ยามา (สัตว์)
| ยามา | |
|---|---|
| ยามาขณะนอนราบอยู่ | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
สัตว์เลี้ยงหรือปศุสัตว์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Mammalia |
| อันดับ: | Artiodactyla |
| วงศ์: | Camelidae |
| สกุล: | Lama |
| สปีชีส์: | L. glama |
| ชื่อทวินาม | |
| Lama glama (Linnaeus, 1758) | |
ยามา หรือ ลามา (สเปน: llama, ออกเสียง: [ˈʎama ~ ˈʝama]; เกชัว: llama, เสียงอ่าน: /ˈʎama/; อังกฤษ: llama, ออกเสียง: /ˈjɑːmə, ˈlɑːmə/; ชื่อวิทยาศาสตร์: Lama glama) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมในตระกูลอูฐ (camelid) ของทวีปอเมริกาใต้ ซึ่งเป็นรู้จักกันอย่างแพร่หลายในวัฒนธรรมของชาวแอนดีสตั้งแต่สมัยก่อนการเข้ามาของชาวสเปน
ถิ่นกำเนิด
ยามามีต้นกำเนิดจากที่ราบตอนกลางของอเมริกาเหนือในช่วง 40 ล้านปีที่ผ่านมา แล้วพวกมันก็ได้อพยพไปยังอเมริกาใต้เมื่อประมาณ 3 ล้านปีที่ผ่านมา เมื่อถึงช่วงปลายยุคน้ำแข็ง (10,000-12,000 ปีก่อน) สัตว์ตระกูลอูฐก็สูญพันธุ์ไปจากอเมริกาเหนือแล้ว ณ ปี ค.ศ. 2007 มียามาและอัลปากากว่า 7 ล้านตัวในอเมริกาใต้ และเนื่องจากการนำเข้าจากอเมริกาใต้ในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 ทุกวันนี้จึงมียามากว่า 158,000 ตัว รวมถึงอัลปากาอีกกว่า 100,000 ตัวในสหรัฐอเมริกาและแคนาดา
ชื่อในภาษาอื่น
ยามา ในภาษาจีนมีความหมายตรงตัวว่า อูฐแกะใหญ่ (大羊駝 อ่าน ต้า-หยาง-ถัว, พินอิน: dà yáng tuó; ส่วน อูฐแกะ เฉย ๆ แปลว่า อัลปากา) เนื่องจากว่ายามาเป็นสัตว์ที่มีสายพันธ์ใกล้อูฐและรูปร่างเหมือนแกะ
ลักษณะ
ยามามีส่วนสูงในช่วงโตเต็มวัยอยู่ที่ระหว่าง 1.70 เมตร (5.5 ฟุต) ถึง 1.80 เมตร (6 ฟุต) โดยวัดจากส่วนบนสุดของหัว พวกมันมีน้ำหนักตัวอยู่ระหว่าง 130-200 กิโลกรัม (280-450 ปอนด์) ในช่วงแรกเกิด เกรีย (cria) จะมีช่วงน้ำหนักที่ระหว่าง 9-14 กิโลกรัม (20-30 ปอนด์) ยามามีช่วงชีวิตที่ประมาณ 20-30 ปีขึ้นอยู่กับการดูแล[ต้องการอ้างอิง] ยามาเป็นสัตว์สังคมและอาศัยร่วมกับยามาตัวอื่น ๆ ในลักษณะของฝูงสัตว์ ขนสัตว์ที่ผลิตจากยามาจะมีความนุ่มมากและปราศจากลาโลนิน (ไขจากขนสัตว์) ยามาเป็นสัตว์ที่เฉลียวฉลาดและสามารถเรียนรู้งานง่าย ๆ ได้หลังจากทำซ้ำเพียงไม่กี่ครั้ง เมื่อแบกสัมภาระ ยามาสามารถแบกสิ่งของได้ราวร้อยละ 25-30 ของน้ำหนักตัวในการเดินทางในระยะ 8-13 กิโลเมตร (5-8 ไมล์)
ความเชื่อ
ในบางพื้นที่ของทวีปอเมริกาใต้ เชื่อว่า ลูกยามาตากแห้งจะเป็นสิ่งนำโชค มีขายในท้องตลาด เช่น ที่เมืองลาปาซ เมืองสำคัญที่อยู่เหนือระดับน้ำทะเลมากกว่า 3,500 เมตร ในประเทศโบลิเวีย
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ราชบัณฑิตยสถาน. "หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาสเปน." ใน หลักเกณฑ์การทับศัพท์ ภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาเยอรมัน ภาษาอิตาลี ภาษาสเปน ภาษารัสเซีย ภาษาญี่ปุ่น ภาษาอาหรับ ภาษามลายู ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2535, หน้า 64.
- "สารานุกรมสัตว์ : ลามา". องค์การสวนสัตว์. ม.ป.ป. สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2556. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - Real Academia Española. Diccionario de la lengua española - 22.ª edición. Madrid: Espasa-Calpe, 2001, pág. 941.
- Collins Spanish-English Dictionary. "llama 1." [Online]. Available: http://www.collinsdictionary.com/dictionary/spanish-english/llama?showCookiePolicy=true [n.d.]. Retrieved September 1, 2012.
- UCLA Department of Linguistics. "The UCLA Phonetics Lab Archive: Word List for Quechua, South Bolivian (Cochabamba dialect) 1983-01." [Online]. Available: http://archive.phonetics.ucla.edu/Language/QUH/quh_word-list_1985_01.html 2007. Retrieved September 1, 2012.
- Jones, Daniel. Edited by Roach, Peter; Setter, Jane; and Esling, John. Cambridge English Pronouncing Dictionary 18th edition. Cambridge: Cambridge University Press, 2011, p. 292.
- ↑ "Llama". Oklahoma State University. 2007-06-25.
- South Central Llama Association (2009-01-22). "Llama Facts".
- มนต์เสน่ห์สวรรค์บนดิน (Travelogue Earth). สุดยอดสารคดีสุดสัปดาห์: อาทิตย์ที่ 7 พฤษภาคม 2560 ทางช่อง 7
แหล่งข้อมูลอื่น
- ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Lama glama จากวิกิสปีชีส์
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: ยามา |
- "Llamapaedia Orgle Sound" (AIFF).
- Llamas Close Up - slideshow by Life magazine
