ปาเอยา

ปาเอยา (สเปน: paella) หรือ ปาเอ็ลยาดาร์ร็อส (บาเลนเซีย: paella d'arròs) เป็นชื่อเรียกอาหารประจำชาติอย่างหนึ่งของประเทศสเปน มีส่วนประกอบหลักที่สำคัญคือข้าวซึ่งนำไปหุง (มิใช่ผัด) กับเนื้อสัตว์และเครื่องเทศด้วยน้ำสต็อกในกระทะแบนใหญ่ ต้นกำเนิดของปาเอยานั้นมาจากแคว้นบาเลนเซียซึ่งเป็นแหล่งผลิตข้าวอันดับต้น ๆ ของประเทศสเปน อาหารจานนี้เป็นสิ่งที่สะท้อนถึงความเรียบง่ายทางขนบธรรมเนียมและประวัติศาสตร์ของแคว้นบาเลนเซียได้เป็นอย่างดี

ปาเอยา

ปาเอยาแบบบาเลนเซีย
จาน	อาหารจานหลัก
แหล่งกำเนิด	สเปน
ภูมิภาค	แคว้นบาเลนเซีย
อุณหภูมิเสิร์ฟ	อุ่น
ส่วนผสมหลัก	ข้าวขาว, ไก่, กระต่าย, ผัก, หญ้าฝรั่น
ตำราอาหาร:ปาเอยา   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Media: ปาเอยา

ปาเอยาทะเล

ความมีชื่อเสียงและแพร่หลายของปาเอยานั้นมาจากการที่สามารถดัดแปลงใช้วัตถุดิบที่หาได้ตามแต่ละท้องถิ่นสร้างปาเอยาที่มีลักษณะเฉพาะของแต่ละแคว้นขึ้นมาได้โดยง่าย ยกตัวอย่างเช่น แคว้นกาลิเซียซึ่งมีที่ตั้งอยู่ติดกับทะเล สามารถใช้อาหารทะเล เช่น กุ้ง หอย ปลา หรือปลาหมึก เป็นส่วนประกอบหลักทำปาเอยาทะเล ในขณะที่บางแคว้นที่อยู่ตอนในของประเทศ เช่น แคว้นกัสติยาและเลออน สามารถใช้เนื้อหมูหรือเนื้อไก่ซึ่งสามารถหาได้ง่ายกว่ามาใช้เป็นส่วนประกอบหลัก

ในยุคแรกปาเอยายังไม่เป็นที่แพร่หลายในประเทศสเปนมากนัก เมนูนี้มีไว้สำหรับเป็นอาหารกลางวันเพื่อเลี้ยงชนชั้นแรงงานเช่น ชาวนา กรรมกร เป็นต้น โดยชาวนาแถบชนบทได้ช่วยกันนำข้าวจากไร่นาของตนเองมาประกอบอาหารทานกันในครอบครัว และมีการนำผักต่าง ๆ เช่นมะเขือเทศ หอมใหญ่ พริก กระเทียม มาปรุงให้เข้ากับเนื้อสัตว์ที่ตนเองหามาได้ เช่น กระต่ายป่า ไก่ เป็ด หมู เป็นต้น โดยยังไม่ได้มีการนำอาหารทะเลมาเป็นส่วนประกอบแต่อย่างใด

ปาเอยาสูตรต้นตำรับ

ในแคว้นบาเลนเซีย พื้นที่ที่เชื่อกันว่าเป็นแหล่งกำเนิดของอาหารจานนี้คือบริเวณทะเลสาบอัลบูเฟรา (Albufera) ทะเลสาบที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศสเปน มีที่ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของเมืองบาเลนเซีย นอกจากนี้ลักษณะทางภูมิศาสตร์ก็เอื้ออำนวยต่อการใช้วัตถุดิบอื่น ๆ ในการทำปาเอยาเช่นดียวกัน สำหรับปาเอยาสูตรต้นตำรับนั้น ในหนังสือของดิโอนิซิโอ เปเรซ (Dionisio Pérez) นักเขียนและนักหนังสือพิมพ์ผู้ที่มีความเชี่ยวชาญด้านอาหารสเปน กล่าวว่า วัตถุดิบที่รวมอยู่ด้วยได้แก่ ปลาไหล หอยทาก และถั่วเขียว อุปกรณ์ที่ใช้คือ หม้อก้นโค้งที่มีฝาปิดได้และใช้ความร้อนจากไฟที่เกิดจากการก่อฟืน

