ฝิ่นหนาม

ฝิ่นหนาม
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
อันดับ:	Ranunculales
วงศ์:	Papaveraceae
สกุล:	Argemone
สปีชีส์:	A.  mexicana
ชื่อทวินาม
Argemone mexicana L.

Argemone mexicana

ฝิ่นหนาม (ชื่อวิทยาศาสตร์: Argemone mexicana; อังกฤษ: Mexican poppy; Mexican prickly poppy; cardo หรือ cardosanto) จัดเป็นดอกป๊อปปี้ชนิดหนึ่งที่พบในเม็กซิโก เป็นพืชที่ทนต่อความแห้งแล้งและดินเสื่อมโทรม มักพบในพื้นที่ถนนตัดใหม่ มียางสีเหลือง ซึ่งเป็นพิษต่อสัตว์ฟันแทะ แต่ชาวอินเดียนแดงพื้นเมืองในเม็กซิโกและสหรัฐฝั่งตะวันตกใช้พืชนี้เป็นยา

องค์ประกอบทางเคมี

เมล็ดของฝิ่นหนามประกอบด้วยน้ำมันรับประทานไม่ได้สีเหลืองอ่อน 22-36% เรียก argemone oil หรือ katkar oil ซึ่งประกอบด้วยอัลคาลอยด์ที่เป็นพิษ ได้แก่ sanguinarine และ dihydrosanguinarine นอกจากนั้น ยังพบอัลคาลอยด์ชนิด quaternary isoquinoline alkaloid อีกสี่ชนิดคือ dehydrocorydalmine jatrorrhizine columbamine และ oxyberberine ที่แยกได้จากพืชทั้งต้นของฝิ่นหนาม เมื่อกรีดฝักจะได้ยางสีเหลืองตามรอยแผล ซึ่งมีเบอเบอรีน และ โพรโทพีน

ความเป็นพิษ

เมล็ดของฝิ่นหนามคล้ายกับเมล็ดของมัสตาร์ด ( Brassica nigra) ทำให้เมล็ดของฝิ่นหนามกลายเป็นสิ่งปลอมปนของเมล็ดมัสตาร์ดได้ ทำให้เกิดความเป็นพิษขึ้น ซึ่งพบเหตุการณ์นี้หลายครั้งใน อินเดีย ฟิจิ แอฟริกาใต้ และประเทศอื่นๆ การเกิดขึ้นครั้งล่าสุด เกิดที่อินเดียเมื่อ พ.ศ. 2541 การปนเปื้อนน้ำมันจากฝิ่นหนามเพียง 1% ทำให้เกิดอาการทางคลินิกได้ ความเป็นพิษของ Katkar oil ทำให้เกิดอาการบวมโดยเฉพาะที่ขา

แพทย์พื้นบ้าน

ชาวเซรีในซาโนรา ประเทศเม็กซิโกใช้ฝิ่นหนามทั้งต้นทั้งสดและแห้ง น้ำที่ได้จากการแช่ใช้ดื่มรักษาอาการปวดไต ช่วยขับรกและทำความสะอาดร่างกายหลังคลอดบุตร เมื่อชาวสเปนมาถึงซาโนราได้นำฝิ่นหนามไปใช้เป็นยาด้วยโดยใช้เป็นยาแก้ปวดและยากล่อมประสาท เมล็ดใช้เป็นยาระบาย ในมาลีใช้รักษามาลาเรีย

อ้างอิง

1. Felger, R. S.; Moser, M. B. (1985). People of the Desert and Sea. Tucson, AZ: University of Arizona Press.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
2. Singh, S.; Singh, T. D.; Singh, V. P.; Pandey, V. B. (2010). "Quaternary Alkaloids of Argemone mexicana". Pharmaceutical Biology. 48 (2): 158–160. doi:10.3109/13880200903062622. PMID 20645832. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
3. Moore, M. (1990). Los Remedios: Traditional Herbal Remedies of the Southwest. Santa Fe, NM: Museum of New Mexico Press.
4. Willcox, M. L.; Graz, B.; Falquet, J.; และคณะ (2007). "Argemone mexicana Decoction for the Treatment of Uncomplicated Falciparum Malaria". Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. 101 (12): 1190–1198. doi:10.1016/j.trstmh.2007.05.017. PMID 17920092. Explicit use of et al. in: |author= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)