าของสถานีรถไฟท่านาแล้ง ก่อสร้างด้วยวงเงิน 655.23 ล้านบาท

เส้นทาง

 

สถานีรถไฟท่านาแล้ง

 

ชานชาลาสถานีรถไฟท่านาแล้ง

 

รถไฟขณะเคลื่อนตัวออกจากสถานีรถไฟหนองคายไปยังท่านาแล้ง

ทางรถไฟสายหนองคาย–ท่านาแล้งเป็นส่วนต่อขยายของเส้นทางทางรถไฟสายชุมทางถนนจิระ–หนองคายของการรถไฟแห่งประเทศไทย โดยมีสถานีรถไฟหนองคายเป็นสถานีปลายทางของไทย เมื่อเดินรถผ่านกึ่งกลางของสะพานมิตรภาพไทย–ลาว 1 ก็จะเข้าสู่พรมแดนของประเทศลาว และมีสถานีรถไฟเพียงแห่งเดียวในประเทศคือสถานีรถไฟท่านาแล้ง

แม้จะมีการเดินรถระหว่างประเทศก็ตาม แต่ที่ตั้งของสถานีรถไฟท่านาแล้งนั้นอยู่ไกลจากตัวเมืองนครหลวงเวียงจันทน์พอสมควร เพราะถ้าหากใช้บริการรถไฟก็ต้องใช้บริการรถโดยสารเพื่อเดินทางออกจากบ้านดงโพสีไปยังนครหลวงเวียงจันทน์อีกทอดหนึ่ง ดังนั้นการเดินทางด้วยรถไฟสายนี้จึงไม่ได้รับความนิยมเท่าใด

ปัจจุบันประเทศลาวมีโครงการก่อสร้างส่วนต่อขยายระยะที่สอง ก่อสร้างเส้นทางจากสถานีรถไฟท่านาแล้งไปยังสถานีรถไฟคำสะหวาด ระยะทาง 7.5 กิโลเมตร ณ บ้านคำสะหวาด เมืองไชยเชษฐา นครหลวงเวียงจันทน์ ด้วยวงเงิน 994.68 ล้านบาท ซึ่งตั้งอยู่ในย่านใจกลางเมืองหลวง ห่างจากพระธาตุหลวง อันเป็นจุดหมายตาสำคัญเพียง 4 กิโลเมตร และห่างจากสถานีรถไฟนครหลวงเวียงจันทน์ ของทางรถไฟสายเวียงจันทน์–บ่อเต็น ที่บ้านไซ ราว 10 กิโลเมตร

สถานี

ทางรถไฟสายหนองคาย–เวียงจันทน์ ปัจจุบันประกอบไปด้วยสถานีสองสถานี และอีกสถานีในอนาคตอีกหนึ่งแห่ง ดังนี้

ชื่อสถานี/ที่หยุดรถ	รหัส	ระยะทาง (กิโลเมตร)	ชั้นสถานี	รัสพจน์	หมายเหตุ	ที่ตั้ง
หนองคาย	2208	621.10	1	นค.		หนองคาย ประเทศไทย
ท่านาแล้ง	7201	626.58		ลล.		นครหลวงเวียงจันทน์ ประเทศลาว
คำสะหวาด		635.06			ยังไม่เปิดใช้งาน

ทางแยกตลาดหนองคาย

ทางแยกตลาดหนองคาย เดิมเป็นอดีตสถานีรถไฟประจำจังหวัดหนองคาย และส่วนหนึ่งของทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน (ชุมทางถนนจิระ–หนองคาย) แต่หลังการก่อสร้างสถานีรถไฟหนองคายแห่งใหม่ที่เบนเส้นทางตามสะพานมิตรภาพไทย-ลาวแห่งที่หนึ่ง จึงยุบสถานีรถไฟหนองคายแห่งเดิม เป็นที่หยุดรถไฟตลาดหนองคาย มีสถานีหนึ่งแห่งและที่หยุดรถไฟหนึ่งแห่ง กระทั่ง พ.ศ. 2551 การรถไฟแห่งประเทศไทยได้ยกเลิกการเดินรถเข้าไปยังที่หยุดรถไฟตลาดหนองคาย

ชื่อสถานี/ที่หยุดรถ	รหัส	ระยะทาง (กิโลเมตร)	ชั้นสถานี	รัสพจน์	หมายเหตุ	ที่ตั้ง
หนองคาย	2208	621.10	1	นค.		หนองคาย ประเทศไทย
ตลาดหนองคาย	2209	623.58	ที่หยุดรถ	ตง.	ยกเลิก

