พิพิธภัณฑ์บ้านจิรายุ-พูนทรัพย์

พิพิธภัณฑ์บ้านจิรายุ-พูนทรัพย์ (อังกฤษ: Baan Jirayu-Poonsap Museum) เป็นเรือนพำนักของศาสตราจารย์หม่อมหลวงจิรายุ นพวงศ์ องคมนตรี และศาสตราจารย์ท่านผู้หญิงพูนทรัพย์ นพวงศ์ ณ อยุธยา ผู้ก่อตั้งคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อประโยชน์แห่งการศึกษา และความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณต่อสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร ศาสตราจารย์หม่อมหลวงจิรายุ นพวงศ์ และท่านผู้หญิงพูนทรัพย์ นพวงศ์ ณ อยุธยา จึงน้อมเกล้าฯ ถวายบ้านและที่ดินบริเวณที่พักอาศัย ในซอยสุขุมวิท 101/1 เนื้อที่ 1 ไร่ 2 งาน 22.2 ตารางวา แด่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เพื่อจัดสร้างเป็นพิพิธภัณฑ์และห้องสมุด "บ้านจิรายุ-พูนทรัพย์" ขึ้นเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ ประโยชน์แก่ส่วนรวมในการศึกษาชีวิตแนวคิด ขุมความรู้และวัตรปฏิบัติของศาสตราจารย์ทั้งสอง ตลอดจนเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านวิชาการต่างๆ

พิพิธภัณฑ์บ้านจิรายุ-พูนทรัพย์

ก่อตั้ง	22 พฤศจิกายน 2552
ที่ตั้ง	1166 ซอยสุขุมวิท 101/1 แขวงบางจาก เขตพระโขนง กรุงเทพมหานคร
เว็บไซต์	chirayu-poonsapaya.com

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดอาคารพิพิธภัณฑ์ "บ้านจิรายุ-พูนทรัพย์" เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552

พิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นสถานที่เชื่อมโยงโลกอดีต โลกปัจจุบัน และคนรุ่นใหม่ การเรียนรู้ที่สะท้อนแนวคิด ชีวิตการทำงานของศาสตราจาย์หม่อมหลวงจิรายุฯ ในฐานะนักวิชาการด้านภาษาศาสตร์ ภาษาไทย ภาษาสันสกฤต และภาษาบาลี งานในฐานะองคมนตรี ที่ปรึกษาสมาคมต่างๆ และท่านผู้หญิงพูนทรัพย์ในด้านครุศาสตร์ เป็นเอกสารต้นฉบับ เอกสารลายมือของศาสตราจารย์ทั้งสอง สำหรับเยาวชน นักศึกษา ประชาชนผู้สนใจได้ศึกษารวมทั้งนักวิชาการและคณาจารย์ได้ค้นคว้าในเชิงลึก

พิพิธภัณฑ์เป็นเรือนพัก 2 ชั้น มีอาณาเขตกว้างขวาง บริเวณชั้นล่างนำเสนอความเป็นมา และแนวคิดเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ (E-museum) ประกอบด้วยแนวคิดสะท้อนถึงจิตวิญญาณความเป็นครู วิสัยทัศน์ และการทำงานเพื่อสังคมของท่านทั้งสอง โดยเสนอในรูปแบบมัลติมีเดีย ซึ่งถ่ายทอดโดยท่านผู้หญิงพูนทรัพย์

• มุมสนทนา เสวนา ประชุม แลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างผู้ทรงคุณวุฒิในสาขาวิชาการศึกษา ภาษาไทย ภาษาสันสกฤต และภาษาบาลี
• มุมปัญญา ประกอบด้วยหนังสือ เอกสาร สิ่งพิมพ์ภาพถ่ายของศาสตราจารย์ทั้งสองในวัยเยาว์จนถึงปัจจุบัน และประวัติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธรฯ และสมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร ได้จัดเก็บในรูปสื่ออิเล็กทรอนิกส์ สามารถสืบค้นข้อมูลและรูปภาพต่างๆ ผ่านระบบคอมพิวเตอร์ได้

ห้องนอนศาสตราจารย์ จัดแสดงห้องนอนของทั้งสองท่านตามสภาพจริง ซึ่งประกอบด้วยโต๊ะ ตู้ เตียง และสมุดบันทึกประจำวัน ที่สะท้อนชีวิตความเป็นอยู่และการทำงานของท่านทั้งสอง

ห้องหนังสือนุสรณ์ ประกอบด้วยหนังสืออนุสรณืที่ระลึกในงานต่างๆ อาทิ อนุสรณ์ครบรอบคณะครุศาสตร์ คณะอักษาศาสตร์ ครบรอบการสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โรงเรียนราชินี ฯลฯ รวมทั้งหนังสือพระราชทานเพลิงศพ และงานศพที่มีคุณค่าและหายาก

ห้องพระ สถานที่เคารพบูชาของศาสตราจารย์ทั้งสอง ซึ่งท่านตระหนักและให้ความสำคัญในเรื่องพระพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่ง

ห้องสมุด

ห้องสมุดเป็นการจัดแสดง ประกอบด้วยหนังสือ พจนานุกรม หนังสือเกี่ยวกับศาสนา ที่ระลึก พระราชวงศ์ ต้นฉบับลายมือ สมุดเตรียมถวายงานสอน และปทานุกรม ที่ได้รับพระราชทานจากรัชกาลที่ 9 และห้องพระที่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของพระพุทธศาสนา

สมุดภาพ

แหล่งข้อมูลอื่น

• พิพิธภัณฑ์บ้านจิรายุ-พูนทรัพย์
• ห้องสมุดเพื่อการเรียนรู้บ้านจิรายุ - พูนทรัพย์ (มิวเซียมไทยแลนด์)

แหล่งอ้างอิง

1. ห้องสมุดเพื่อการเรียนรู้บ้านจิรายุ - พูนทรัพย์ M Thai