ประเทศไทยใน พ.ศ. 2476

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นใน พ.ศ. 2476 (ค.ศ. 1933) ในประเทศไทย เป็นปีที่ 152 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และเป็นปีที่ 9 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และนับเป็นปี พ.ศ. 2475 (1 มกราคม - 31 มีนาคม) และ 2476 (1 เมษายน - 31 ธันวาคม) ในแบบปัจจุบัน

← 2475 2474 2473 ประเทศไทย ใน พ.ศ. 2476 → 2477 2478 2479
ดูเพิ่ม:	เหตุการณ์อื่นใน พ.ศ. 2476 ประวัติศาสตร์ไทย

ผู้นำ

• พระมหากษัตริย์: พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
• เจ้านครประเทศราช
  • เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่: เจ้าแก้วนวรัฐ
  • เจ้าผู้ครองนครลำพูน: เจ้าจักรคำขจรศักดิ์
• คณะรัฐมนตรี
  • คณะที่ 2 (ถึง 1 เมษายน 2476)
  • คณะที่ 3 (1 เมษายน 2476 – 20 มิถุนายน 2476)
  • คณะที่ 4 (21 มิถุนายน 2476 – 16 ธันวาคม 2476)
  • คณะที่ 5 (เริ่ม 16 ธันวาคม 2476)
• นายกรัฐมนตรี
  • พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (แต่งตั้ง, รัฐประหาร) (ถึง 21 มิถุนายน 2476)
  • พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) (รัฐประหาร, คณะราษฎร) (เริ่ม 21 มิถุนายน 2476)
• สภาผู้แทนราษฎร
  • ชุดชั่วคราว (ถึง 10 ธันวาคม 2476)
  • ชุดที่ 1 (เริ่ม 15 ธันวาคม 2476)
• ประธานสภาผู้แทนราษฎร
  • เจ้าพระยาพิชัยญาติ (ดั่น บุนนาค) (ถึง 10 ธันวาคม 2476)
  • เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา) (เริ่ม 15 ธันวาคม 2476)
• อธิบดีศาลฎีกา
  • พระยาเทพวิทุรพหุลศรุตบดี (บุญช่วย วณิกกุล) (ถึง 1 มกราคม 2476)
  • พระยาศรีสังกร (ตาด จารุรัตน์) (เริ่ม 1 มกราคม 2476)
• สมเด็จพระสังฆราช: พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า (สิริวฑฺฒนมหาเถร)

เหตุการณ์

มีนาคม

• 15 มีนาคม – หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) เสนอ "เค้าโครงร่างเศรษฐกิจ" ("สมุดปกเหลือง")

เมษายน

• 1 เมษายน – รัฐประหารในประเทศไทย เมษายน พ.ศ. 2476: พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) นายกรัฐมนตรี ออกพระราชกฤษฎีกาปิดประชุมสภาผู้แทนราษฎร และงดใช้รัฐธรรมนูญเกือบทุกมาตรา บ้างอธิบายว่าพฤติการณ์ดังกล่าวว่าเพื่อจัดตั้งคณะรัฐบาลใหม่ โดย หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) พ้นจากตำแหน่งรัฐมนตรี
• 2 เมษายน – มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติว่าด้วยคอมมิวนิสต์ ตามคำแนะนำของคณะรัฐมนตรี เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการกำจัดฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง
• 12 เมษายน – หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) ถูกบังคับให้เดินทางออกนอกประเทศไปยังประเทศฝรั่งเศส เนื่องจากความเห็นของปรีดีถูกโจมตีว่าเป็นคอมมิวนิสต์ ภายหลังการเสนอเค้าโครงร่างทางเศรษฐกิจ

มิถุนายน

• 10 มิถุนายน – พระยาพหลพลพยุหเสนา พระยาทรงสุรเดช พระประศาสน์พิทยายุทธ และพระยาฤทธิอัคเนย์ ผู้นำสายทหารของคณะราษฎรยื่นจดหมายลาออก
• 20 มิถุนายน – รัฐประหารครั้งแรกในประเทศไทย นำโดยพลเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา ยึดอำนาจการปกครองของนายกรัฐมนตรี พระยามโนปกรณ์นิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) โดยให้เหตุผลว่าการปิดประชุมสภาผู้แทนราษฎรเป็นเผด็จการ จากนั้นมีการล้างมลทินให้หลวงประดิษฐมนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)

กรกฎาคม

• 2 กรกฎาคม – ศาลาเฉลิมกรุง เปิดฉายเป็นครั้งแรกและภาพยนตร์เรื่องแรก คือ เรื่อง "มหาภัยใต้สมุทร"

กันยายน

• 29 กันยายน – หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) เดินทางกลับประเทศไทย

ตุลาคม

• 1 ตุลาคม - 15 พฤศจิกายน – มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2476 นับเป็นการเลือกตั้งโดยอ้อมครั้งแรกและครั้งเดียวในประวัติศาสตร์ไทย
• 11 ตุลาคม – กบฏบวรเดช:
  พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช อดีตเสนาบดีกระทรวงกลาโหม เป็นหัวหน้าฝ่ายทหารนำกำลังทหารจากหัวเมืองภาคอีสานล้มล้างการปกครองของรัฐบาล โดยระบุเหตผลว่ารัฐบาลปล่อยให้มีการหมิ่นพระบรมเดชานุภาพและปล่อยให้หลวงประดิษฐ์มนูธรรมกระทำการอันเป็นคอมมิวนิสต์
• 25 ตุลาคม – หลังทราบว่าการก่อกบฏบวชเดชแพ้ต่อรัฐบาลแน่แล้ว พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช หัวหน้าคณะกบฏและพระชายา ทรงขึ้นเครื่องบินเดินทางหนีไปยังประเทศอินโดจีนฝรั่งเศส

พฤศจิกายน

• 7 พฤศจิกายน – มีการออก พระราชบัญญัติจัดการป้องกันรักษารัฐธรรมนูญ พุทธศักราช 2476 อันเป็นเครื่องมือที่จะตอบโต้ฝ่ายต่อต้านรัฐบาล

ธันวาคม

• 16 ธันวาคม – พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา ดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรี และตั้งคณะรัฐมนตรีชุดใหม่หลังจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2476 (1 ตุลาคม - 15 พฤษภาคม 2476)
• 25 ธันวาคม – หม่อมเจ้าวรรณไวทยากร วรวรรณ ทรงเป็นประธานคณะกรรมการพิจารณาเรื่องที่ปรีดี พนมยงค์ เป็นคอมมิวนิสต์ ได้มีการลงมติว่าปรีดีมิได้เป็น

อ้างอิง

1. www.pridi-fo.th.com ปฏิทินชีวิต นายปรีดี พนมยงค์
2. อนุสรณ์ ธรรมใจ, ปาฐกถาปรีดี พนมยงค์ พุทธศักราช 2547, 24 มิถุนายน พ.ศ. 2547 ณ ห้องประชุมใหญ่ สถาบันปรีดี พนมยงค์ กรุงเทพมหานคร
3. บทความ เมรุคราวกบฏบวร: เมรุสามัญชนครั้งแรกกลางท้องสนามหลวง ชาตรี ประกิตนนทการ - นิตยสารฟ้าเดียวกัน ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 เม.ย. - มิ.ย. 2550
4. geocities.com/siamintellect ชีวประวัติ ปรีดี พนมยงค์

แหล่งข้อมูลอื่น

• ปฏิทินปี 1933 - ประเทศไทย