พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย) หรือ พระยาวุฒาธิคุณวิบุลยศักดิ์ อัครสุรินทร์มหินทรภักดี ทายาทผู้สืบเชื้อสายเจ้านายผู้ปกครองเมืองหนองคายในอดีต นายอำเภอจังหวัดอุดรธานี เดิมดำรงตำแหน่งนายอำเภอเมืองเพ็ญ เมืองอุดรธานี ปัจจุบันคืออำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี ในภาคอีสานของประเทศไทย อดีตข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหาร และเป็นผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล ณ หนองคาย แห่งจังหวัดหนองคาย ของประเทศไทย
ราชตระกูล
พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย) มีนามเดิมว่า ท้าวแพ สมรสกับคุณหญิงบัวศรี ณ หนองคาย เป็นบุตรชายในพระยาวุฒาธิคุณวิบุลยศักดิ์ อรรคสุรินทร์มหินทรภักดี (เคน ณ หนองคาย) เจ้าเมืองหนองคายองค์ที่ ๒ อดีตท้าวราชวงศ์เมืองยศสุนทร (เมืองยโสธร) และอดีตพระอุปฮาตเมืองหนองคาย นอกจากนี้ พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) ยังมีศักดิ์เป็นนัดดา (หลานปู่) ในพระประทุมเทวาภิบาล (บุญมา ณ หนองคาย) หรือท้าวสุวอธรรมา เจ้าเมืองหนองคายพระองค์แรก อดีตพระอุปฮาตเมืองยศสุนทร พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) สืบเชื้อสายมาจากเจ้านายในคณะอาญาสี่ซึ่งถือเป็นคณะปกครองสูงสุดของเมืองยศสุนทร ฝ่ายพระประทุมเทวาภิบาล (บุญมา ณ หนองคาย) ผู้เป็นพระอัยกา (ปู่) ยังมีศักดิ์เป็นพระนัดดาในท้าวอัครฮาชเมืองยศสุนทร พระราชโอรสในเจ้าพระวิชัยราชสุริยวงศ์ขัตติยราช (ท้าวฝ่ายหน้า) เจ้านครจำปาศักดิ์พระองค์ที่ ๓ ซึ่งเป็นพระราชอนุชาร่วมพระราชบิดาพระราชมาดาเดียวกันกับเจ้าพระประทุมวรราชสุริยวงศ์ (คำผง ณ อุบล) เจ้าเมืองอุบลราชธานีศรีวนาลัยประเทศราช ดังนั้น พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) จึงสืบเชื้อสายราชวงศ์ล้านช้างเวียงจันทน์อันเก่าแก่และสืบเชื้อสายราชวงศ์เชียงรุ้งแสนหวีฟ้าวราหะ จากเจ้าปางคำและเจ้าพระตา (เจ้าพระวรราชปิตา) แห่งเมืองหนองบัวลุ่มภูด้วย
ประวัติและผลงาน เป็นข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหาร
ในช่วงระหว่าง พ.ศ. ๒๔๔๒-๒๔๔๙ ก่อนที่จะมีการยุบเมืองมุกดาหารเป็นอำเภอมุกดาหารให้ขึ้นกับจังหวัดนครพนมนั้น ทางราชการฝ่ายสยามได้แต่งตั้งให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) มาดำรงตำแหน่งข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหารแทนขุนพิทักษ์ธุรกิจ พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) มาดำรงตำแหน่งข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหารใน พ.ศ. ๒๔๔๔ ซึ่งเป็นช่วงที่ประเทศฝรั่งเศสได้หัวเมืองลาวฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงเป็นอาณานิคม ทางราชการบ้านเมืองฝ่ายเมืองมุกดาหารได้แต่งตั้งคณะปกครองเมืองมุกดาหารโดยให้พระยาศศิวงษ์ประวัติ (เมฆ จันทรสาขา) เป็นจางวางที่ปรึกษาราชการ ให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย) เป็นข้าหลวงประจำเมือง ให้พระจันทรเทพสุริยวงษา (แสง จันทรสาขา) เป็นผู้ว่าราชการเมือง ให้พระดำรงมุกดาหาร (เสริม) เป็นปลัดเมือง ให้พระวิจารณ์อธิกรณ์ (แป้น) เป็นยกบัตรเมือง ให้หลวงธนากาญจนกิจ (แสง) เป็นผู้ช่วยราชการเมือง ให้พระวรบุตรภักดี (อ่าง ศรีประเสริฐ) รักษาการ เป็นนายอำเภอเมืองมุกดาหาร และให้หลวงอำนาจนรงค์ (บุศร์) รักษาการ เป็นนายอำเภอหนองสูง
