ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จพระจักรพรรดิ
การแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จพระจักรพรรดิ หรือ ถ้วยพระจักรพรรดิ (ญี่ปุ่น: 天皇杯全日本サッカー選手権大会 หรือ 天皇杯 (เท็นโนไฮ), อังกฤษ: Emperor's Cup) เป็นการแข่งขันฟุตบอลของสมาคมฟุตบอลญี่ปุ่น และเป็นการแข่งขันฟุตบอลที่เก่าแก่ที่สุดของญี่ปุ่น มีประวัติย้อนไปตั้งแต่ ค.ศ. 1921 ก่อนการก่อตั้งเจลีก ลีกฟุตบอลญี่ปุ่น (JFL) หรือลีกฟุตบอลญี่ปุ่น (JSL) โดยในช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 นั้น ทีมจากเกาหลี ไต้หวัน และแมนจูกัวสามารถเข้าร่วมการแข่งขันได้ด้วย ส่วนรายการของฟุตบอลหญิงนั้นคือ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จพระจักรพรรดินี
| ก่อตั้ง | 1921 |
|---|---|
| ภูมิภาค | ญี่ปุ่น |
| จำนวนทีม | 88 |
| ถ้วยในประเทศ | เจแปนนีส ซูเปอร์คัพ |
| ถ้วยนานาชาติ | AFC Champions League |
| ทีมชนะเลิศปัจจุบัน | อูราวะ เรดไดมอนส์ (สมัยที่ 7) |
| ทีมที่ประสบความสำเร็จที่สุด | มหาวิทยาลัยเคโอ (9 สมัย) |
| ผู้แพร่ภาพโทรทัศน์ | NHK |
| เว็บไซต์ | JFA |
ภาพรวม
จุดประสงค์ของการแข่งขันฟุตบอลรายการนี้คือการหา "ทีมที่ดีที่สุดในญี่ปุ่น" ในปัจจุบัน ทีมที่สังกัดสมาคมฟุตบอลญี่ปุ่นทั้งจาก เจลีก ดิวิชัน 1 เจลีก ดิวิชัน 2 เจลีก ดิวิชัน 3 ทีมท้องถิ่น ทีมมหาวิทยาลัย ทีมโรงเรียนมัธยมปลายจากทั่วประเทศ สามารถเข้าร่วมการแข่งขันได้ จัดว่าเป็นถ้วยรางวัลระดับประเทศอันทรงเกียรติ ผู้ชนะเลิศจะได้รับสิทธิ์เข้าแข่งขันเอเอฟซีแชมเปียนส์ลีกในฤดูกาลต่อไป
นับตั้งแต่ก่อตั้งเจลีกในปี 1992 สโมสรฟุตบอลอาชีพเริ่มโดดเด่นในรายการนี้ ถ้วยพระจักรพรรดิทำการแข่งขันแบบแพ้คัดออก จึงเป็นโอกาสที่ทีมสมัครเล่นจะเขี่ยทีมใหญ่ตกรอบและกำเนิดดาวดังขึ้นในวงการฟุตบอล โดยหนึ่งในเหตุการณ์ที่เป็นที่รู้จักกันคือเมื่อคราวที่โรงเรียนมัธยมปลายเขตฟุนาบาชิสามารถล้มแชมป์เจลีกปี 2003 โยโกฮามะ เอฟ มารินอสได้ในฤดูกาล 2003-04 ด้วยการยิงจุดโทษ ทั้งนี้ ทีมนอกลีกทีมสุดท้ายที่เคยได้แชมป์คือทีมมหาวิทยาลัยวาเซดะที่คว้าถ้วยพระจักรพรรดิได้ในปี 1966
ในช่วงปี 1969 ถึงปี 2014 นัดชิงชนะเลิศถ้วยพระจักรพรรดิจะจัดขึ้นในวันขึ้นปีใหม่ของปีต่อมาที่สนามกีฬาโอลิมปิก ตามธรรมเนียมถือว่าเป็นแมตช์ปิดฤดูกาล
รูปแบบ
การแข่งขันเป็นแบบแพ้คัดออก โดยทีมที่เข้าร่วมการแข่งขันคือทีมจากเจลีก ดิวิชัน 1 เจลีก ดิวิชัน 2 แชมป์ภูมิภาค 47 ทีม (ประกอบไปด้วยทีมสมัครเล่น ตั้งแต่ทีม เจลีก ดิวิชัน 3 ไปจนถึงทีมโรงเรียน) และ 1 ทีมที่ฝ่ายจัดการแข่งขันคัดเลือกมาจากทีมสมัครเล่น (มักจะเป็นทีมแชมป์มหาวิทยาลัย)
ทีมจาก เจลีก ดิวิชัน 1 และ เจลีก ดิวิชัน 2 จะได้รับสิทธิ์ผ่านเข้าไปเล่นรอบต่อไปเลย โดยในอดีต ทีมจาก เจลีก ดิวิชัน 1 และแชมป์ของ เจลีก ดิวิชัน 2 จะได้รับสิทธิ์ 1 "บาย" ส่วนทีมที่เข้าร่วมการแข่งขันเอเอฟซีแชมเปียนส์ลีกจะได้รับ 3 "บาย" แต่นับตั้งแต่ปี 2017 ทุกทีมจาก เจลีก ดิวิชัน 1 และ เจลีก ดิวิชัน 2 จะได้รับสิทธิ์ 1 "บาย" เท่ากัน
