วิกิพีเดีย
รายชื่อเมืองหลวงของพม่า
| บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ ชุดบทความประวัติศาสตร์พม่า |
|---|
| ประวัติศาสตร์พม่ายุคต้น |
| นครรัฐปยู (ประมาณ พ.ศ. 443 – ประมาณ พ.ศ. 1383) |
| อาณาจักรมอญ (พศว. 14 – 16, พศว. 18 – 21, พศว. 23) |
| อาณาจักรพุกาม (พ.ศ. 1392 – 1830, อาณาจักรยุคที่ 1) |
| อาณาจักรอังวะ (พ.ศ. 1907 – 2098) |
| อาณาจักรมเยาะอู (พ.ศ. 1977 – 2327) |
| ราชวงศ์ตองอู (พ.ศ. 2029 – 2295, อาณาจักรยุคที่ 2) |
| ราชวงศ์คองบอง (พ.ศ. 2295 – 2428, อาณาจักรยุคที่ 3) |
| สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2367 – 2369) |
| สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่สอง ( พ.ศ. 2395) |
| สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่สาม (พ.ศ. 2428) |
| พม่าของอังกฤษ (พ.ศ. 2367 – พ.ศ. 2485, พ.ศ. 2485 – 2491) |
| อาระกันของอังกฤษ (พ.ศ. 2367 – 2395) |
| ตะนาวศรีของอังกฤษ (พ.ศ. 2367 – 2395) |
| พม่าตอนล่างของอังกฤษ (พ.ศ. 2395 – 2429) |
| พม่าตอนบนของอังกฤษ (พ.ศ. 2428 – 2429) |
| การยึดครองพม่าของญี่ปุ่น (พ.ศ. 2485 – 2488) |
| ขบวนการชาตินิยมในพม่า (หลัง พ.ศ. 2429) |
| บามอว์ |
| ออง ซาน |
| ยุคประชาธิปไตย (พ.ศ. 2491 - 2505) |
| อู นุ และอู ถั่น |
| รัฐบาลทหารครั้งที่ 1 (พ.ศ. 2505 – 2532) |
| เน วิน |
| การก่อการปฎิวัติ 8888 (พ.ศ. 2531) |
| ออง ซาน ซูจี |
| รัฐบาลทหารครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2532 – 2554) |
| การปฏิวัติผ้ากาสาวพัสตร์ (พ.ศ. 2550) |
| พายุหมุนนาร์กิส (พ.ศ. 2551) |
| ความขัดแย้งภายในพม่า |
| เหตุจลาจลในรัฐยะไข่ พ.ศ. 2555 |
| รัฐประหารในประเทศพม่า พ.ศ. 2564 |
| [แก้ไขแม่แบบนี้] |
รายชื่อเมืองหลวงของอาณาจักรต่าง ๆ ในประวัติศาสตร์พม่าตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 9 ถึงปัจจุบัน โดยทั่วไปรายการจะจัดเรียงตามลำดับราชวงศ์และตามลำดับเวลา เมืองหลวงของประเทศจะแสดงเป็นตัวหนา
รายชื่อตามประวัติศาสตร์
| ยุค | เมืองหลวง | ช่วงระยะเวลา | รวมระยะเวลา | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|---|
| อาณาจักรพุกาม | พุกาม | 23 ธันวาคม ค.ศ. 849 – 17 ธันวาคม ค.ศ. 1297 | 447 ปี 359 วัน | |
| อาณาจักรมยีนไซง์ | มยีนไซง์, แมะคะยา และปีนแล | 17 ธันวาคม ค.ศ. 1297 – ค.ศ. 1302? | 4 ปี+ | |
| มยีนไซง์และปีนแล | ค.ศ. 1302? – 13 เมษายน ค.ศ. 1310 | 7 ปี+ | ||
| อาณาจักรปี้นยะ | ปีนแล | 13 เมษายน ค.ศ. 1310 – 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1313 | 2 ปี 304 วัน | |
| ปี้นยะ | 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1313 – กันยายน ค.ศ. 1364 | 51 ปี 6 เดือน+ | ||
| อาณาจักรซะไกง์ | ซะไกง์ | 16 พฤษภาคม ค.ศ. 1315 – เมษายน ค.ศ. 1364 | 48 ปี 10 เดือน+ | |
| อาณาจักรอังวะ | ซะไกง์ | เมษายน – กันยายน ค.ศ. 1364 | 4 เดือน+ | |
| ปี้นยะ | กันยายน ค.ศ. 1364 – 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1365 | 5 เดือน+ | ||
| อังวะ | 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1365 – 22 มกราคม ค.ศ. 1555 | 189 ปี 330 วัน | ||
| อาณาจักรแปร | แปร | พฤศจิกายน ค.ศ. 1482 – 19 พฤษภาคม ค.ศ. 1542 | 59 ปี 6 เดือน+ | |
| อาณาจักรหงสาวดี | เมาะตะมะ | 4 เมษายน ค.ศ. 1287 – ค.ศ. 1363 | 76 ปี+ | |
| โดนวู่น | ค.ศ. 1363 – ค.ศ. 1369 | ประมาณ 6 ปี | | |
| หงสาวดี (พะโค) | ค.ศ. 1369 – มกราคม ค.ศ. 1539 | 169 ปี+ | ||
| หงสาวดี | มิถุนายน ค.ศ. 1550 – 12 มีนาคม ค.ศ. 1552 | 1 ปี 8 เดือน+ | ||
