ปฏิกิริยาแทนที่ตำแหน่งเดียว

ปฏิกิริยาแทนที่ตำแหน่งเดียว (อังกฤษ: single-displacement reaction) คือปฏิกิริยาเคมีที่เกิดขึ้นเมื่อธาตุเคมีตัวหนึ่งเข้าไปแทนที่ธาตุเคมีอีกตัวหนึ่งในสารประกอบใดสารประกอบหนึ่งซึ่งสามารถเขียนเป็นสมการได้ดังนี้
ก + ขค → กค + ข
ในสมการข้างบนธาตุ ก ทำปฏิกิริยาเคมีกับสารประกอบ ขค เกิดเป็นสารประกอบ กค และธาตุ ข อธิบายว่าปฏิกิริยานี้จะเกิดได้ง่ายเมื่อธาตุ ก มีความไวต่อปฏิกิริยาเคมีมากกว่าธาตุ ข บางครั้ง ก และ ข มีประจุไฟฟ้าไม่เท่ากันก็ได้ดังนั้นการทำให้สมการสมดุลจึงมีความจำเป็น ยกตัวอย่างเช่น ปฏิกิริยาเคมีระหว่างแคลเซียมคลอไรด์(CaCl₂)กับโซเดียม(Na)เกิดเป็นโซเดียมคลอไรด์(NaCl)และแคลเซียม(Ca)ดังสมการนี้

CaCl₂ + 2Na → Ca + 2NaCl

เพื่อทำให้สมการสมดุลแคลเซียมคลอไรด์หนึ่งโมเลกุลจะต้องใช้โซเดียม 2 อะตอมจึงจะได้สารประกอบ โซเดียมคลอไรด์ 2 โมเลกุลและแคลเซียม 1 อะตอม

ดูเพิ่ม

• ปฏิกิริยารวมตัว (combination reaction)
• ปฏิกิริยาแตกตัว (decomposition reaction)
• ปฏิกิริยาแทนที่คู่ซึ่งกันและกัน (double displacement reaction)