ประเพณี

ในสมัยแรก ๆ นั้นปาเอยาเป็นเพียงอาหารที่ใช้เรียกผู้คนเข้ามาร่วมเฉลิมฉลองในเทศกาลต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม ทุกวันนี้ได้มีการจัดงานเทศกาลการเฉลิมฉลองสำหรับปาเอยาโดยเฉพาะ หนึ่งในงานที่มีชื่อเสียงมากจัดขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1961 ซึ่งมีการแข่งขันทำปาเอยานานาชาติในเมืองซูแอกา (Sueca) แคว้นบาเลนเซีย จากงานนี้ได้ก่อให้เกิดธรรมเนียมปฏิบัติที่พบเห็นได้ทั่วไปตามเทศกาลต่าง ๆ ในแต่ละเมืองของแคว้นบาเลนเซียในปัจจุบัน โดยจะมีการใช้กระทะขนาดใหญ่และก่อไฟจากฟืนเพื่อทำ "ปาเอยายักษ์" แจกให้กับผู้ที่มาร่วมงานโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใด ๆ การทำปาเอยาในลักษณะนี้มีชื่อเรียกเหมือนกันในทุกเมืองว่า "ปาเอยาริมทาง" (paelles al carrer)

ที่มาของชื่อ

paella เป็นคำในภาษาบาเลนเซียที่แปลว่า "กระทะ" โดยหมายรวมถึงกระทะทุกประเภท อาหารชนิดนี้ได้รับการตั้งชื่อตามคำว่ากระทะซึ่งเป็นอุปกรณ์หลักที่ใช้ในการประกอบอาหาร ในหลายภูมิภาคของประเทศสเปน (นอกเหนือจากแคว้นบาเลนเซีย) นิยมใช้ทั้งคำว่า paella และ paellera เพื่อสื่อความหมายถึงกระทะ ส่วนในทวีปอเมริกาใต้ คำว่า paella ยังสื่อความหมายถึงเครื่องครัวหลากหลายประเภทที่ใช้ในการประกอบอาหาร

คำว่า paella ในภาษาบาเลนเซียและภาษาสเปนนั้นแผลงมาจากคำว่า patella ในภาษาละติน และมีผู้ตั้งข้อสังเกตว่าคล้ายกับคำว่า poêle ในภาษาฝรั่งเศส, padella ในภาษาอิตาลี และ padilla ในภาษาสเปนเก่า ซึ่งทั้งสามคำสื่อความหมายถึงอุปกรณ์เครื่องครัว

อ้างอิง

1. https://www.spainfoodsherpas.com/valencian-paella-recipe-the-traditional-paella-valenciana/
2. Panadero, Amparo (2019-03-11). "La paella valenciana quiere ser Patrimonio de la Humanidad". Mediterraneo Diario16 (ภาษาสเปน).
3. "What is Paella? Exploring a Spanish Art". Saveur (ภาษาอังกฤษ). 2019-03-18.
4. "The History of Paella". www.kitchenproject.com.
5. "History and Origins of Paella". Iberica Spanish Food (ภาษาอังกฤษ).
6. "A history of Paella | What is Paella | Seasoned Pioneers". www.seasonedpioneers.com.
7. Dionisio Pérez (Post-Thebussem) (1929). Guía del buen comer español. Editorial Maxtor, pp. 151-156. ISBN 84-9761-235-3.
8. "Diccionari normatiu valencià". www.avl.gva.es.
9. "Definition of PAELLA". www.merriam-webster.com (ภาษาอังกฤษ).
10. ASALE, RAE-; RAE. "paellera | Diccionario de la lengua española". «Diccionario de la lengua española» - Edición del Tricentenario (ภาษาสเปน).
11. "Etimologia : padella;". www.etimo.it.
12. "Check out the translation for "padilla" on SpanishDict!". SpanishDict (ภาษาอังกฤษ).