| อาณาจักรมเยาะอู้ | ล่องแจะ | 18 เมษายน ค.ศ. 1429 – 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 1430 | 1 ปี 212 วัน | |
| มเยาะอู้ | 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 1430 – [[2 มกราคม ค.ศ. 1785 | 354 ปี 47 วัน | | |
| ราชวงศ์ตองอู | ตองอู | 16 ตุลาคม ค.ศ. 1510 – ค.ศ. 1539 | 28–29 ปี | |
| หงสาวดี | ค.ศ. 1539 – 30 เมษายน ค.ศ. 1550 | ประมาณ 11 ปี | ||
| ตองอู | 11 มกราคม ค.ศ. 1551 – 12 มีนาคม ค.ศ. 1552 | 1 ปี 61 วัน | ||
| หงสาวดี | 12 มีนาคม ค.ศ. 1552 – 19 ธันวาคม ค.ศ. 1599 | 47 ปี 282 วัน | ||
| อังวะ | 19 ธันวาคม ค.ศ. 1599 – 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1613 | 13 ปี 146 วัน | ||
| หงสาวดี | 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1613 – 25 มกราคม ค.ศ. 1635 | 21 ปี 256 วัน | ||
| อังวะ | 25 มกราคม ค.ศ. 1635 – 23 มีนาคม ค.ศ. 1752 | 117 ปี 58 วัน | ||
| อาณาจักรหงสาวดีใหม่ | หงสาวดี | พฤศจิกายน ค.ศ. 1740 – 6 พฤษภาคม ค.ศ. 1757 | 16 ปี 6 เดือน | |
| ราชวงศ์โก้นบอง | ชเวโบ | 29 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1752 – 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1760 | 8 ปี 148 วัน | |
| ซะไกง์ | 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1760 – 23 กรกฎาคม ค.ศ. 1765 | 4 ปี 362 วัน | ||
| อังวะ | 23 กรกฎาคม ค.ศ. 1765 – [[13 พฤษภาคม ค.ศ. 1783 | 17 ปี 294 วัน | ||
| อมรปุระ | 13 พฤษภาคม ค.ศ. 1783 – 22 พฤศจิกายน ค.ศ. 1821 | 38 ปี 193 วัน | ||
| อังวะ | 22 พฤศจิกายน ค.ศ. 1821 – 10 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1842 | 20 ปี 80 วัน | ||
| อมรปุระ | 10 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1842 – 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1859 | 17 ปี 102 วัน | ||
| มัณฑะเลย์ | 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1859 – 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1885 | 26 ปี 190 วัน | ||
| บริติชเบอร์มา | เมาะลำเลิง ซิตเว | 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826 – 20 ธันวาคม ค.ศ. 1852 | 35 ปี 341 วัน | |
| เมาะลำเลิง ซิตเว ย่างกุ้ง | 20 ธันวาคม ค.ศ. 1852 – 31 มกราคม ค.ศ. 1862 | 9 ปี 42 วัน | ||
| ย่างกุ้ง | 31 มกราคม ค.ศ. 1862 – 7 มีนาคม ค.ศ. 1942 | 80 ปี 35 วัน | ||
| ย่างกุ้ง | 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1945 – 4 มกราคม ค.ศ. 1948 | 2 ปี 246 วัน | ||
| ช่วงญี่ปุ่นยึดครอง | ย่างกุ้ง | 7 มีนาคม ค.ศ. 1942 – 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1945 | 3 ปี 57 วัน | |
| พม่า | ย่างกุ้ง | 4 มกราคม ค.ศ. 1948 – 6 พฤศจิกายน ค.ศ. 2005 | 57 ปี 306 วัน | |
| เนปยีดอ | 6 พฤศจิกายน ค.ศ. 2005 – ปัจจุบัน | 15 ปี 318 วัน+ |
หมายเหตุ
- The date of fortification (6th waxing of Pyatho 211 ME) per Zatadawbon Yazawin (Zata 1960: 41) given as the date of foundation. Zata (Zata 1960: 53) says the city of Arimaddana was founded in 190 CE (Sunday, 15th waxing of Tagu 112 Pyu Era) while the palace was moved to Thiri Pyissaya in 390 (Thursday, 1st waxing of Pyatho 312 Pyu Era). Hmannan Yazawin (Hmannan Vol. 1 2003: 185–188) gives 107 CE as the date of foundation of Pagan. According to scholarship, Pagan was founded in mid-to-late 9th century, and fortified in the late 10th century at