การเดินรถ

มีการเดินรถในเส้นทางหนองคาย–ท่านาแล้งตั้งแต่เดือนมีนาคม พ.ศ. 2552 ดำเนินการโดยการรถไฟแห่งประเทศไทย เพราะประเทศลาวยังไม่มีกิจการรถไฟเป็นของตนเอง มีรถไฟสองขบวนไป-กลับระหว่างสถานีรถไฟหนองคายกับท่านาแล้งทุกวัน ระยะเวลาเดินทางราว 15 นาที ก่อนเดินทางต้องทำหนังสือผ่านแดนก่อนเดินทางทุกครั้ง และยังมีขบวนรถไฟอีสเทิร์นแอนด์โอเรียนทัลเอ็กซ์เพรสให้บริการในบางโอกาส

ดูเพิ่ม

• สถานีรถไฟท่านาแล้ง
• การขนส่งในประเทศลาว

อ้างอิง

1. "พระราชบัญญัติ เวนคืนอสังหาริมทรัพย์ ในท้องที่ตำบลมีชัย และตำบลหนองกอมเกาะ อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย เพื่อสร้างทางรถไฟสายหนองคาย–เวียงจันทน์ พ.ศ. 2540" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (66 ก): 13. 10 พฤศจิกายน 2540. Check date values in: |date= (help)
2. "เปิดเดินรถไฟหนองคาย-ท่านาแล้ง 5 มี.ค.ความสำเร็จอีกขั้นของลาวจาก Land lock สู่ Land link". MGR Online. 25 กุมภาพันธ์ 2552. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
3. "Laos link launched". Railway Gazette (ภาษาอังกฤษ). 1 มีนาคม 2550. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
4. "Testing takes train into Laos". Railway Gazette (ภาษาอังกฤษ). 1 มีนาคม 2551. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
5. "ประวัติการรถไฟแห่งประเทศไทย". การรถไฟแห่งประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม 2561. Check date values in: |accessdate= (help)
6. "เร่งเครื่องรถไฟไทย-ลาวเชื่อม"ท่านาแล้ง-เวียงจันทน์"รับเออีซี". ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. 16 พฤษภาคม 2557. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
7. ""สมเด็จพระเทพฯ" เสด็จเปิดรถไฟไทย-ลาวปฐมฤกษ์ - ชาวลาวภูมิใจรถไฟสายประวัติศาสตร์เส้นทางแรก". MGR Online. 5 มีนาคม 2552. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
8. "สั่งรถไฟเร่งแผนที่ดิน หลายแปลงมีลุ้นประมูล-ต่อสัญญารอบใหม่". Home. 27 มิถุนายน 2556. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)^{[ลิงก์เสีย]}
9. . สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ เวียงจันทน์. 24 มีนาคม 2560. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2017-07-20. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
10. "ไทยขยับสร้างอีก 7.5 กม.ทางรถไฟช่วงสุดท้ายไปเวียงจันทร์ หลังเปิดใช้ช่วงใหม่คลังสินค้าท่านาแล้ง". MGR Online. 25 มีนาคม 2560. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
11. "ไทย-ลาว เตรียมรับเสด็จฯ "สมเด็จพระเทพฯ" ทรงเปิดรถไฟปฐมฤกษ์". MGR Online. 4 มีนาคม 2552. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
12. สุนันทา เจริญปัญญายิ่ง. "ทางรถไฟที่เชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้าน". สถาบันการขนส่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม 2561. Check date values in: |accessdate= (help)
13. "ลาวเตรียมสร้างทางรถไฟท่านาแล้ง-เวียงจันทน์ภายในสิ้นปีนี้". ฐานเศรษฐกิจ. 29 มิถุนายน 2560. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
14. Rapeepat Mantanarat (2010-09-03). . TTR Weekly. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2013-12-25. สืบค้นเมื่อ 2011-03-13.
15. วรากรณ์ สามโกเศศ (28 ธันวาคม 2564). "ข้อมูล "รถไฟจีน-ลาว"". กรุงเทพธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2565. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
16. เอกรัช ศรีอาระยันพงษ์ (บรรณาธิการบริหาร) (2562). สายย่อ (PDF). วารสารรถไฟสัมพันธ์ (4:2562). p. 8. Check date values in: |year= (help)