ธนูและลูกธนู
ธนูและลูกธนู (อังกฤษ: Bow and arrow) จัดเป็นอาวุธระยะไกล ที่ได้รับการจารึกไว้ในประวัติศาสตร์ว่าเป็นวิวัฒนาการที่สำคัญในเกือบทุกวัฒนธรรมโบราณ โดยการยิงธนูถือเป็นศาสตร์และศิลป์อย่างหนึ่งที่ผู้ใช้ต้องใช้เวลาฝึกฝนเป็นระยะเวลานาน ปัจจุบันธนูได้ถูกพัฒนามาเพื่อใช้ในการล่าสัตว์ และเพื่อใช้ในการกีฬาเท่านั้น
หลักการทำงานของธนู
ธนูเป็นอุปกรณ์ที่ใช้คุณสมบัติการยืดหยุ่นของวัสดุ ซึ่งอาศัยหลักการพุ่งออกไปแบบโปรเจ็กไทล์และหลักอากาศพลศาสตร์ของลูกธนู เมื่อสายธนูได้ถูกง้าง และปล่อยออกมา จะทำให้เกิดการถ่ายเทพลังงานจลน์ของวัสดุที่เกร็งเกิดเป็นแรงผลักลูกธนู
ประวัติ
ธนูไม่ได้เป็นอาวุธระยะไกลชนิดแรกที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้น มันได้ถูกพัฒนาขึ้นมาจากหนังสติ๊กและหอกพุ่งแหลน ธนูเป็นสิ่งที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อใช้ในการล่าสัตว์และป้องกันตัวตั้งแต่ยุคดึกดำบรรพ์ โดยเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญต่อการดำรงชีพและการทหารของมนุษย์ในยุคโบราณ มีหลักฐานค้นพบหัวของลูกธนูโบราณที่ยังสภาพดีอยู่ประมาณ 64,000 ปีในถ้ำซิบูดูทวีปแอฟริกาใต้ และมีการค้นพบหินเหล็กไฟ (flint) ที่ถูกพันด้ามไว้ด้วยเอ็น ปีกลูกธนู (Fletching) ถูกทำด้วยขนนกติดกาวและผูกติดกับลำธนูตั้งแต่ช่วงยุคหินกลาง หรือประมาณ 16,000 ปีก่อนคริสตกาล
ธนูที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังคงสภาพดีอยู่ คือ ธนูที่ทำด้วยต้นเอล์มจากเมืองโฮล์มการ์ด (elm Holmegaard bow) ประเทศเดนมาร์ก ซึ่งคาดว่ากำเนิดในช่วง 9,000 ปีก่อนคริสตกาล ธนูชนิดนี้เป็นคันธนูไม้ที่มีประสิทธิภาพสูงที่ปัจจุบันยังคงผลิตตามรูปแบบสไตล์เมืองโฮล์มการ์ดอยู่
โครงสร้าง
ส่วนประกอบของธนู
องค์ประกอบพื้นฐานของธนูจะประกอบด้วยปีกธนูที่มีความยืดหยุ่น
ส่วนประกอบของธนูรีเคิร์ฟแบบสมัยใหม่
| อุปกรณ์หลัก
ศูนย์เล็ง (Sight)
อุปกรณ์เสริม
|
ส่วนประกอบของธนูแบบดั้งเดิม
ประเภทของธนู
ธนูแบบดั้งเดิม
ธนูประดิษฐ์ (Self Bow) เป็นธนูประดิษฐ์ในยุคแรกเริ่ม มีโครงสร้างไม่ซับซ้อน และมีขนาดเล็กสะดวกในการพกพาในพื้นที่จำกัดอย่างเช่น การล่าสัตว์ในป่า
ธนูยาว (Long Bow) เป็นธนูที่พัฒนาเพื่อใช้ในทางการทหาร โดยลักษณะของธนูส่วนปีกจะมีความยาวมากกว่าธนูสั้น เพื่อเพิ่มแรงส่งของลูกธนูให้ไกลขึ้น และเพิ่มอำนาจการทำลายล้างเพิ่มขึ้น ประเภทของธนูยาวจะแบ่งตามวัฒนธรรมต่างๆ เช่น ธนูยาวอังกฤษ, ธนูยุมิ (ธนูยาวญี่ปุ่น)
ธนูคอมโพสิท (Composite Bow) เป็นธนูที่มีส่วนประกอบของคันธนูหลายชิ้นส่วนมาประกอบเข้าด้วยกัน ธนูเตอร์กิส, ธนูสมัยราชวงศ์หมิง และ ธนูมองโกล
ทั้งนี้ธนูแบบดั้งเดิมยังมีแบบพิเศษอื่น ๆ อีกเช่น ธนูกักกุง (Gak Gung) ของเกาหลีที่ทำจากเขาควาย และธนูถักสายแอ่น (Cable-backed bow) ของชนเผ่าเอสกิโม
ธนูสมัยใหม่
ธนูปีกโค้งกลับ (Recurve Bow) เป็นธนูสมัยใหม่ที่รูปทรงใกล้เคียงกับธนูยาวโดยมีเคล็ดลับที่ส่วนปลายปีกของธนูจะมีรูปทรงโค้งกลับเพื่อทำให้เกิดความแม่นยำในการยิงเพิ่มขึ้น และธนูสมัยใหม่จะมีอุปกรณ์เสริมต่างๆเพื่อเพิ่มความแม่นยำในการยิง
ธนูทดกำลัง (Compound Bow) เป็นธนูที่มีการพัฒนาด้วยหลักกลศาสตร์สมัยใหม่โดยการใช้รอกทดกำลัง
ลูกธนู
ส่วนประกอบหลักของลูกธนูคือก้านธนู (Shaft) หัวลูกธนู (Arrow head) อยู่ตรงส่วนหน้าของลูกธนู ปีกธนูและน็อก อยู่ตรงส่วนท้ายของลูกธนู ปัจจุบันก้านธนูมักทำจากเส้นใยคาร์บอนแทนวัสดุไม้แบบดั้งเดิมเพราะให้ความตรง, น้ำหนัก และความทนทานดีกว่า ความยาวของลูกธนูแบบดั้งเดิมจะขึ้นอยู่กับประเภทของธนูในแต่ละวัฒนธรรม ความยาวของลูกธนูสมัยใหม่จะมีความยาวประมาณ 22 - 30นิ้ว
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- สมาคมกีฬายิงธนูแห่งประเทศไทย
- ชมรม Thailand Outdoor Archery(TOAC)
- Archerythai: Guide Article
- BBC: Guide to Archery