the earliest. (Aung-Thwin 2005: 185): radiocarbon dating shows the earliest human settlement in Pagan dates only to c. 650 CE. (Aung-Thwin 2005: 38): radiocarbon dating of Pagan's surviving walls yields dates no earlier than 980 CE, with more likely dates c. 1020 CE. It means the Pyu Era dates claimed by Zata may have been Burmese Era dates. If true, Pagan was founded on 16 March 751 (15th waxing of Old Tagu 112 ME) and the palace was moved to Thiri Pyissaya on 12 December 950 (1st waxing of Pyatho 312 ME).
(Than Tun 1959: 119–120): King Kyawswa was dethroned on 17 December 1297 (13th waxing of Pyatho 659) according to inscriptional evidence. Chinese records show that the dethronement occurred in June-July 1298. - (Hmannan Vol. 1 2003: 369) states that King Yazathingyan, ruler of Mekkhaya, died in his 5th year of reign (1302–1303). But (Than Tun 1959: 123) quotes an inscription which says two brothers Yazathingyan and Thihathu were still alive after the eldest brother Athinhkaya died on 13 April 1310.
- (Than Tun 1959: 123) and (Maha Yazawin Vol. 1 2006: 254): 13 April 1310
- (Pan Hla 2004: 25–26) says per Mon records King Wareru proclaimed independence on Thursday, 6th waning of Old Tagu 648 ME (4 April 1287), which is in contradiction with full moon of Tabodwe 649 (19 January 1288) per Burmese records. Pan Hla conjectures the January 1288 date is the date of coronation.
- (Phayre 1967: 66) says King Saw Zein moved his capital to Pegu soon after he came to power in Thadingyut 685 ME (2 September 1323 to 30 September 1323). (Pan Hla 2004: 39–41) only states Saw Zein first had to reacquire Pegu but does not mention a move. According to Pan Hla, Saw Zein' successor ascended the throne at Martaban in 1330. As for the move to Donwun, (Pan Hla 2004: 57–59) gives 1363 citing Mon sources, and states that Burmese sources give 10 years earlier, 1353.
- The founding date of Mrauk-U appears differently in different sources. The Burmese encyclopedia (Myanma Swezon Kyan Vol. 9 1964: 425) gives the date as Sunday, 1st waxing of Natdaw 792 (16 November 1430). But (Harvey 1925: 139) gives 1433, and (Sandamala Linkara Vol. 2 1999: 13) gives Sunday, 1st waxing of Tawthalin 792 (20 August 1430).
- (Hmannan Vol. 3 2003: 172–173): The Burmese chronicles do not state that King Anaukpetlun officially moved the capital to Pegu. But Anaukpetlun arrived at Pegu in early May 1613 as part of his war operations and hosted the first function at his temporary palace on 14 May 1613 (10th waning of Kason 975). He did not go back to Ava afterwards.
- Mawlamyaing/Moulmein was the capital of the Tenesserim Division while Sittwe/Akyab was that of the Arakan Division of British India. The start date is counted from the date of signing of the Treaty of Yandabo. Arakan, Tenasserim and Pegu were united as British Burma within British India on 31 January 1862.
- Yangon/Rangoon became the capital of Pegu Division after the Second Anglo-Burmese War.
- Yangon became the capital of the Province of Burma of British India on 31 January 1862.