ทั้งนี้ ก่อนปี 2008 นั้น มี 48 ทีมที่เข้าร่วม 2 รอบแรก คือแชมป์ภูมิภาค 47 ทีม กับแชมป์มหาวิทยาลัยอีก 1 ทีม จากนั้น ทีมจากลีก JFL (ลีกสาม) และจาก 13 ทีมในเจลีก ดิวิชัน 2 จะเข้าร่วมในรอบที่ 3 และสุดท้าย ทีมจากเจลีก ดิวิชัน 1 จะเข้าร่วมในรอบที่ 4 ทำให้มีทั้งหมด 80 ทีมที่เข้าร่วมการแข่งขัน
ทีมที่ชนะเลิศ (หลังปี 2015)
| ปี | ชนะเลิศ | ผลการแข่งขัน | รองชนะเลิศ | สนามแข่งขัน |
|---|---|---|---|---|
| 2016 | คาชิมะ แอนต์เลอส์ | 2–1 (AET) | คาวาซากิ ฟรอนตาเล | สนามฟุตบอลนครซุอิตะ |
| 2017 | เซเรซโซ โอซากะ | 2–1 (AET) | โยโกฮามะ เอ็ฟ มารินอส | สนามกีฬาไซตามะ 2002 |
| 2018 | อูราวะ เรดไดมอนส์ | 1–0 | เวกัลตะ เซ็นได | สนามกีฬาไซตามะ 2002 |
| 2019 | วิสเซล โคเบะ | 2–0 | คาชิมะ แอนต์เลอส์ | กรีฑาสถานแห่งชาติญี่ปุ่น |
| 2020 | คาวาซากิ ฟรอนตาเล | 1–0 | กัมบะ โอซากะ | กรีฑาสถานแห่งชาติญี่ปุ่น |
ทีมที่ประสบความสำเร็จสูงสุด
| ทีม | ชนะเลิศ | รองชนะเลิศ |
|---|---|---|
| มหาวิทยาลัยเคโอ | 9 | 4 |
| มหาวิทยาลัยคังเซกักคุอิน | 7 | 1 |
| โยโกฮามะ เอฟ มารินอส | 7 | 1 |
| อูราวะ เรดไดมอนส์ | 6 | 4 |
| โตเกียว เวอร์ดี | 5 | 3 |
| กัมบะ โอซากะ | 5 | 2 |
| คาชิมะ แอนต์เลอส์ | 5 | 2 |
| เจฟ ยูไนเต็ด อิจิฮาระ ชิบะ | 4 | 2 |
| มหาวิทยาลัยวาเซดะ | 4 | 2 |
| ซานเฟรซ ฮิโรชิมะ | 3 | 11 |
| มหาวิทยาลัยโตเกียว | 3 | 1 |
| เซเรซโซ โอซากะ | 3 | 8 |
| โชนัน เบลมาเร | 3 | 4 |
| คาชิวะ เรย์โซล | 3 | 3 |
| มหาวิทยาลัยชูโอ | 2 | 3 |
| จูบิโล อิวาตะ | 2 | 2 |
| นาโงยะ แกรมปัส | 2 | 1 |
| โยโกฮามะ ฟลูเกลส์ | 2 | 1 |
| Rijo Shukyu Football Club | 2 | 1 |
| เกียวโต ซังงะ | 1 | 1 |
| NKK F.C. | 1 | 1 |
| เอฟซี โตเกียว | 1 | 0 |
| Astra Club (Tokyo) | 1 | 0 |
| โรงเรียนมัธยมต้นโคเบะ-อิจิ | 1 | 0 |
| Nagoya Shukyu-dan | 1 | 1 |
| Kyungsung FC | 1 | 0 |
| ชิมิซุ เอส-พัลส์ | 1 | 4 |
| Tokyo Shukyu-dan | 1 | 0 |
| โตเกียวโอลด์บอยส์คลับ | 1 | 0 |
| ยาวาตะ สตีล | 1 | 3 |
| เอไดอินดัสตรีส์ | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยฮิโรชิมะ | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยโฮเซ | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยโคเบะ | 0 | 2 |
| โรงเรียนมัธยมต้นโคบุง | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยเกาหลี | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยเคียวโตะ | 0 | 1 |
| Mikage Shukudan | 0 | 2 |
| Osaka Club | 0 | 3 |
| มหาวิทยาลัยริกเกียว | 0 | 1 |
| Sendai Soccer Club | 0 | 1 |
| ทานาเบะฟาร์มาซูติคัลส์ | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยโตเกียวบุงริ | 0 | 1 |
| มหาวิทยาลัยสึคุบะ | 0 | 1 |
| โยชิโนะคลับ | 0 | 1 |
| มนเตดิโอ ยามางาตะ | 0 | 1 |
| คาวาซากิ ฟรอนตาเล | 0 | 1 |
อ้างอิง
- [1]