เป็นนายอำเภอเมืองเพ็ญ
อำเภอเพ็ญในอดีตชื่ออำเภอเมืองเพ็ญ เดิมเป็นเมืองเก่าชื่อว่าเมืองเพ็ญหรือเมืองเพ็ง เป็นหัวเมืองชั้นจัตวาขึ้นตรงต่อเมืองหนองคาย ก่อตั้งโดยพระยาศรีสุทโธ ขุนราชวรบุตรเมืองหนองหาน ขุนราชปากดีเมืองบางหนองคาย และพระยาคำสิงห์เมืองสกลนคร ต่อมาเมืองได้ร้างไป จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๐ ได้รับการก่อตั้งเป็นอำเภอชื่ออำเภอเมืองเพ็ญขึ้นตรงต่อเมืองอุดรธานี โดยมีพระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) ข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหารมาดำรงตำแหน่งเป็นนายอำเภอท่านแรกของอำเภอ ในระหวางปี พ.ศ. ๒๔๕๐-๒๔๕๖ ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ กระทรวงมหาดไทยได้เปลี่ยนชื่ออำเภอจากอำเภอเมืองเพ็ญเป็นอำเภอเพ็ญ ขึ้นกับจังหวัดอุดรธานีมาจนถึงปัจจุบัน ในชั้นต้นพระยาอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) ตั้งที่วำการอำเภอเพ็ญอยู่ ณ หมู่ที่ ๑ บ้านเพ็ญ ตำบลเพ็ญ ต่อมาได้ย้ายตัวที่ว่าการอำเภอมาตั้งอยู่ ณ หมู่ที่ ๑๑ ตำบลเพ็ญ เนื่องจากเป็นที่สูงใกล้เส้นทางคมนาคม และมีบริเวณกว้างขวางมากกว่าที่ตั้งเดิม อีกทั้งไม่ไกลจากชุมชนมากเกินไปนัก จากนั้นจึงได้ก่อสร้างที่ว่าการอำเภอเป็นอาคารไม้ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๙๖
ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยา
วันที่ ๑ มกราคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๗ พระเจ้าอยู่หัวกรุงสยามทรงมีพระบรมราชโองการดำรัสเหนือเกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์แก่ข้าราชการในงานพระราชพิธีฉลองเฉลิมพระชนม์พรรษา ความว่า "กระทรวงมหาดไทย...ให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณหนองคาย) เปนพระยาวุฒาธิคุณ ตำแหน่งนายอำเภอจังหวัดอุดรธานี ถือศักดินา ๘๐๐..." โดยประกาศมาในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๔๑ น่า (หน้า) ๓๓๖๙
พระราชทานนามสกุล พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามสกุลแก่ทายาทเจ้านายผู้ปกครองเมืองหนองคายว่า ณ หนองคาย ลำดับสกุลพระราชทานที่ ๑๑๘๑ เขียนเป็นอักษรโรมันว่า na Nongkhai ทรงพระราชทานนามสกุลนี้แก่พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) นายอำเภอเมืองเพ็ญ เมืองอุดรธานี ปู่คือพระประทุมเทวา เจ้าเมืองหนองคาย บิดาคือ พระยาวุฒาธิคุณวิบุลยศักดิ์อรรคสุรินทร์มหินทรภักดี เจ้าเมืองหนองคาย ๑๗/๓/๑๓
อนุสรณ์ มูลนิธิพระยาวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย) และคุณหญิงบัวศรี ณ หนองคาย
มูลนิธิพระยาวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย) และคุณหญิงบัวศรี ณ หนองคาย เป็นองค์กรสาธารณกุศลที่จัดตั้งขึ้นโดยทายาทบุตรหลานผู้สืบสกุลจากพระยาวุฒาธิคุณ (แพ) และเครือญาติของผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล ณ หนองคาย จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖) โดยมีวัตถุประสงค์ที่สำคัญเพื่อส่งเสริมการศึกษา ศิลปะ และวัฒนธรรม อาทิ การจัดเวทีเสวนาวิชาการเชิงประวัติศาสตร์เกี่ยวกับการกำเนิดเมืองหนองคาย และเมืองหนองคายกับอาเซียน เนื่องในวาระการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ในปี พ.ศ. ๒๕๕๘ ตลอดจนการช่วยเหลืองานการสาธารณกุศลต่างๆ เช่น บริจาคและสมทบทุนช่วยเหลือมูลนิธิมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร ประจำเดือน สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ เป็นต้น
พงศาวลีอ้างอิง พระอน, ชาต, ฒาธ, แพ, หนองคาย, หร, พระยาว, ฒาธ, ณว, ลยศ, กด, ครส, นทร, มห, นทรภ, กด, ทายาทผ, บเช, อสายเจ, านายผ, ปกครองเม, องหนองคายในอด, นายอำเภอจ, งหว, ดอ, ดรธาน, เด, มดำรงตำแหน, งนายอำเภอเม, องเพ, เม, องอ, ดรธาน, จจ, นค, ออำเภอเพ, งหว, ดอ, ดรธาน, ในภาคอ, สาน. phraxnuchatiwuthathikhun aeph n hnxngkhay hrux phrayawuthathikhunwibulyskdi xkhrsurinthrmhinthrphkdi 1 thayathphusubechuxsayecanayphupkkhrxngemuxnghnxngkhayinxdit nayxaephxcnghwdxudrthani edimdarngtaaehnngnayxaephxemuxngephy emuxngxudrthani pccubnkhuxxaephxephy cnghwdxudrthani inphakhxisankhxngpraethsithy xditkhahlwngkakbrachkaremuxngmukdahar aelaepnphuidrbphrarachthannamskul n hnxngkhay aehngcnghwdhnxngkhay khxngpraethsithy enuxha 1 prawti 1 1 rachtrakul 2 prawtiaelaphlngan 2 1 epnkhahlwngkakbrachkaremuxngmukdahar 2 2 epnnayxaephxemuxngephy 2 3 idrbphrarachthanbrrdaskdiepnphraya 3 phrarachthannamskul 4 xnusrn 4 1 mulnithiphrayawuthathikhun aeph n hnxngkhay aelakhunhyingbwsri n hnxngkhay 5 phngsawli 6 xangxingprawti aekikhrachtrakul aekikh phraxnuchatiwuthathikhun aeph n hnxngkhay minamedimwa thawaeph smrskbkhunhyingbwsri n hnxngkhay 2 epnbutrchayinphrayawuthathikhunwibulyskdi xrrkhsurinthrmhinthrphkdi ekhn n hnxngkhay ecaemuxnghnxngkhayxngkhthi 2 xditthawrachwngsemuxngyssunthr emuxngyosthr aelaxditphraxuphatemuxnghnxngkhay nxkcakni phraxnuchatiwuthathikhun aeph yngmiskdiepnndda hlanpu inphraprathumethwaphibal buyma n hnxngkhay hruxthawsuwxthrrma ecaemuxnghnxngkhayphraxngkhaerk xditphraxuphatemuxngyssunthr phraxnuchatiwuthathikhun aeph subechuxsaymacakecanayinkhnaxayasisungthuxepnkhnapkkhrxngsungsudkhxngemuxngyssunthr fayphraprathumethwaphibal buyma n hnxngkhay phuepnphraxyka pu yngmiskdiepnphranddainthawxkhrhachemuxngyssunthr phrarachoxrsinecaphrawichyrachsuriywngskhttiyrach thawfayhna ecankhrcapaskdiphraxngkhthi 3 3 sungepnphrarachxnucharwmphrarachbidaphrarachmadaediywknkbecaphraprathumwrrachsuriywngs