อ้างอิง
- (Hmannan Vol. 1 2003: 370): Wednesday, 15th waxing of Tabaung 674 = 11 February 1313
- ↑ (Hmannan Vol. 1 2003: 393–394): Sagaing fell in Kason 726 (2 April to 1 May 1364) and Pinya in Tawthalin 726 (28 August to 26 September 1364).
- (Hmannan Vol. 1 2003: 375): 12th waxing of Nayon 677 ME = 16 May 1315
- (Hmannan Vol. 1 2003: 396): 6th waxing of Tabaung 726 = 26 February 1365
- ↑ (Thaw Kaung 2010: 107)
- (Hmannan Vol. 1 2003: 213): 5th waxing of Nayon 904 = 19 May 1542
- ↑ Harvey 1925: 368
- (Sandamala Linkara Vol. 2 1999: 11): Thursday, 1st waning of Kason 791 = 18 April 1429
- (Maung Maung Tin Vol. 2 2004: 2-25): Sunday, 8th waning of Pyatho 1146 = 2 January 1785
- (Hmannan Vol. 2 2003: 179): Full moon of Tazaungmon 872 = 16 October 1510
- (Hmannan Vol. 2 2003: 196): 901 ME = 30 March 1539 to 28 March 1540
- (Hmannan Vol. 2 2003: 257): Wednesday, 1st waning of Kason 912 = 30 April 1550
- (Hmannan Vol. 3 2003: 102): Sunday, 4th waxing of Pyatho 961 = 19 December 1599
- (Hmannan Vol. 3 2003: 223): 7th waxing of Tabodwe 996 = 25 January 1635
- (Hmannan Vol. 3 2003: 392): 8th waxing of Old Tagu 1113 = 23 March 1752
- (Zata 1960: 44): Natdaw 1102 ME = 19 November 1740 to 17 December 1740
- (Maung Maung Tin Vol. 1 2004: 128): 4th waning of Kason 1119 = 6 May 1757
- (Maung Maung Tin Vol. 1 2004: 52): Full moon of Tabaung 1113 = 29 February 1752
- Buyers: King Naungdawgyi
- (Maung Maung Tin Vol. 1 2004: 278): Tuesday, 7th waxing of Wagaung 1127 = 23 July 1765
- (Maung Maung Tin Vol. 1 2004: 395): Tuesday, 13th waxing of Nayon 1145 = 13 May 1783
- (Maung Maung Tin Vol. 2 2004: 223): Thursday, 13th waning of Thadingyut 1183 = 22 November 1821
- (Maung Maung Tin Vol. 3 2004: 33): 1st waxing of Tabaung 1203 = 10 February 1842
- (Maung Maung Tin Vol. 3 2004: 193): Monday, 7th waning of Kason 1221 = 23 May 1859
- Htin Aung 1967: 263
บรรณานุกรม
- Myat Soe, บ.ก. (1964). Myanma Swezon Kyan (ภาษาพม่า). 9 (1 ed.). Yangon: Sarpay Beikman.
- Aung-Thwin, Michael (2005). The mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated ed.). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 9780824828868.
- Buyers, Christopher. "The Royal Ark: Burma -- Konbaung Dynasty". สืบค้นเมื่อ February 2012. Check date values in:
|accessdate=(help) - Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Kala, U (1724). Maha Yazawin (ภาษาพม่า). 1–3 (2006, 4th printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
- Maung Maung Tin, U (1905). Konbaung Set Yazawin (ภาษาพม่า). 1–3 (2004 ed.). Yangon: Department of Universities History Research, University of Yangon.
- Pan Hla, Nai (1968). Razadarit Ayedawbon (ภาษาพม่า) (8th printing, 2004 ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.
- Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma (1967 ed.). London: Susil Gupta.
- Royal Historians of Burma (c. 1680). U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (1960 ed.). Historical Research Directorate of the Union of Burma.
- Royal Historical Commission of Burma (1832). Hmannan Yazawin (ภาษาพม่า). 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.
- Sandamala Linkara, Ashin (1931). Rakhine Razawin Thit (ภาษาพม่า). 1–2 (1997–1999 ed.). Yangon: Tetlan Sarpay.
- Than Tun (December 1959). "History of Burma: A.D. 1300–1400". Journal of Burma Research Society. XLII (II).
- Thaw Kaung, U (2010). Aspects of Myanmar History and Culture. Yangon: Gangaw Myaing Sarpay.