พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี (17 ธันวาคม พ.ศ. 2415 – 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2473) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดามรกฎ ในรัชกาลที่ 5

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดามรกฎ ในรัชกาลที่ 5
ประสูติ	17 ธันวาคม พ.ศ. 2415
สิ้นพระชนม์	31 พฤษภาคม พ.ศ. 2473 (57 ปี)

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดามรกฎ ในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2415

พระปรีชาสามารถในด้านหนึ่งของพระองค์ คือ ทรงเชี่ยวชาญในทางกวีนิพนธ์ เช่น ทรงร้อยเรียงนิราศหัวหินที่งดงามทั้งวรรณศิลป์และมีความไพเราะจับใจยิ่งนัก ภายหลังได้โปรดให้มีการจัดพิมพ์ลงในหนังสืองานพระศพของพระองค์ ซึ่งเป็นที่ยกย่องในแวดวงวรรณกรรม หลังจากตำหนักต่าง ๆ ได้สร้างแล้วเสร็จ ได้ย้ายที่ประทับมาประทับที่ตำหนักภายในสวนสุนันทา พระราชวังดุสิต ในตอนกลางรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ปัจจุบัน ตำหนักยังคงสภาพเดิมและใช้เป็นอาคารของภาควิชาดนตรี คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี ประชวรพระโรคพระอันตะ (ลำไส้ใหญ่) และพระวักกะ (ไต) สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2473 สิริพระชันษา 57 ปี พระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2476 ณ พระเมรุ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

• พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี (17 ธันวาคม พ.ศ. 2415 – 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
• พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2473)

ภายหลังสิ้นพระชนม์

• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี (10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2469 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2451 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2456 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2469 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2 (ป.ป.ร.2)

ราชตระกูล

พระราชตระกูลในสามรุ่นของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี	พระชนก: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระอัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระปัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี	พระปัยกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: หม่อมน้อย
	พระชนนี: เจ้าจอมมารดามรกฎ ในรัชกาลที่ 5	พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: พระยามหินทรศักดิ์ธำรง (เพ็ญ เพ็ญกุล)	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ขุนจินดาพิจิตร (ด้วง)
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: นางมอญ
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ท่านผู้หญิงหุ่น เพ็ญกุล	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: พระยานครอินทร์รามัญ
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่ทราบ

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นพระชนม์ (พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าจุฑารัตนราชกุมารี), เล่ม 47, ตอน ง, 8 มิถุนายน พ.ศ. 2473, หน้า 848
2. ราชกิจจานุเบกษา, หมายกำหนดการ พระราชทานเพลิงพระศพและศพ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส พุทธศักราช 2475 เล่ม 49, ตอน 0 ง, 12 มีนาคม พ.ศ. 2475, หน้า 4254
3. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 43, ตอน 0 ง, 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469, หน้า 3093
4. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน, เล่ม 25, ตอน 39, 27 ธันวาคม พ.ศ. 2451, หน้า 1153
5. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายใน, เล่ม 29, ตอน 0 ง, 22 มกราคม พ.ศ. 2455, หน้า 2444
6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน, เล่ม 43, ตอน ๐ ง, 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469, หน้า 3114