khaphng n xubl ecaemuxngxublrachthanisriwnalypraethsrach dngnn phraxnuchatiwuthathikhun aeph cungsubechuxsayrachwngslanchangewiyngcnthnxnekaaekaelasubechuxsayrachwngsechiyngrungaesnhwifawraha cakecapangkhaaelaecaphrata ecaphrawrrachpita aehngemuxnghnxngbwlumphudwy 4 prawtiaelaphlngan aekikhepnkhahlwngkakbrachkaremuxngmukdahar aekikh inchwngrahwang ph s 2442 2449 kxnthicamikaryubemuxngmukdaharepnxaephxmukdaharihkhunkbcnghwdnkhrphnmnn thangrachkarfaysyamidaetngtngihphraxnuchatiwuthathikhun aeph madarngtaaehnngkhahlwngkakbrachkaremuxngmukdaharaethnkhunphithksthurkic 5 phraxnuchatiwuthathikhun aeph madarngtaaehnngkhahlwngkakbrachkaremuxngmukdaharin ph s 2444 sungepnchwngthipraethsfrngessidhwemuxnglawfngsayaemnaokhngepnxananikhm thangrachkarbanemuxngfayemuxngmukdaharidaetngtngkhnapkkhrxngemuxngmukdaharodyihphrayassiwngsprawti emkh cnthrsakha epncangwangthipruksarachkar ihphraxnuchatiwuthathikhun aeph n hnxngkhay epnkhahlwngpracaemuxng ihphracnthrethphsuriywngsa aesng cnthrsakha epnphuwarachkaremuxng ihphradarngmukdahar esrim epnpldemuxng ihphrawicarnxthikrn aepn epnykbtremuxng ihhlwngthnakaycnkic aesng epnphuchwyrachkaremuxng ihphrawrbutrphkdi xang sripraesrith rksakar epnnayxaephxemuxngmukdahar aelaihhlwngxanacnrngkh busr rksakar epnnayxaephxhnxngsung 6 epnnayxaephxemuxngephy aekikh xaephxephyinxditchuxxaephxemuxngephy edimepnemuxngekachuxwaemuxngephyhruxemuxngephng epnhwemuxngchnctwakhuntrngtxemuxnghnxngkhay kxtngodyphrayasrisuthoth khunrachwrbutremuxnghnxnghan khunrachpakdiemuxngbanghnxngkhay aelaphrayakhasinghemuxngsklnkhr txmaemuxngidrangip cnkrathngemuxpi ph s 2450 idrbkarkxtngepnxaephxchuxxaephxemuxngephykhuntrngtxemuxngxudrthani odymiphraxnuchatiwuthathikhun aeph khahlwngkakbrachkaremuxngmukdaharmadarngtaaehnngepnnayxaephxthanaerkkhxngxaephx inrahwangpi ph s 2450 2456 7 txmainpi ph s 2460 krathrwngmhadithyidepliynchuxxaephxcakxaephxemuxngephyepnxaephxephy khunkbcnghwdxudrthanimacnthungpccubn 8 inchntnphrayaxnuchatiwuthathikhun aeph tngthiwakarxaephxephyxyu n hmuthi 1 banephy tablephy txmaidyaytwthiwakarxaephxmatngxyu n hmuthi 11 tablephy enuxngcakepnthisungiklesnthangkhmnakhm aelamibriewnkwangkhwangmakkwathitngedim xikthngimiklcakchumchnmakekinipnk caknncungidkxsrangthiwakarxaephxepnxakharimkhuninpi ph s 2496 9 idrbphrarachthanbrrdaskdiepnphraya aekikh wnthi 1 mkrakhm phraphuththskrach 2467 phraecaxyuhwkrungsyamthrngmiphrabrmrachoxngkardarsehnuxekla thrngphrakrunaoprdekla phrarachthanbrrdaskdiaekkharachkarinnganphrarachphithichlxngechlimphrachnmphrrsa khwamwa krathrwngmhadithy ihphraxnuchatiwuthathikhun aeph nhnxngkhay epnphrayawuthathikhun taaehnngnayxaephxcnghwdxudrthani thuxskdina 800 odyprakasmainrachkiccanuebksa elm 41 na hna 3369 10 phrarachthannamskul aekikhphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw rchkalthi 6 thrngphrakrunaoprdekla phrarachthannamskulaekthayathecanayphupkkhrxngemuxnghnxngkhaywa n hnxngkhay ladbskulphrarachthanthi 1181 ekhiynepnxksrormnwa na Nongkhai thrngphrarachthannamskulniaekphraxnuchatiwuthathikhun aeph nayxaephxemuxngephy emuxngxudrthani pukhuxphraprathumethwa ecaemuxnghnxngkhay bidakhux phrayawuthathikhunwibulyskdixrrkhsurinthrmhinthrphkdi ecaemuxnghnxngkhay 17 3 13 11 xnusrn aekikhmulnithiphrayawuthathikhun aeph n hnxngkhay aelakhunhyingbwsri n hnxngkhay aekikh mulnithiphrayawuthathikhun aeph n hnxngkhay aelakhunhyingbwsri n hnxngkhay epnxngkhkrsatharnkuslthicdtngkhunodythayathbutrhlanphusubskulcakphrayawuthathikhun aeph aelaekhruxyatikhxngphuidrbphrarachthannamskul n hnxngkhay cakphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw rchkalthi 6 odymiwtthuprasngkhthisakhyephuxsngesrimkarsuksa silpa aelawthnthrrm xathi karcdewthieswnawichakarechingprawtisastrekiywkbkarkaenidemuxnghnxngkhay aelaemuxnghnxngkhaykbxaesiyn enuxnginwarakarekhasuprachakhmesrsthkicxaesiyn inpi ph s 2558 12 tlxdcnkarchwyehluxngankarsatharnkusltang echn bricakhaelasmthbthunchwyehluxmulnithimhaculalngkrnrachwithyaly krungethphmhankhr pracaeduxn singhakhm ph s 2555 epntn 13 phngsawli aekikhxangxing aekikh http www chaomuangnongkhaimuseum com charttakool php https plus google com 103886450057567613932 posts ipL37S9HwxJ http topicstock pantip com library topicstock 2009 10 K8446392 K8446392 html http www esanguide com guru detail php id 5316 http mukdahancity com mukdahan mukdahan history 06 php http www mukdahannews com a mukdahan htm https feefahfah2 wordpress com http www amphoe com menu php mid 1 amp am 784 amp pv 72 http webcache googleusercontent com search q cache oA7Hj98Ql2sJ www m culture go th udonthani download Bannammeung Home Pen pdf amp cd 20 amp hl th amp ct clnk amp gl th http webcache googleusercontent com search q cache veO6P7eYt9YJ www ratchakitcha soc go th DATA PDF 2467 D 3369 PDF amp cd 14 amp hl th amp ct clnk amp gl th https sites google com site thailandsurname home n http nongkhainewsonline blogspot tw 2013 03 blog post 5902 html view mosaic http webcache googleusercontent com search q cache amI50nuR9VkJ www mcu ac th userfiles file MCU FOUN ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phraxnuchatiwuthathikhun aeph n hnxngkhay amp oldid 8348306, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม