fbpx
วิกิพีเดีย

หลวงอัคนีนฤมิตร (จิตร จิตราคนี)

สิงหาคม 31, 2021

หลวงอัคนีนฤมิตร (จิตร) หรือ นายจิตร หรือ ฟรานซิศจิตร (Francis Chit, พ.ศ. 2373 – 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2434) เป็นช่างภาพอาชีพคนแรกชาวไทย เป็นผู้เปิดร้านถ่ายรูปขึ้นเป็นแห่งแรก ในสมัยรัชกาลที่ 4 เมื่อ พ.ศ. 2406 บริเวณเรือนแพหน้าวัดกุฎีจีน ฝั่งธนบุรี (ปัจจุบันคือ วัดซางตาครู้ส) ร่วมกับนายทองดี บุตรชาย ชื่อ ร้านฟรานซิศจิตรแอนด์ซัน

หลวงอัคนีนฤมิตร (จิตร จิตราคนี)
ช่างถ่ายภาพ
ชื่ออื่น ฟรานซิศจิตร
ชาติ ไทย
สมัย พ.ศ. 2373 - พ.ศ. 2434
งานสำคัญ ช่างถ่ายภาพอาชีพคนแรกของไทย
ข้อมูลส่วนตัว
เสียชีวิต 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2434
บิดา นายตึง
มารดา ไม่ทราบชื่อ

นายจิตรเป็นบุตรของนายตึงซึ่งเป็นทหารแม่นปืนฝ่ายพระราชวังบวร แต่ไม่ทราบชื่อมารดา นายจิตรเรียนรู้วิชาการถ่ายรูปจาก บาทหลวงหลุยส์ ลาร์นอดี (L' abbe Larnaudie) และนายจอห์น ทอมสัน ช่างภาพชาวอังกฤษที่เดินทางเข้ามาถ่ายพระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ขณะทรงพระเยาว์ และพระฉายาลักษณ์ของพระบรมวงศานุวงศ์

ภาพถ่ายฝีมือนายจิตร มีลักษณะเด่นเป็นเอกลักษณ์ คือ ภาพมีสีเหลืองหรือน้ำตาล ดูไม่คมชัด เนื่องจากน้ำยาอัดรูป ต่างจากภาพของช่างภาพร่วมสมัย เช่นภาพของนายจอห์น ทอมสัน ซึ่งมีลักษณะสีเข้ม คมชัด ผลงานถ่ายภาพของนายจิตร มีทั้งพระบรมฉายาลักษณ์ พระฉายาลักษณ์ ภาพถ่ายของขุนนาง ข้าราชการ วัด วัง บ้านเรือน และภาพเหตุการณ์สำคัญต่างๆ ปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ที่ห้องบุรฉัตร ชั้น 2 กองจดหมายเหตุแห่งชาติ

ในช่วงต้นรัชกาล พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ห้องภาพฟรานซิศจิตรแอนด์ซัน เป็นร้านถ่ายรูปหลวงประจำราชสำนัก ได้รับพระราชทานตราตั้ง และลงโฆษณาในหนังสือพิมพ์บางกอกรีคอเดอ จดหมายเหตุสยามไสมย บางกอกไตมส์ และเดอะสยามเมอร์แคนไตล์กาเซท์

ด้านการรับราชการ นายจิตรเริ่มรับราชการเป็นมหาดเล็กหลวงอยู่เวรชิตภูบาลในพระราชวังบวรสถานมงคลสมัยรัชกาลที่ 4 ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดปีละ 5 ตำลึง ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต จึงสมทบลงมารับราชการอยู่ในพระบรมมหาราชวัง ในรัชกาลที่ 5 ได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น ขุนสุนทรสาทิศลักษณ์ ตำแหน่งช่างถ่ายรูปขึ้นกรมแสง รับพระราชทานเบี้ยหวัดปีละ 1 ชั่ง 5 ตำลึง และได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์และตำแหน่งเป็น หลวงอัคนีนฤมิตร เจ้ากรมหุงลมประทีป ถือศักดินา ๖๐๐ เมื่อวันศุกร์ เดือนแปดบูรพาสาธ แรมสิบเอ็ดค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒ ตรงกับปี พ.ศ. 2423รับพระราชทานเบี้ยหวัดปีละ 1 ชั่ง 10 ตำลึง

หลวงอัคนีนฤมิตร ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2434 ด้วยอหิวาตกโรค รวมอายุได้ 61 ปี เป็นต้นสกุล "จิตราคนี" บุตรชายของหลวงอัคนีนฤมิตรคนหนึ่งชื่อนายทองดี ได้รับราชการเป็นช่างถ่ายรูปอยู่ในกรมพระแสงหอกดาบ มีบรรดาศักดิ์เป็นขุนฉายาสาทิศกร

ตัวอย่างผลงาน

อ้างอิง

  1. ↑ ฟรานซิส. จิตร ช่างภาพผู้ยิ่งใหญ่ เอนก นาวิกมูล, สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๐๔ เดือน กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕
  2. ↑ ราชกิจจานุเบกษา. ข่าวตาย. เล่ม ๘, ตอน ๙, วันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๓๔, หน้า ๗๒.
  3. ↑ เอนก นาวิกมูล. ภาพเก่าเล่าตำนาน:หลวงอัคนีนฤมิตร (จิตร จิตราคนี)ช่างถ่ายรูปอาชีพคนแรกของไทย. ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 17 เล่ม 5 มีนาคม 2539. หน้า 128
  4. เอนก นาวิกมูล. ลิ้นชักภาพเก่า ประมวลภาพ จากคอลัมน์เปิดกรุภาพเก่าในนิตยสารแพรวรายปักษ์ และคอลัมน์ลิ้นชักภาพเก่าในวิทยาจารย์. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์วิญญูชน, พ.ศ. 2550. 392 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 978-974-94365-2-3
  5. เอนก นาวิกมูล. ฝรั่งในเมืองสยาม. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2549. 288 หน้า. ISBN 974-9818-46-6
  6. กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ๑๐๐ ปีภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในงานพระพุทธชินราชประจำปี วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม รัตนโกสินทรศก ๑๒๓. กรุงเทพฯ : ดำรงวิทยา, 2548. 132 หน้า. ISBN 974-93740-5-3
  7. สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงบันทึกใน จดหมายเหตุแลนิราศลอนดอน ว่า "ขุนฉายาทิศลักษณ"
  8. พระราชทานสัญญาบัตรปีมะโรงโทศก (หน้า ๑๑๕)
  9. ราชกิจจานุเบกษา. ประวัติ [หม่อมเจ้าหญิงประไพ ในพระเจ้าบวรวงษเธอ กรมขุนธิเบศร์บวร, ขุนฉายาสาทิศกร (ทองดี) ช่างถ่ายรูป ในกรมพระแสงหอกดาบ.] เล่ม ๑๒, ตอน ๓๗, วันที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๓๘, หน้า ๓๔๗.

สิงหาคม 31, 2021
หลวงอ, คน, นฤม, ตร, ตร, ตราคน, หลวงอ, คน, นฤม, ตร, ตร, หร, นายจ, ตร, หร, ฟรานซ, ศจ, ตร, francis, chit, 2373, พฤษภาคม, 2434, เป, นช, างภาพอาช, พคนแรกชาวไทย, เป, นผ, เป, ดร, านถ, ายร, ปข, นเป, นแห, งแรก, ในสม, ยร, ชกาลท, เม, 2406, บร, เวณเร, อนแพหน, าว, ดก, งธนบ. hlwngxkhninvmitr citr hrux naycitr hrux fransiscitr Francis Chit ph s 2373 23 phvsphakhm ph s 2434 1 epnchangphaphxachiphkhnaerkchawithy epnphuepidranthayrupkhunepnaehngaerk insmyrchkalthi 4 emux ph s 2406 briewneruxnaephhnawdkudicin fngthnburi pccubnkhux wdsangtakhrus rwmkbnaythxngdi butrchay chux ranfransiscitraexndsn 1 hlwngxkhninvmitr citr citrakhni changthayphaphchuxxun fransiscitrchati ithysmy ph s 2373 ph s 2434ngansakhy changthayphaphxachiphkhnaerkkhxngithykhxmulswntwesiychiwit 23 phvsphakhm ph s 2434bida naytungmarda imthrabchuxnaycitrepnbutrkhxngnaytungsungepnthharaemnpunfayphrarachwngbwr 2 aetimthrabchuxmarda 3 naycitreriynruwichakarthayrupcak bathhlwnghluys larnxdi L abbe Larnaudie 4 aelanaycxhn thxmsn 5 changphaphchawxngkvsthiedinthangekhamathayphrabrmchayalksn phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw aelaecafaculalngkrn khnathrngphraeyaw aelaphrachayalksnkhxngphrabrmwngsanuwngsphaphthayfimuxnaycitr milksnaednepnexklksn khux phaphmisiehluxnghruxnatal duimkhmchd enuxngcaknayaxdrup tangcakphaphkhxngchangphaphrwmsmy echnphaphkhxngnaycxhn thxmsn sungmilksnasiekhm khmchd phlnganthayphaphkhxngnaycitr mithngphrabrmchayalksn phrachayalksn phaphthaykhxngkhunnang kharachkar wd wng baneruxn aelaphaphehtukarnsakhytang pccubnekbrksaxyuthihxngburchtr chn 2 kxngcdhmayehtuaehngchati 6 inchwngtnrchkal phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw oprdekla ihhxngphaphfransiscitraexndsn epnranthayruphlwngpracarachsank idrbphrarachthantratng aelalngokhsnainhnngsuxphimphbangkxkrikhxedx cdhmayehtusyamismy bangkxkitms aelaedxasyamemxraekhnitlkaesth 1 dankarrbrachkar naycitrerimrbrachkarepnmhadelkhlwngxyuewrchitphubalinphrarachwngbwrsthanmngkhlsmyrchkalthi 4 idrbphrarachthanebiyhwdpila 5 talung txmaemuxphrabathsmedcphrapineklaecaxyuhwesdcswrrkht cungsmthblngmarbrachkarxyuinphrabrmmharachwng 2 inrchkalthi 5 idrboprdekla phrarachthanbrrdaskdiepn khunsunthrsathislksn 7 taaehnngchangthayrupkhunkrmaesng rbphrarachthanebiyhwdpila 1 chng 5 talung aelaidrbphrarachthaneluxnbrrdaskdiaelataaehnngepn hlwngxkhninvmitr ecakrmhunglmprathip thuxskdina 600 emuxwnsukr eduxnaepdburphasath aermsibexdkha pimaorngothsk culskrach 1242 trngkbpi ph s 2423 8 rbphrarachthanebiyhwdpila 1 chng 10 talunghlwngxkhninvmitr thungaekkrrmemuxwnthi 23 phvsphakhm ph s 2434 dwyxhiwatkorkh rwmxayuid 61 pi 2 3 epntnskul citrakhni butrchaykhxnghlwngxkhninvmitrkhnhnungchuxnaythxngdi idrbrachkarepnchangthayrupxyuinkrmphraaesnghxkdab mibrrdaskdiepnkhunchayasathiskr 9 twxyangphlngan aekikh phrabrmchayalksnphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw phrachayalksnkrmphrarachwngbwrwiichychay inchlxngphraxngkhekhruxngaebbthhareruxfrngess phaphthayecaxuprach buythwngs aehngnkhrechiyngihm phaphthayhmxmraochthy hmxmrachwngskratay xisrangkur phrabrmchayalksnphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngchayrwmkbsmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchirunhis syammkudrachkumar inkarphrarachphithioskntaelalngsrng ph s 2429 phrachayalksnsmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchirunhis syammkudrachkumar inkarphrarachphithioskntaelalngsrng ph s 2429 pratuthangekhaphraxuobsthwdxrunrachwraram thwarbalefaphraraebiyngkhtwdphrasrirtnsasdaramxangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 fransis citr changphaphphuyingihy exnk nawikmul sarkhdi pithi 17 chbbthi 204 eduxn kumphaphnth 2545 2 0 2 1 2 2 rachkiccanuebksa khawtay elm 8 txn 9 wnthi 31 phvsphakhm ph s 2434 hna 72 3 0 3 1 exnk nawikmul phaphekaelatanan hlwngxkhninvmitr citr citrakhni changthayrupxachiphkhnaerkkhxngithy silpwthnthrrm pithi 17 elm 5 minakhm 2539 hna 128 exnk nawikmul linchkphapheka pramwlphaph cakkhxlmnepidkruphaphekainnitysaraephrwraypks aelakhxlmnlinchkphaphekainwithyacary krungethph sankphimphwiyyuchn ph s 2550 392 hna hna hnathi ISBN 978 974 94365 2 3 exnk nawikmul frnginemuxngsyam krungethph aesngdaw 2549 288 hna ISBN 974 9818 46 6 kittiphngs wiorcnthrrmakur 100 piphaphthayfiphrahtth phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw innganphraphuththchinrachpracapi wdebycmbphitrdusitwnaram rtnoksinthrsk 123 krungethph darngwithya 2548 132 hna ISBN 974 93740 5 3 smedc krmphrayadarngrachanuphaph thrngbnthukin cdhmayehtuaelniraslxndxn wa khunchayathislksn phrarachthansyyabtrpimaorngothsk hna 115 rachkiccanuebksa prawti hmxmecahyingpraiph inphraecabwrwngsethx krmkhunthiebsrbwr khunchayasathiskr thxngdi changthayrup inkrmphraaesnghxkdab elm 12 txn 37 wnthi 15 thnwakhm ph s 2438 hna 347 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title hlwngxkhninvmitr citr citrakhni amp oldid 9541601, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม