นกจาบดินอกลาย
| นกจาบดินอกลาย | |
|---|---|
| P. r. dusiti จาก อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ประเทศไทย | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | สัตว์ |
| ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
| ชั้น: | สัตว์ปีก |
| อันดับ: | นกเกาะคอน (Passeriformes) |
| วงศ์: | นกมุ่นรก (Pellorneidae) |
| สกุล: | Pellorneum |
| สปีชีส์: | ruficeps |
| ชื่อทวินาม | |
| Pellorneum ruficeps (Swainson, 1832) | |
.jpg.html){kind=link}
นกจาบดินอกลาย (อังกฤษ: puff-throated babbler หรือ spotted babbler; ชื่อวิทยาศาสตร์: Pellorneum ruficeps) เป็นนกในวงศ์นกมุ่นรก ในอันดับนกเกาะคอน ที่พบในเอเชีย โดยทั่วไปพบในป่าละเมาะและป่าดิบเขาชื้น ส่วนใหญ่ในพื้นที่ที่เป็นเนินเขา นกจาบดินอกลายหาอาหารเป็นฝูงเล็ก ๆ บนพื้นป่าที่มีเศษใบไม้ปกคลุมเพื่อหาเหยื่อ และโดยปกติจะอยู่ในที่ต่ำซึ่งพบเห็นได้ยาก นกจาบดินอกลายมีเสียงร้องที่ดังและรูปแบบเสียงแตกต่างกัน เช่น เสียงร้องตอนเช้า เสียงติดต่อกัน และเสียงเตือนภัย นกจาบดินอกลายเป็นชนิดต้นแบบ ของ สกุล Pellorneum ซึ่งในปัจจุบันอาจมีหลายเชื้อสาย
ลักษณะทางชีววิทยา
นกจาบดินอกลาย ลำตัวด้านบนมีสีน้ำตาล และด้านล่างสีขาวมีริ้วสีน้ำตาลเข้มบนหน้าอกและท้อง มีขนหัวสีน้ำตาลแดง มีแถบยาวสีน้ำตาลอ่อนบนตาทั้งสองข้าง (หน้าผาก) และแก้มมีริ้วสีดำ ลำคอเป็นสีขาวและบางครั้งพองออก และเป็นที่มาของชื่อในภาษาอังกฤษ (Puff-throated babbler) นกจาบดินอกลายมีขาที่แข็งแรงและใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่บนพื้นป่า มักจะเห็นพวกมันเดินในพงไม้เพื่อหาอาหารจำพวกแมลง พันธุ์ย่อยบางชนิดมีริ้วบนท้ายทอย (Mantle) ในขณะที่พันธุ์อื่น ๆ ไม่มีโดยเฉพาะอย่างยิ่งในคาบสมุทรอินเดีย
การแพร่กระจายพันธุ์เป็นไปอย่างกว้างขวาง และการแตกต่างของประชากรในชนิดย่อยซึ่งมีเกือบสามสิบชนิดย่อย ประชากรนกตัวอย่างที่ได้รับการขึ้นทะเบียนชื่อต้นแบบ พบในคาบสมุทรอินเดีย (ยกเว้น เทือกเขาฆาฏตะวันตก) คือ P. r. ruficeps
ชนิดย่อย
- P. r. ruficeps พบในคาบสมุทรอินเดีย (ยกเว้น เทือกเขาฆาฏตะวันตก)
- P. r. pallidum พบในทางตอนเหนือของ เทือกเขาฆาฏตะวันออก มีสีซีด
- P. r. Granti (รวมถึง olivaceum ) พบใน เทือกเขาฆาฏตะวันตก ทางตอนใต้ ริ้วสีน้ำตาลเข้มชัดเจนมากกว่า
- P. r. punctatum (รวมถึง jonesi ) พบในเทือกเขาหิมาลัยทางตะวันตก
- P. r. mandellii พบในเทือกเขาหิมาลัยทางตะวันออก ซึ่งมีริ้วที่ด้านหลังและต้นคอ และความแตกต่างของการเสียงร้อง
- P. r. chamelum พบทางตะวันออกของอินเดียทางตอนใต้ของแม่น้ำพรหมบุตร
- P. r. ripley พบในส่วนตะวันออกของรัฐอัสสัม
- P. r. vocale พบใน รัฐมณีปุระ
- P. r. pectorale พบในรัฐอรุณาจัลประเทศ
- P. r. stageri พบในประเทศพม่าตอนเหนือ
- P. r. hilarum, victoriae และ minus พบใน ประเทศพม่าตอนใต้
- P. r. shanense พบใน รัฐชาน ของพม่า
และอื่น ๆ ได้แก่ subochraceum, insularum, indistinctum, chtonium, elbeli, acrum, oreum, dusiti, vividum, ubonense, euroum, deignani, dilloni and smithi และมีการอธิบายอีกหลายกลุ่มและประชากรจำนวนมากยากที่จะกำหนดให้เป็นชนิดย่อย โดยนกในสกุล Pellorneum นกจาบดินอกลาย นกจาบดินอกลายชนิดย่อย และนกสายพันธุ์อื่นที่รวมอยู่ในสกุลอาจถูกกำหนดชื่อใหม่
การแพร่กระจายและถิ่นที่อยู่
นกจาบดินอกลายเป็นพันธุ์ที่อาศัยอยู่ทั่วไปในเทือกเขาหิมาลัย และป่าของเอเชีย เช่นเดียวกับนกกินแมลง (Babbler) ส่วนใหญ่ไม่มีการอพยพ เนื่องจากมีปีกโค้งมน สั้น ซึ่งไม่เหมาะที่จะบินระยะไกล แหล่งอาศัยของนกจาบดินอกลาย คือ ไม้พุ่มและกอไผ่ และหาอาหารโดยการพลิกใบไม้เพื่อหาแมลง
พฤติกรรมและนิเวศวิทยา
นกจาบดินอกลาย ส่งเสียงเกือบตลอดเวลา เสียงร้องที่ดังและรูปแบบเสียงแตกต่างกัน เช่น เสียงร้องตอนเช้า เสียงติดต่อกัน และเสียงเตือนภัย จำนวนรูปแบบของเสียงเพิ่มขึ้นตามขนาดของนก การส่งเสียงร้องสามารถทำได้อย่างต่อเนื่อง
ฤดูผสมพันธุ์ส่วนใหญ่อยู่ในช่วงฤดูฝน นกจาบดินอกลายสร้างรังบนพื้นดิน ที่ฐานของพุ่มไม้ และเป็นรูปทรงกลม หรือรูปโดม ทำจากใบไม้และกิ่งไม้ มีช่องทางเข้าอยู่ด้านข้าง ช่องเปิดมักชี้ลงเนินเมื่อรังอยู่บนพื้นลาดเอียง จำนวนไข่แต่ละครอกแตกต่างกันไปตั้งแต่ 2 ถึง 5 ฟอง ประชากรนกจาบดินอกลายทางตอนเหนือมีแนวโน้มจำนวนไข่แต่ละครอกมากกว่า พ่อแม่นกกระโดดไปมาในพงเมื่อพวกมันเข้าและออกจากรัง ลูกนกจะเริ่มงอกขนปีกและออกจากรังประมาณ 12 ถึง 13 วันหลังจากฟักไข่
นกจาบดินอกลาย ใกล้อุทยานแก่งกระจาน ประเทศไทย แสดงลักษณะขนคอที่พองออก
.jpg.html){kind=link}
อ้างอิง
- แม่แบบ:Url=https://www.iucnredlist.org/details/22715859/0
- ↑ Ali, Salim; S.D. Ripley (1996). Handbook of the Birds of India and Pakistan. Volume 6 (2nd ed.). New Delhi: Oxford University Press. pp. 114–122.
- Avibase. Puff-throated Babbler สืบค้นเมื่อ 24 ธันวาคม 2563.
- Jønsson, Knud A.; Fjeldså, Jon (2006). "A phylogenetic supertree of oscine passerine birds (Aves: Passeri)". Zoologica Scripta. 35 (2): 149–186. doi:10.1111/j.1463-6409.2006.00221.x.
- Rasmussen PC; JC Anderton (2005). Birds of South Asia. The Ripley Guide. Volume 2. Washington DC and Barcelona: Smithsonian Institution & Lynx Edicions. pp. 425–426.
- Baker, ECS (1922). Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Birds. Volume 1 (2nd ed.). London: Taylor and Francis. pp. 238–242.
- Whistler, Hugh. Popular Handbook of Indian Birds (4th ed.). London: Gurney and Jackson. pp. 53–54.
- Betham R M (1903). "The nest of the Yellow-browed Bulbul (Iole icterica) and the Spotted Babbler (Pellorneum ruficeps)". J. Bombay Nat. Hist. Soc. 15 (2): 346–347.
- Hume AO (1889). Oates, EW (บ.ก.). The nests and eggs of Indian Birds. Volume 1 (2nd ed.). London: R H Porter. p. 100.