มวยตับจาก

มวยตับจาก เป็นกีฬาพื้นบ้านยอดนิยมของภาคตะวันออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งจังหวัดชลบุรี เพราะในอดีตมีการปลูกต้นจากเป็นจำนวนมาก แต่ปัจจุบันพืชประเภทนี้ลดจำนวนไปจากพื้นที่ดังกล่าว ด้วยเหตุที่ป่าจากมีการปลูกลดลง

พ.ศ. 2556 มวยตับจาก ได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ สาขากีฬาภูมิปัญญาไทย จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม

อุปกรณ์

อุปกรณ์ที่ใช้ในการแข่งขัน คือ ใบจากแห้งจำนวนมาก เพื่อปูให้ทั่วพื้นเวที และเชือกสำหรับขึงเวที

วิธีการขั้นตอน

การนำใบจากมาปูบนเวทีมวย ซึ่งเป็นเวทีมาตรฐานที่ใช้ชกทั่วไป ขั้นตอนแรก คือตัดใบจากมาตากให้แห้ง เวลาเหยียบย่ำจะได้ยินเสียงกรอบแกรบ หลังจากใบแห้งแล้ว นำมามัดร้อยในก้านไม้ที่เหลามาเป็นอย่างดี มีความยาวประมาณ 3-4 เมตร โดยมัดเรียงให้เต็มก้านไม้ เมื่อร้อยเต็มแล้ว 1 อัน เรียกว่า "ตับ" ซึ่งเป็นที่มาของการเรียก "มวยตับจาก" ก่อนทำการชก นักมวยทั้งคู่จะผูกตา ด้วยผ้า และจับให้อยู่คนละมุม มีกรรมการอยู่กลางเวที 1 คน จากนั้น เมื่อสัญญาณเริ่มชก นักมวยจะเดินออกจากมุมเพื่อหาคู่ต่อสู้และต่อยกัน โดยจะใช้ฟังเสียงลั่นกรอบ ๆ แกรบ ๆ ของใบจากที่ปูไว้ เพื่อจับทิศทางของคู่ต่อสู้ของตน

กติกา

การชกมวยตับจาก นักมวยทั้งคู่ ก่อนขึ้นชกจะต้องสวมใส่นวม ใช้ผ้าปิดตาให้สนิท การต่อยคือใครต่อยเข้าเป้ามากที่สุด ก็จะได้คะแนนมากเป็นฝ่ายชนะ ชก 3 ยก ยกละ 2 นาที สวมใส่นวมตามมาตรฐาน มวยตับจากเป็นกีฬาพื้นบ้านที่เสริมสร้างไหวพริบในการฟังเสียงได้เป็นอย่างดี

จุดเด่น

จุดเด่น คือ การชกมวยตับจากเน้นความบันเทิงสนุกสนาน มากกว่าที่จะตั้งหน้าตั้งตาห้ำหั่นที่จะเอาชนะกันและกัน จุดเด่นการชกมวยนี้ คือ การชกที่มองไม่เห็นเป้าหมาย หรือคู่ต่อสู้ เพียงได้ยินเสียงเดินบนพื้นที่ปูด้วยใบจากแห้งเท่านั้น นักมวยทั้งสองฝ่ายคือมุมแดง และมุมน้ำเงิน ก็จะปรี่เข้าไปเตะต่อย ที่จุดกำเนิดเสียงที่ได้ยิน นอกจากเสียงเดินของนักมวยแล้ว ยังมีเสียงเดินของกรรมการด้วย ซึ่งนักมวยทั้งคู่จะไม่รู้หรือมองไม่เห็นว่าเป็นคู่ต่อสู้หรือกรรมการ นักมวยทั้งสองจะเตะต่อย มั่วไปหมด สำหรับรางวัลของนักมวยนั้นจะมีมูลค่าแตกต่างกันมากน้อย แล้วแต่ผู้จัดที่สามารถจะหามามอบให้ เช่น หม้อหุงข้าว พัดลม เครื่องใช้ไฟฟ้า หรือเป็นเงินสด หรือบางคู่ ชกได้สนุกสนาน

การแข่งขัน

พ.ศ. 2556 ได้มีการจัดแข่งขัน “ไทยไฟต์ ตับจาก” โดยมีผู้เข้าประลองฝีมือคือ สามารถ พยัคฆ์อรุณ และสมรักษ์ คำสิงห์

ในวัฒนธรรมร่วมสมัย

ในภาพยนตร์แสบสนิท ศิษย์ส่ายหน้า ได้นำเสนอการต่อสู้มวยตับจากอยู่ในท้องเรื่อง นอกจากนี้ ยังมีตัวละครเกมลีกออฟเลเจนด์ ชื่อลี ซิน ในชุดนักมวยไทย ซึ่งมีลักษณะของนักมวยตับจากปรากฏอยู่

อ้างอิง

1. สวธ.ชู “ข้าวหลาม ยาหม่อง มวยตับจาก” มรดกภูมิปัญญาชาติ
2. ตราด ควันหลงสีสันวันลอยกระทง มวยตับจากและประกวดนางนพมาศรุ่นคุณย่าคุณยาย
3. หนังสือพิมพ์บ้านเมือง » สมรักษ์-สามารถ โชว์มวยตับจากเปิดงาน “สีสันประเพณีบูรพาวิถี”
4. แดน โชว์ชกมวยตับจาก โดนน็อกเอาท์ร่วงนับสิบ - หนัง - Mthai
5. League of Legends อัพเดตมวยไทย Lee Sin ที่แรกในโลก